YÖK'ten meydana getirilen açıklamada, Türk yükseköğretim sisteminin kantitatif gelişimini iri seviyede tamamladığı ve nitelik odaklı strüktürel dönüşümü hedeflediğine ilgi çekilerek, bu kapsamda “şeffaflık ve matematik verebilirlik” ilkesinin Türk yükseköğretim sistemimin nitelik odaklı dönüşümünün sağlanması ve gelişiminin sürdürülmesi düşüncesince vazgeçilmez şerait bulunduğunun değerlendirildiği vurgulandı. Yükseköğretim kuruluşlarının çalışkanlık sahalarına bağlı süreçlerini saydamlık ve matematik verebilirlik prensibi doğrultusunda yürütmesine yardım arz etmek ve üniversitelere bağlı tez devamlı değerlendirmelerin yapılabilmesine olanak iletmek amacıyla 2019 yılından itibaren “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Çalışması” yürütülmüş bulunduğu hatırlatılarak, bu kapsamda değme yıl müşterek geçmiş yıla ilgili belirtke verileri özellikle üniversiteler kazanmak neredeyse muhtelif kaynaklardan edinilerek halkoyu ile paylaşılmış bulunduğu belirtildi.
4 bel kemiği bölgede 45 göstergede kıymetlendirme yapılıyor
Açıklamaya mucibince Üniversite İzleme ve Değerlendirme Çalışması ile üniversitelerin yürüttüğü çalışmaların tamamını kapsaması hedeflenen “Eğitim ve Öğretim”, “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma” ile “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” bel kemiği sahalarında 45 belirtke belirlendi. Ülkenin kendine has koşulları dikkate alınarak belirlenen göstergeler marifetiyle üniversitelerin çelimli taraflarını ortaya almak ve gelişime açık alanlarının desteklenmesinin amaçlandığı belirtildi. Ayrıca çalışmanın yükseköğretim sisteminin iri verisinin oluşturulmasında açacak rolünün olabileceği kaydedildi.
Üniversitelerin veriye mebni değişmeyen kabul etme süreçlerine katkıda bulunuyor
Yükseköğretim Kurulu yerine ehemmiyet atfedilen strateji ve kıymetlendirme çalışmalarının üniversiteler çeşidinden da yakından takibat edilmiş bulunduğu tamlanan açıklamada, "Bu çerçevede kurumların strateji ve kıymetlendirme birimleri marifetiyle belirlenen göstergelere bağlı icraat yürüttüklerini kıvançla takibat etmekteyiz. Bu çalışmaların kurumların veriye mebni değişmeyen kabul etme süreçlerine katkıda bulunacağına ve sürdürülebilir kalitatif gelişimlerini destekleyeceğine inanmaktayız" denildi.
Çalışma kapsamında değme yıl dü kategoride raporlar yayımlanıyor
Üniversite İzleme ve Değerlendirme Çalışması kapsamında salname dü kategoride raporlar yayımlandığına ilgi çekilerek, bunlardan ilkinin değme müşterek üniversiteye ilgili “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu”, ikincisinin ise bu raporların analizi kararı hazırlanmakta bulunan “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu” bulunduğu bildirildi. Açıklamada, "193 üniversiteye ilgili 2020 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları ahit bakımından kamuoyunun erişimine açık olup, https://www.yok.gov.tr/universiteler/izleme-ve-degerlendirme-raporlari adresinden ulaşılabilmektedir. Bu raporlarda toprak meydan verilerin analizine mebni yerine hazırlanmakta bulunan “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2021” ise yıl sonuna derece halkoyu ile paylaşılacaktır" ifadesi kullanıldı.
"Salgınının etkisiyle kısmi düşüşler olsa da umumi yerine yükseliş bulunduğu görülmekte"
Açıklama şöyleki bitmeme etti:
"Üniversitelere ilgili 2018, 2019 ve 2020 yılı raporları karşılaştırıldığında 2020 senesinde kimi belirtke verilerinde Covid-19 salgınının etkisiyle kısmi düşüşler olsa da umumi yerine yükseliş bulunduğu görülmektedir. Göstergeler setinin 'Eğitim ve Öğretim' anne alanındaki kimi göstergelere bağlı veriler karşılaştırıldığında 2018 yılına kıyasla mukayyet olunan izlence dışındaki öbür programlardan tahsil edilen ibret payı derneşik müşterek artım ile yüzdelik 14'ten yüzdelik 18,58'e, benzeşim biçimde akredite lisans programı sayısı 420'den 689'a ve mektepli başına sakıt matbu im sayısı 6,9'dan 8,2'ye yükselmiştir. Doktora programlarından izinli bulunan mektepli sayısı 2018'de 7 bin 250 iken, 2019'da 8 bin 275'e yükselmiş, 2020 senesinde ise 7 bin 525 yerine gerçekleşmiştir. Üniversitelerin düzenlemiş bulunduğu arsıulusal sempozyum, kurultay ve sanatla alakalı işporta sayısı 2018 senesinde 2 bin 222 iken, 2019 senesinde 3 bin 930'a yükselmiş, 2020 senesinde ise 2 bin 084 olmuştur. Teknokent yahut TTO planlarına dahil bulunan mektepli sayısı ise sırası ile 13 bin 646, 24 bin 13 ve 17 bin 294 olmuştur. Göstergeler setinin “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın” anne alanındaki kimi göstergelere bağlı 2018, 2019 ve 2020 yılı verileri karşılaştırıldığında derneşik müşterek artım ile talim elemanı başına sakıt millî hakemli dergilerdeki neşriyat sayısı 0,05'ten 0,20'ye ve arsıulusal hakemli dergilerdeki neşriyat sayısı 0,31'den 0,40'a, en faziletli yüzdelik 10'luk dilimde gönderme meydan neşriyat sayısı 16 bin 256'dan 25 bin 620'ye yükselmiştir. Bu yükselişler, üniversite yönetimlerinin bilimsel nitelikli performansı esasi meydan müşterek dalavere felsefesini benimsediklerinin işareti yerine değerlendirilebilir. Benzer biçimde yararlanılan TÜBİTAK millî ve arsıulusal araştırı bursu sayısı 5 bin 357'den 8 bin 87'ye ve dayanak programı sayısı, 3 bin 752'den 10 bin 576'ya, büyüklenme ve kurumlar çeşidinden desteklenen Ar-Ge projesi sayısı 5 bin 770'ten 9 bin 15'e, evren sıralamalarına giren üniversite sayısı 24'ten 34'e, uran ile kuma planlı plan sayısı ise 3 bin 286'dan 6 bin 218'e yükselmiştir. Göstergeler setinin “Uluslararasılaşma” anne alanındaki kimi göstergelere bağlı 2018, 2019 ve 2020 yılı verileri karşılaştırıldığında ecnebi tabiiyetli mektepli sayısı derneşik müşterek biçimde artarak 126 bin 681'den 184 bin 46'ya yükselmiştir. İstihdam edilen ecnebi tabiiyetli doktoralı talim elemanı sayısı ise 2018'de bin 219 iken, 2019'da 2 bin 85 ve 2020'de 2 bin 29 olmuştur. Covid-19 salgını en çok arsıulusal hareketliliğine bağlı verileri etkilemiştir. Uluslararası değiş programları kapsamında mevrut talim elemanı sayısı 2018'de bin 368 ve 2019'da bin 585 iken, 2020'de 338, mevrut mektepli sayısı 2018'de 5 bin 609, 2019'da 6 bin 753 ve 2020'de 5 bin 98 olmuştur. Diğer taraftan arsıulusal değiş programları kapsamında hareketliliğe dahil bulunan talim elemanı sayısı 2018'de 2 bin 512 ve 2019'da 2 bin 227 iken, 2020'de 568, bire müşterek kapsamdaki mektepli sayısı sırası ile 20 bin 917, 19 bin 556 ve 13 bin 681 olmuştur. Uluslararası kaynak destekli plan sayısı 2018 yılına kıyasla derneşik müşterek artım ile bin 105'ten bin 563'e yükselmiştir. Yurt dışı kurumlarla kuma planlı plan sayısı ise Kovid-19 salgınının negatif etkilerine karşın kısmi müşterek azalma yaşayarak 2019'da bin 759 iken, 2020'de bin 724 olmuştur. Göstergeler setinin akıbet bel kemiği endüstrisi “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” alanıdır. Bu alandaki kimi göstergelere bağlı 2018, 2019 ve 2020 yılı verileri karşılaştırıldığında derneşik müşterek artım ile amme kurumları ile kuma planlı plan sayısı 2 bin 237'den 3 bin 61'e, dezavantajlı gruplara müteveccih planlı çalışkanlık sayısı 2 bin 798'den 4 bin 749'a, Engelsiz Üniversite Ödülü sayısı 63'ten 418'e, bakir atık, yeşil yerleşke ve çevrecilik sahalarında tahsil edilen ihsanıhümayun sayısı 26'dan 102'ye ve yeşil, çevreci üniversite endekslerindeki toprak meydan üniversite sayısı 29'dan 55'e, mektepli başına meydana getirilen masraf miktarı 12 bin 735 TL'den 15 bin 825 TL'ye yükselmiştir. Yıllara mucibince nöbetleşe toplumsal vebal projesi sayısı 2 bin 793, 3 bin 850 ve 3 bin 424, sunulan şehadetname sayısı ise 171 bin 681, 291 bin 24, 281 bin 992 olmuştur."
Yüz yüze tahsile geçişle 2021 yılı verilerinde ehemmiyetli artışlar olabileceği öngörülmekte
Covid-19 salgını dolayısıyla kestirmece 1,5 yıl süresince üniversitelerde boşluk sunulan beniz yüze eğitime, programların iri müşterek kısmında baştan başlanması ile 2021 yılı verilerinde ehemmiyetli artışlar olabileceği öngörüldüğü belirtildi. Üniversite İzleme ve Değerlendirme Çalışması ile önümüzdeki çağda “Üniversitelerin ilmî üretkenliği, bilimsel nitelikli performansı, üniversite-sanayi iş birliği, Ar-Ge, uluslararasılaşma ve arsıulusal bilgi akademileri ve kurumlarıyla iş birliği, toplumsal vebal ve topluma fariza hususları” özellikle kazanmak neredeyse üniversitelerin bel kemiği fariza sahalarına bağlı emekleri yakından takibat edileceği kaydedildi. Yapılan çalışmaların YÖK ve üniversiteler ortada eşgüdümü sağlayarak teşrikimesai ile yükseköğretim dünyasına yardım sunmasının değerlendirildiği anlatım edildi.
Oğuzhan Halil Özbek
