Malatya
Tahıl tarımının münteşir bulunduğu ve buna ilişkin ebebulguru tüketimi ile bulgurdan değme tür köfte yapımının toprak almış bulunduğu Malatya mutfağı, çabucak 70'i fazla köftesi ile et tüketmeyenler düşüncesince aşırı varlıklı birlikte yelpazeye sahip.
Analı kızlı, duygulandıran köfte, sıkmalı köfte, yumurtalı şet köfte, hoşur jale köfte, mercimekli jale köfte kıl payı lezzetlere ehil bulunan şehirde dut, asma, kiraz, fasulye ve çükündür yaprağı sarmaları, soğan ile idmansız çiçeği dolmaları ise lahana sarması ve dolmalar ortada toprak alıyor.
Üzüm, kızılcık, vişne, erik ve gülden şuruplar hazırlanmakta bulunan şehirde lezzetli kendisine dut helvası, üzüm ve köpük pestili, üzüm sucuğu, pekmez, çir kavurması, peynir tatlısı, sersem kız baklavası, kaymaklı sarıerik tatlısı, Arapgir'in peynir helvası, halbur tatlısı, biber dolması tatlısı, sütlü ve çiğdemli sütlü da damakları tatlandırıyor.
Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, AA muhabirine, Malatya aş damı kültürünü idrak eylemek düşüncesince şehrin geçmişine beslemek gerektiğini, ilin 9 bin salname birlikte geçmişe ehil bulunduğunu anlattı.
Uzun mazisi ile Malatya'nın değiştirilmiş medeniyetlere ev sahipliği yaptığını, bunun şehrin ticaretine ve mimarisine bulunduğu derece mutfağına da bolluk kattığını vurgulayan Gürkan, şunları belirtti:
"Malatya'nın Arslantepe ile Dünya Mirası Listesi'nde toprak alması, öteki alanlarla ilgilendiren de UNESCO çeşidinden tescil edilmesi gerekliliğini ortaya çıkardı. Özellikle mutfağımızın ehemmiyetli bulunduğunu anlatım eylemek istiyorum. Bunun düşüncesince kılıç 2023'te görüşülmek kıl payı yeti mektubumuzu UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı'na ilettik. Buradaki evcil yönetimler, çırçıplak maşer örgütleri ve amme kuruluşları kendisine proses içinde neler yapmamız gerektiği noktasında birlikte derinti yaptık ve her insanın görev, vebal alanları belirlendi. Herkes de özlük görev, vebal alanları içinde birlikte emek vermek yaptı. Biz burada Malatya kendisine başta vegan mutfağı noktasında, kısaca nebati mamüllerin tüketimin çeşitliliği noktasında UNESCO'ya tescil yapılmak kıl payı başvurma ettik."
Hedef 2023'de ağabey müdahale olmak
Vegan mutfağını yeğleme ika gerekçelerine yer veren Gürkan, şunları dile getirdi:
"Buğdayla ile ilgilendiren sürecin Malatya'da başladığını ve Arslantepe'de buğday ile değiş işlemlerinin ve buğday çeşitlerinden oluşan ayrı ayrı aşındırmak türlerinin bulunduğunu görür görmez lüzum istemez bizim de alanımız ve yeğleme noktamız vegan mutfağı oldu. Vegan mutfağı noktasında şu anda arkadaşlarımız Malatya'nın hem kırsalında, hem kaymakamlık merkezlerinde, hem kent merkezinde iri birlikte emek vermek içerisindeler. Özellikle köfte çeşitleri ve bulgurdan meydana getirilen yemeklerle ilgilendiren ve buna benzeri çeşitlerle ve türevleri ile ilgilendiren icraat yapılıyor. Bu icraat neticelendiğinde dokümanlarıyla vegan mutfağında tescil yapılmak kıl payı UNESCO komisyonuna sunulacak. Bizim maksadımız vegan mutfağı ile ilgilendiren müracaatımızın altyapısını 2023 yılına derece tamamlayıp 2023'te en çelimsiz sürede değerlendirilmesi ve Malatya'nın vegan mutfağında tescil edilmesi." dedi.
Malatya'nın aş damı zenginliğine ayraç fail Gürkan, "Akçadağ'ın kömbesi, Doğanşehir'in Polat köftesi ve Arapgir'in kuyu kebabı... Dolayısıyla Malatya'nın değme civarında esbak kültürlerin getirmiş bulunduğu birlikte onomatope vardır, o kültürlerin bütünleştirdiği birlikte aş damı çeşitliliğini yakalayıp, bunları belge dibine alıp ilgilendiren bölgelere akla yatkın sunarsak bu mevzuda değme ne birlikte başağrısı olmayacağı kanaatindeyim." dedi.