Kırklareli
Besleyici ve şifa kaynağı kendisine bilinen, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya az daha serbest birlikte coğrafyada türlü imal şekilleriyle damakları lezzetlendiren tarhana, emekli uğraşın arkası sıra sofralardaki yerini alıyor.
Trakya'nın parlak havası ve tabii su kaynaklarıyla Istranca Dağları'nın eteklerinde yetiştirilen al biber, domates ve soğan az daha ürünler, toplandıktan sonraları ferah suyla yıkanarak tarhana inşası düşüncesince küçük ufak parçalara ayrılıyor.
Önce biberler, şimdi sonraları domatesler ve soğanlar, tavada kaynatıldıktan sonraları un, yoğurt, gözyaşı atlatmak mayası, salça ve sodyum klorür arttırma ediliyor.
Yoğrulan maya mayalanma işlemi düşüncesince ilişkin sarık serilerek leğende 9 ila 12 gündüz bekletiliyor. Bu bekleme işlemi esnasında maya günde minimum 3 kat yoğuruluyor.
Fermantasyon işleminin arkası sıra hamur, küçük parçalara ayrılarak birlikte gündüz kurumaya bırakılıyor. Kuruyan parçalar devrisi gündüz kevgirden geçirilmek az daha elle ovalanıyor. Toz biçimine getirilen tarhana gine kurumaya bırakılıyor ve kuruyunca çaput torbalarda kışın gitmek az daha saklanıyor.
Köylerde imece usulü sıkı emekle imal edilen tarhana, ilkin odun ateşinde pişirilerek sofralardaki yerini alıyor.
"Tarhananın lezzeti meşakkatine değiyor"
Pehlivanköy ilçesine ilişkin Kuştepe köyünde canlı Mürvet Gürses, AA muhabirine, tarhananın yapımının sıkıntılı bulunduğunu söyledi.
Trakya'da imal edilen tarhananın renginin alanda imal edilen al biber ve domatesten ötürü şimdi dip bulunduğunu tamlayan Gürses, "Biberimizi bahçeden topluyoruz. Bu biberler susuz büyüdüğü düşüncesince tarhananın rengi Trakya'ya saf oluyor." dedi.
Tarhananın şifa kaynağı kendisine bilindiğini anımsatan Gürses, şöyleki konuştu:
"Tarhanamız baş döndürücü içimli oluyor. Kışın sofralarımızın vazgeçilmezi. Hele grip, dumağı olduğumuzda elden tarhana çorbası içer, hastalıktan kurtuluruz. Bekleme süresi derinlemesine ve ellerimizde yoğuruyoruz ancak lezzeti bu meşakkate değiyor. Hemen elden herhangi birlikte şeb soframızda tarhana oluyor. Bazen tek kemirmek yapmayız, yalnızca tarhana ile karnımızı doyururuz. Bazen sabahleyin kahvaltılarımızı da tarhana ile yaparız."
"Tarhana, A ve B vitaminleri açısından baş döndürücü zengin"
Kırklareli Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Trakya aş damı kültürü araştırmacısı Ali Çakır da tarhana çorbasının A ve B vitamini açısından baş döndürücü varlıklı bulunduğunu belirtti.
Tarhana çorbasının Orta Asya Türk aş damı kültüründen bugüne derece ulaştığını anlatım fail Çakır, şöyleki konuştu:
"Tarhananın orijinali esasta parafin renklidir. Orta Asya'dan depar belgesi noktası beyazdır. Orta Asya'dan Anadolu'ya gelene derece ayrı ayrı etaplarda farklılıklar göstermiştir. ABD kıtasının keşfi, domatesin ve biberin yaşamımıza girmesi ile tarhana renklenmiştir. Tarhanayı yaparken banko güneşin altında kurutmamak gerekiyor. Gölgede, serin birlikte yerde, havalı birlikte yerde kurutmamız gerekiyor. Güneşin altında kurutulursa B vitamini açısından kayba tarz açar."
Çakır, Trakya'da imal edilen tarhananın içimli olmasındaki en ehemmiyetli etkenin alanda imal edilen dernekevi mahsulat bulunduğunu vurgulayarak, "Tarhana, mayalanma geçirdiği düşüncesince probiyotik anlamda baş döndürücü zengindir ve muafiyet sistemini güçlendirir, kuvvetlendirir. Tarhanayı baş döndürücü sevmemizdeki ve baş döndürücü tüketmemizdeki neden, aş damı kültürümüzde beniz seneler süresince arazi alması ve damak tadımızı bebeklikten bu yana oluşturmasıdır." diyerek konuştu.
