Bağdat
Kraliyet devri Dışişleri Bakanı Musa Şahbender çeşidinden 1917’de mensur edilen Şahbender Kahvehanesi, kadim başkentin sahaflar sokağı bulunan Mutenebbi Caddesi’nde toprak alıyor.
Mekan ilkin cuma namazı günleri edebiyatçı, gazeteci, siyasetçi, sanatkâr ve ecnebi diplomatların uğramış olduğu ekin ve siyasa evi konumunda. Burayı bildik kahvehanelerden ayıran özgülük ise tavla ve öteki kahvehanelerde oynanan oyunların olmaması.
Kahvehaneye giren hem tarihe çelimsiz müşterek seyahat yapıyor hem aydın dünyayla tanışıyor. Tarihe şehadet fail mekana Bağdatlıların yanında ilkin cuma namazı günleri ülkenin öteki kentlerinden kültürel birikimi faziletli ziyaretçiler de geliyor.
Memleket meselelerinin derin adına tartışıldığı kahvehanenin duvarları, Irak’ta hâkimiyet devam etmiş siyasal liderlerin ve ecnebi diplomatların fotoğraflarıyla dolu.
Burada Irak’taki siyasal ve sosyal vakaları yansıtan fotoğraflara da karşılaşmak mümkün. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin Bağdat valilerinden bazılarının fotoğrafları da kıraathane duvarlarında asılı.
Bağdat’ta fariza önleyen Türk diplomatlar da bu zamanı mekanın çayını içmiş ve halkla burada enformasyon kurmuş.
Kahvehanenin sahibi bombalı saldırıda 4 oğlunu kaybetmişti
Irak’ın zamanı ve en emektar yerlerinden bulunan Şahbender Kahvehanesi, 2007 senesinde bombalı hamle kararı yıkma edilmiş ve taşımış olduğu zamanı kalıt adeta namevcut olma noktası gelmişti. Kahvehanenin bugünkü sahibi o saldırıda 4 oğlu ve 1 torununu ayrımsız anda kaybetmişti.
AA muhabirine mütekellim kahvehanenin sahibi Hacı Muhammed Haşşali, "Şahbender Kahvehanesi’nin idaresini 1963 senesinde devraldım. Burada tavla ile kahvehanelerde oynanan öteki oyunları yasakladık ve entelektüellerin telaki adına dönüştürdük. Burası ben ve değme asaletli Bağdatlı düşüncesince vaktiyle ilmin merkezi bulunan Bağdat’ın kırkyıllık tarihini simgeliyor." dedi.
Şahbender Kahvehanesi’nin Irak’taki zamanı asar sıralamasında bulunduğunu vurgulayan Haşşali, mekanın Bağdat’a mevrut turistlerin uğramış olduğu zamanı bölgeler ortada bulunduğunu aktardı.
Türk diplomatlar da mekanın çayını tatmış
"Bağdat’ta fariza önleyen topu topu dünya büyükelçileri ve ilkin Türk Büyükelçiler Şahbender’i görüşme etmiştir." diyen Haşşali, şunları kaydetti:
"Türklerin Bağdat’ta camiler ve medreseler kabil Osmanlı geçmişi ve kökleri mevcut. Haydar Hane, Sultan Ali, Ahmediye ve Muradiye Camileri gibi. Dolayısıyla Bağdat’a mevrut Türk diplomatlar mekanın Osmanlı tarihine dinamit duyuyor ve buraya gelip çayımızı içiyor."
Hacı Haşşali, kahvehanenin tüccarlar çeşidinden yıkılıp ticari tarz biçimine getirilmesi düşüncesince arzu ve girişimler bulunduğunu anlatarak, kendisinin ve Kültür Bakanlığının buna müsaade vermediğini vurguladı.
5 Mart 2007 tarihi, Hacı Haşşali düşüncesince tek devir unutmayacağı esmer müşterek gün.
Bu günde meydana gelen bombalı saldırıda 4 oğlu ve 1 torununu ayrımsız anda kaybeden Haşşali, saldırıda bütün 68 bireyin yaşamını kaybettiğini söyledi.
Saldırıda yaşamını yitiren oğullarının fotoğraflarını kıraathane duvarına asan ağababa Haşşali, "facia" diyerek nitelendirdiği hamle sonrası yıkma edilen mekanı emektar canlılığına döndürdüğünü aktardı.
Haşşali, "Saldırıda kaybolan zamanı fotoğrafların yenisini ağır buldum. Bir yönünü da tarihçiler getirip armağan etti." diyerek konuştu.
"Buradaki fotoğraflar bizi iyi geçmişimize götürüyor"
Kahvehanede mevcut Basralı dinç Muhammed Casim de "Bir bibliyofil ve ilkin yazıncı adına değme Bağdat’a gelişimde buraya uğramayı seviyorum." ifadelerini kullandı.
Casim, dü günde dü el kahvehaneye uğradığını dile getirerek, "Irak’ın geçmişi bugününden henüz iyiydi ve değme devir geçmişe dinamit duyuyoruz. Buradaki fotoğraflar da bizi iyi geçmişimize götürüyor." dedi.
