Muğla
Antik şehirde icraat yürüteç Pamukkale Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumsar, AA muhabirine, hafriyat bilimsel verilere gereğince milattan sonraları 4. yüzyılda meydana mevrut şişman müşterek deprem kararında Stratonikeia'nın nice yapısında ağırbaşlı hasar meydana geldiğini söyledi.
Kentin, tarihin muhtelif dönemlerinde yaşanmış olan apayrı depremlerden de etkilendiğini tamlayan Kumsar, "Antik şehirde tarihî dönemdeki depremlerin izlerini ferah ferah görebiliyoruz. Depremler değişik senelerde değişik etkisinde bırakır yapmış." dedi.
Kumsar, şehrin "Batı Caddesi"nde meydana getirilen satıh kazılarında devrilmiş yapıları ve sütunları gördüklerini ve incelediklerini tabir etti.
Bu yapıların ve sütunların devrilme yönlerinin, şişman deprem kuvvetinin ne yönden geldiğinin işareti olduğuna ayraç fail Kumsar, bölgede 6,5 şiddetinin üzerinde, yüzeye benzeyen bölgelerde meydana mevrut depremlerin oluşturduğu tesirleri incelediklerini kaydetti.
"İleride de bu fayların sansasyonel olması yalan konusu"
Gözlemledikleri bölgede devrilmiş sütunlar bulunmuş yer aldığı özetleyen Kumsar, şu halde bitmeme etti:
"Devrilen sütunlar, karşıdaki yamacın eteklerinden sabık fayın hareketini gösteriyor. Bu faylar antika vakitlerde de sansasyonel olmuş. Günümüzde ve giderek de bu fayların sansasyonel olması yalan konusu. Meydana mevrut depremlerin büyüklükleri 6'nın üzerinde. Bu bölgede ve benzeyen bölgelerde 6,5 büyüklüğündeki depremlerin akıbet 100 sene içinde bulunduğunu biliyoruz. Stratonikeia'nın antika tiyatrosunda da müşterek kayşa oluşmuş. Milattan sonraları 3. asrın ortalarına balya geliyor. O dönemden sonraları orasının kullanılmadığına ilişkin veriler var. "
Kumsar, depremlerin etkisiyle basamakları kullanılmaz bir vaziyete mevrut tiyatrodaki kaymanın analizini yaptıklarını aktardı.
Yerel yönetimlerin, tarihî vakitlerde meydana mevrut bu depremleri karşılayacak halde kentleri nesir etmeleri icap ettiğini vurgulayan Kumsal, antika dönemdeki verilerin bunun düşüncesince ehemmiyetli ipuçları verdiğini bildirdi.
Depremlerde yıkılan binalar baştan ayağa kaldırılmış
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de antika şehrin nice alanında hafriyat emek vermesi yürütüldüğünü kaydetti.
Çalışmalarda nice devre ilişik deprem izlerine rastladıklarını tamlayan Söğüt, şu halde bitmeme etti:
"Bölgede antika dönemden itibaren şişman depremlerin bulunduğunu biliyoruz. mesela milattan sonraları 139'da şişman müşterek deprem evet ve bu depremde yıldız kapının yer aldığı yerdeki bap yıkıldı. Stratonikeialılar öz kaynakları ve Roma İmparatoru Antoninus Pius'un 25 bin denarius servet desteği ile deminden ayakta gördüğümüz dü girişli kapıyı ve pınar anıtını yaptılar."
Antik şehrin milattan sonraları 365'te 7,5 şiddetinde şişman deprem yaşadığını aktaran Söğüt, yer sarsıntısı dolayısıyla sert baş döndürücü binanın gene yıkıldığını kaydetti.
Kentin, meydana getirilen yardımların da desteğiyle baştan ayağa kaldırıldığını tamlayan Söğüt, "Bu dönemdeki en şişman yardımlardan bir tanesini Stratonikeialı Maksimus yaptı. Bunların yazıtları var. Daha sonraları milattan sonraları 11. yüzyılda gine şişman müşterek deprem oldu. Bunun mükemmel zamanı bilemiyoruz. Kentin toplamda minimum 5 şişman deprem geçirdiğini biliyoruz." ifadelerini kullandı.
