İstanbul
Matematik, yıldız bilimi ve söyleme sahalarında Türk-İslam evveliyatına adını kıymetli harflerle yazdıran Ali Kuşçu, 547 sene ilkin dakika ölüm etti. Yaşadığı çağda evren bilimi namına aşırı ehemmiyetli çalışmalara imza atan ve dayanıklı aşırı mektepli yetiştiren Ali Kuşçu'nun adı, kabrinin bulunmuş yer aldığı Eyüpsultan ilçesinde yaşatılmaya bitmeme ediyor.
Eyüpsultan Belediyesi çeşidinden 2014 senesinde Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü içinde kurulan Ali Kuşçu Uzay Evi, bebek ve gençlere hem merkeze adını verici adlı sanlı astronomu tanıtıyor hem de feza bilimleri dair doğacak nesillerin ufkunu genişletiyor.
Merkezdeki emekleri AA muhabiriyle paylaşan Ali Kuşçu Uzay Evi Sorumlusu ve Eğitimci Hatice Bahar Atalı, İslam hayatına istikamet verici adlı sanlı astronomun bilgelik zamanı açısından önemine ayraç etti. Kuşçu'nun ayrımsız sürede dobra müşterek matematisyen ve kıstak bilgi adamı bulunduğunu tamlayan Atalı, Fatih Sultan Mehmet çeşidinden Osmanlı topraklarına çağırma edilen Ali Kuşçu'nun ilmî manada aşırı ehemmiyetli çalışmalara imza attığını kaydetti.
Ali Kuşçu'nun icra ettiği çalışmaların zamanın teknolojik olanakları delik uğrunda bulundurularak değerlendirilmesi icap ettiğini anlatım fail Atalı, "O devirde uygulayım bilimi yok, aşırı kısıtlanmış olanaklar var. Teleskop bile geliştirilmemiş. Eldeki imkanlarla hocası bulunan Uluğ Bey'den küsurat bilgilerle aşırı ehemmiyetli eserlere, buluşlara imza atmış. Ay'ın evrelerini hesaplamış, Dünya'nın eğikliğini hesaplamış. O zamanın imkanlarını şimdiyle karşılaştırdığımızda aşırı iri hassasiyetlerle ölçmüş bunu." dedi.
70 bine andıran öğrenciye işlev verdi
Ünlü bilgelik insanının adını, kabrinin bulunmuş yer aldığı Eyüpsultan'da neşelendirmek istediklerini tamlayan Atalı, merkezdeki emekleri şöyleki anlattı:
"Burada 5 yaştan 25 hoşnutluk derece öğrencilere yıldız bilimi ve feza bilimlerini anlatıyoruz. Açıldığımız günden beri 70 bine andıran öğrenciye işlev verdik. Hem okullara müteveccih biricik seferlik eğitimlerimiz olmaktadır hem ferdî şekilde bu eğitimi alabiliyorlar hem de mütemadi eğitimlerimiz oluyor, 4, 6, 8 hafta halinde değişen. Mezun ettiğimiz ortaöğretim öğrencilerimiz şu anda Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünü üniversitede aktarmak üzereler. Bizim hedefimiz öğrencileri topluma yararlı müşterek halde yıldız bilimi yönünde kazandırabilmek ve buna da ulaştığımızı giyinmek bizi aşırı bahtiyar ediyor."
Salgın zımnında devre içi eğitimlere de başladıklarını, bu sayede hemen İstanbul'dan değil, bambaşka kentlerden de öğrencilere ulaşabildiklerini kaydeden Hatice Bahar Atalı, eğitimlerde tilmiz uyarınca Güneş sistemi, roketler, feza istasyonları, kol yıldızlar, mavera gezegenler kabilinden mevzuları anlattıklarını dile getirdi.
Atölye çalışmalarıyla öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirmelerine asistan olduklarına yer veren Atalı, şunları söyledi:
"Öğrenciler en aşırı karadelikleri alçalma ediyor. Zaten ziyasız müşterek obje yer aldığı için, hayalet kuvvetiyle de en aşırı alçalma edilen obje oluyor. 'Güneş sistemine müşterek karadelik yaklaşırsa ne olur?' en aşırı bunu soruyorlar. Böyle müşterek şeyin olması beklenir değil, zira eksiksiz cisimlerin müşterek yörüngesi mevcut uzayda ve bizlere yakın müşterek karadelik yok, bunları anlatıyoruz çocuklara. Onun haricinde Mars ile ait aşırı istifham geliyor. Mars bu aralar gündemde müşterek planet ve biraz on sene içinde Mars'ta koloniler kurulması planlanıyor. Onun düşüncesince Ay'a gidilecek ilkin Ay'da üs kuracak insanoğlu ve Ay'dan Mars'a gidişler gerçekleşecek. Bunların hepsini anlattığımızda çocuklarda müşterek civar açılıyor ve buradan çıktıklarında 'Ben feza adamı iktisap etmek istiyorum, uzaya kıymetlendirmek istiyorum.' diyen evlatların sayısı artıyor."
Ali Kuşçu kimdir?
Türk-İslam dünyasının yıldız bilimi ve aritmetik alimleri ortada muhik müşterek üne ehil bulunan Ali Kuşçu'nun 15. asrın geçmiş çeyreğinde Semerkand'ta doğduğu sanılıyor. "Kuşçu" lakabı ise babasının o devirde Timur İmparatorluğu'nun 4. sultanı, yıldız bilimi çalışmalarının temel noktasını gerçekleştiren müsellesat bilimsel üstünde enikonu ehemmiyetli emekleri mevcut Uluğ Bey'in kuşçubaşısı olmasından kaynaklanıyor.
Uluğ Bey'in oğlu kabilinden sevilmiş yer aldığı ve yetiştirdiği Ali Kuşçu, dini ilimlerin yanı esna dil, matematik, yıldız bilimi dair da dersler aldı. Semerkand'da tahsilini tamamladıktan sonradan Kirman ve Herat'ta mevcut ve yıldız bilimi ve dini bilgilerini genişleten Ali Kuşçu, hâlâ sonradan baştan Semerkand'a döndü. Bir fasıl Semerkand Rasathanesi'nin başına getirilmiş yer aldığı sanılan Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in ölümünün arkası esna çıkan hükümdarlık kavgaları esnasında hacca gideceğini belirterek kentten ayrıldı.
Bir fasıl Herat, Taşkent ve Tebriz'de mevcut Ali Kuşçu, 1470'lerde delege şekilde gittiği Fatih Sultan Mehmet'ten Osmanlı topraklarında emek vermesi dair öneri aldı. Bu teklifi ikrar fail Ali Kuşçu, sefarethane vazifesini tamamlayıp ailesiyle baş başa baştan kente döndüğü sırada, Fatih Sultan Mehmet çeşidinden görevlendirilen İstanbul Kadısı Hocazade Müslihü'd-Din Mustafa başkanlığındaki müşterek yıldız bilimi çeşidinden İstanbul civarlarında karşılandı.
Otlukbeli Savaşı'ndan sonradan Ayasofya Medresesi Müderrisliğine tayin edilen Ali Kuşçu, yaşamının sonuç yıllarını İstanbul'da geçirdi. Astronomi, matematik, kıstak ve söyleme sahalarında dayanıklı aşırı mektepli yetiştiren Ali Kuşçu, İstanbul'un arz derecesi ve boylamını ölçtü, dünyanın eğikliğini, ayın evrelerini hesapladı ve muhtelif çağ saatleri yaptı. Ali Kuşçu 16 Aralık 1474'teki vefatının arkası esna Eyüpsultan ilçesindeki Eyüp Sultan Türbesi haziresine defnedildi.
