Bursa
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatınca (TÜRKSOY) Bursa'nın "2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti" anons edilmesi zımnında Türkmen takılarının toprak alacağı serginin hazırlıkları sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatkarı Karazeybek'in "dua taneleri", "günlük güneşlik", "kınalı kuzu", "bereket hurması" üzere isimlerle kınayla renklendirilmiş kemik, döşenmemiş karanfil, boynuz, hurma çekirdeği, sedef hastalığı hastalığı ve kuka ağacından hazırladığı takılar, Türk dünyasından kültürel değerleri yansıtıyor.
Geleneksel takıların bilezik, kolye, küpe, sahil iğnesi namına aktüel kullanıma makul duruma getirilmiş olduğu koleksiyon, Türkmenlerin seneler süresince hastalıklardan, kötülüklerden korunma, türeyiş, bereket, afsun üzere amaçlarla kullandığı sembollerden izler taşıyor.
%2FAA-27062845.jpg)
"Türk göçüyle oluşan eş değerlerimizi göstermeye çalıştım"
Mesleğini 38 senedir yürütme fail Zafer Karazeybek, AA muhabirine, çalışmalarına atölyesinin birlikte Bursa Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitim Kursları'nda (BUSMEK) bitmeme ettiğini söyledi.
Bursa'nın Türk Dünyası Kültür Başkenti anons edilmesi zımnında eş birlikte kültürü ve dili yansıtan Türkmen aksesuarları ilişkin emek vermeyi planladıklarını özetleyen Karazeybek, "Bu seneyi mahmul kırcı berhayat olmak istiyoruz. Türkmen çul kuşamını esasi alarak Bursa'nın kültürel değerlerini tanıtacağız." dedi.
Karazeybek, aksesuarları hazırlamaya başlamadan evvel mevzuyla ilgilendiren kaynakları okuduğunu, incelediğini, müzelerdeki etnografik değerleri gözlemlediğini bildirdi.
%2FAA-27062839.jpg)
Uludağ'ın eteğindeki Osmanlı'nın yapılış devri yerleşkelerinde, günce hayata, düğünlere, bayramlara yansıyan değme çeşit çul kuşam eşyasında taşınan simgesel değerleri, mülevven Yörük temasını madde edindiğini aktaran Karazeybek, "Koç boynuzu, karanfil kurusu, ıtır, reyhan kurusu, derya kabuğu üzere tabii parçaları elbette kullanmışlar, hanıma ne baş döndürücü bedel yüklemişler, bunları göstermeye çalıştım. Çünkü Türk dünyası hanıma verdikleri bedel ve hürmet ilişkin kurulu. Bunları ve Asya'daki, Balkanlar'daki Türk göçüyle oluşan eş değerlerimizi göstermeye çalıştım." ifadelerini kullandı.
"Koç boynuzu 'Başımızın üzerinde yeriniz var' manası taşıyor"
Zafer Karazeybek, dizayn aşamasıyla işe başladığını dile getirerek, önemli noktasını birlikte biçimde andıracak dokuyla boynuz, sedef, mercan, tabii dokular kullanarak, birlikte yandan da altın malzemeler, taşları da işin içerisine katıp oyma, kabartma, kakma, sıvama, istila üzere kompozit tekniklerden yararlandığı takılar hazırladığını belirtti.
%2FAA-27062842.jpg)
Türkmen takılarının kültürel kodlar taşıdığını, muhtelif anlamlara geldiğini ve hastalıklardan, kötülüklerden koruma, dua, artağanlık üzere birtakımı amaçlarla hazırlanıp takıldığını kaydeden Karazeybek, şöyleki konuştu:
"Koç boynuzunun değme yerde kullanıldığını görüyoruz. Koç boynuzu 'Başımızın üzerinde yeriniz var' manası taşıyor. Yörük Türkmen geleneğinde beledi birtakımı işaretler var. Bu sembolleri yakalamaya çalıştım. mühim bulunan bunları bugüne taşımak, unutmamak ve dört başı mamur bu Türk dünyasıyla kurulan simgesel dili baştan güncellemek. Boynuz, sedef, cam, karanfil, hurma çekirdeği, kına üzere tabii malzemeler kullanıyorum."
Hazırladığı takılara orijinaliyle ahenkli esame verdiğini özetleyen Karazeybek, "Sevgiyle ilgili, sevgiye yanış yönünde 'bute' denilen birlikte biçim var. Yörük geleneğinde sahil iğnesi. Bunu kolye namına tasarladım. Bute, birlikte varaka üzere aslında, ömür donör birlikte yanıyla. Yaptığım çalışmalarda kısaca 100 yöresinde toy lafız gördüm. Sosyal avlu zarfında bunların birlikte biçimde tanınmasını gelmek düşüncesince yaptığım takılara bu janr esame veriyorum. Mesela artağanlık çaprazı, un çuvallarına işlenir. Ben bunu takıya işledim. Kendirden birlikte ip kullandım. Bazı takılarda doğrudan motifin adını, bazılarında sembollerin isimlerini kullandım. Kültürel kodlama, eşyayla tabii birlikte alım satım kurmanızı sağlıyor. Bunlar, sayılara, renklere mebni içtimai ahitleşme üzere birlikte felsefe taşıyor." ifadesini kullandı.
