Manisa
Türkiye genelinde akrep örneklerini toplayıp türlerini canlandırma eden, yayılış alanlarını belirleyen Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) Alaşehir Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersen Aydın Yağmur öncülüğündeki birlikte kol akademisyen, genellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yayılan "Androctonus crassicauda" isminde sanlı "kara akrep" üstünde araştırı yaptı.
Çalışmalar kararı bu türün İran menşeli türden ayrıldığını ve Türkiye'ye başmaklık birlikte cins bulunduğunu kanıtlama fail Prof. Dr. Yağmur, bu akrep şekline "Androctonus turkiyensis" adını verdi.
Çalışmasını ABD'de akreplerle ait neşriyat karşılayıcı "Euscorpius" isminde sanlı ilmî dergide yayımlayan Yağmur, toy çeşidi bilgelik yaşamına kazandırdı.
Prof. Dr. Yağmur, AA muhabirine, 18 senedir akrepler üstünde araştırı yaptığını belirtti.
Türkiye'deki akrep faunasını belirlemeye çalıştığını dile getiren Yağmur, şöyleki konuştu:
"Tespit ettiğimiz bu tür, gerçekte 100 senedir Türkiye'de biliniyor. Özellikle Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Diyarbakır, Mardin, Şırnak ve Batman illerinde görülüyor. Yöre halkı çeşidinden kesif pıtrak karşılaşılan ve güzel tanıdık birlikte tür. Köy içlerinde, efsanevi ağıllarında yaşıyor ve kesif pıtrak sokma olayları yaşanıyor. Halk ortada kişmiri akrep adına biliniyor. Yürüttüğümüz ilmî çalışmalarda gövde morfolojisindeki farklardan ötürü İran'daki türden ayrımlı bulunduğunu belirleme ettik. Vücudunun umumi özelliklerinde, karinalarında, granüllerinde ağırbaşlı farklılıklar olduğunu, Türkiye'deki türün ibdai birlikte cins bulunduğu ortaya çıktı. Türkiyeli anlamına mevrut 'Androctonus turkiyensis' adını verdik."
Söz konusu akrebin 1942'den buyana tiryak üretiminde kullanıldığını aktaran Yağmur, demincek panzehirle ait yönetmeliklerde toy adıyla kullanılması gerektiğine ayraç etti.
Androctonus turkiyensis'in sakıncalı birlikte cins olduğuna ayraç fail Yağmur, "Çok kesif sokma olayları yaşanıyor, ferah ferah öldürebiliyor. Dolayısıyla bu türün Şanlıurfa popülasyonu tiryak düşüncesince kullanılıyordu. Bu türlerin zehirleri, türlü dokunmabana çalışmalarında, asap sistemi menşeli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılacak olan özelliklere sahip. Ayrıca türlü derman araştırmalarında ferah ferah kullanılabilir, kozmetik sektöründe de bu akrebin zehrinin kullanılabileceğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
