Rabat
Fas'ın 1975'te emektar İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının arkası esna Cezayir'in dayanak noktası verdiği istiklal yanlısı Polisario Cephesi ile Rabat yönetimi ortada başlamış bulunan gerilim bitmeme ediyor.
Fas, bölgenin zat egemenliğinde kalması icap ettiğini savunarak, egemenliği altında Batı Sahra'da "genişletilmiş özerklik" olmasını öneri ediyor. Polisario Cephesi ise Batı Sahra'nın özgür mutluluk bulunduğunu gelecek devam ediyor ve zat kaderini atama düşüncesince plebisit çağrısında bulunuyor.
Batı Sahra sorunu, Fas ile Cezayir arasındaki ilişkilerde geçmişten buyana huzursuzluğa illet oluyor. Fas, Cezayir'i ayrılıkçı Polisario Cephesi'ni desteklemekle suçluyor. Cezayir'in de komşusu Fas'ın Batı Sahra'daki adımlarını desteklemediği biliniyor.
Yeni BM hususi Temsilcisi 2,5 sene sonraları atandı
Sorunun çözümü dair ortak süredir dünkü evolüsyon yaşanmazken BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Mayıs 2019'da istifa fail Horst Köhler'in namına 6 Ekim'de Batı Sahra hususi Temsilciliğine Staffan de Mistura'yı atadığını duyurdu.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric de Roma'da düzenlemiş bulunduğu matbuat toplantısında, diplomatlık ve siyasette 40 yılı ortak tomar deneyime ehil De Mistura'nın "2020 günlü 2548 mahdut BM Güvenlik Konseyi (BMGK) sonucu ve öbür ilgilendiren kararlar rehberliğinde taraflar, yandaki devletler ve öbür paydaşlar engelleme edinmek az daha ilgilendiren kâffesi muhataplarla" çalışacağını söyledi.
BMGK'nin bahis konusu kararı, BM Barış Gücü MINURSO'nun (BM Batı Sahra Referandum Misyonu) fariza süresini uzatırken kâffesi tarafları da krize hal bulunması düşüncesince BM Misyonu'na araştırma görevlisi olmaya çağırıyordu. Guterres, 27 Ağustos'ta da Rus dış birliktelikler uzmanı Alexander Ivanko'yu MINURSO'nun başkanlığına atamıştı.
Fas ile Polisario Cephesi arasındaki müzakerat durduruldu
Fas ile Polisario Cephesi arasındaki akıbet etüt turu 2018'e uzanıyor.
Eylül 2018'de zamanın BM Batı Sahra hususi Temsilcisi Köhler, tarafları Batı Sahra sorununu aytışmak az daha Cenevre'de ortak masa çevresinde toplanmaya çağırdı.
Bu toplantılar Aralık 2018 ve 2019'un geçmiş çeyreğinde çatışmanın tarafları bulunan Fas ve Polisario Cephesi ile teleskop devletler Cezayir ve Moritanya'nın katılımıyla gerçekleştirildi fakat rastgele ortak semere alınamadı. Bugüne derece da mevzuyla ilgilendiren ehemmiyetli ortak evolüsyon yaşanmadı.
"Polisario ile hal önünde aşama atılması beklenen değil"
BM hususi Temsilciliğindeki dünkü atamanın arkası esna Batı Sahra problemininin çözümüne müteveccih atılacak dünkü adımlar beklenirken uzmanlar De Mistura'nın işinin aşırı da havadan olmadığını belirtiyor.
Fas'ın kuzeyinde toprak meydan Fez kentindeki Sidi Muhammed bin Abdullah Üniversitesinden arsıulusal münasebat profesörü Iyd es-Sadiki, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, "Polisario Cephesi ile barışçıl ortak hal önünde ehemmiyetli ortak aşama atılmasının beklenen olmadığını" söyledi.
Sadiki, "Yeni BM Temsilcisi'nin en ortak tomar yapabileceği problemi kumanda etmek ve krizin büyümesini önlemek, zira arbede taraflarının birlikte lehçe gestalt da bu mevzuda optimist olunmasına müsaade vermiyor." dedi.
De Mistura'nın bu noktada ehemmiyetli ortak gösteriş oynamayacağı ve arbede yanlarını baştan direkt görüşmeye kandırma etmekte zorlanacağı yorumunu karşıcı Sadiki, "Taraflar arasındaki direkt görüşmeler baştan başlarsa, bu dünkü ajan düşüncesince iri ortak muvaffakiyet olacak." niteleyerek konuştu.
"De Mistura'nın atanması müspet ortak durum"
Fas'ta parlamentonun ikinci kanadını meydana getiren Danışmanlar Meclisinin emektar Dış İlişkiler Komisyonu Başkan Yardımcısı ve arsıulusal münasebat dalında araştırman Nebil el-Endülisi, "Taraflarının 2019'dan buyana bu konum düşüncesince 12 talibi reddettikten sonraları De Mistura'yı bildirme etmesi, bilhassa ensesi kalın ortak diplomatik deneyime ehil bulunduğu düşüncesince zat süresince müspet ortak durum." niteleyerek konuştu.
Endülisi, "Batı Sahra sorunu, ilkin Fas ve Cezayir edinmek az daha tarafların hal bulma arzusuyla ilgilendiren bulunduğu için, hal olmasına katkıda bulunan edinmek az daha tayin edilen şahsiyete değgin değildir." ifadelerini kullandı.
Polisario Cephesi'nin Cezayir bölümüne kesin bağımlılığını yayınlayan ve zayıflığını ortaya koyan Kerkerat olaylarının arkası esna dört dörtlük ortak yalıtım süresince yaşadığına ayraç fail Endülisi, şunları kaydetti:
"Yeni BM Temsilcisi'nin başarısı, Cezayir tarafının bulunan çatışmadaki pozisyonu ilkin edinmek az daha Batı Sahra rahatsızlığına değgin açık ortak gösterime ehil olmasına ve Fas ile Cezayir ortada direkt müzakerelerin olması icap ettiğini vurgulamasına bağlıdır. BM resmi sözcüsünün bilvasıta namına ayraç etmiş bulunduğu obje de budur."
Cezayir'in Fas ile direkt müzakerelere girmeyi reddediyor ve müzakerelerin Rabat ile "Polisario" ortada olması gerektiğine inandığını kaydeden Endülisi, "Fas, etraflıca süredir bitmeme fail bu çatışmayı nakız arzusunu dile getirmiştir ve arsıulusal dayanak noktası ele geçiren muhtariyet önerisini sundu." dedi.
