İstanbul
AA muhabirinin 1-7 Mart Deprem Haftası hasebiyle Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün verilerinden derlediği tutanağa göre, rakamlar, kentteki beklenir depremin defa açacağı hasarı sansasyonel halde gözler önüne seriyor.
Rapora göre, İstanbul'da yaşanması beklenir 7,5 ve giysi büyüklüğe cemaat ortak depremde megakentte mevcut 1,2 milyon civarındaki binadan 491 bininin hasar alması bekleniyor.
Söz konusu senaryoda 13 bin 492 yapının aşırı ağır, 39 bin 325 yapının ağır, 136 bin 746 yapının orta, 300 bin 963 yapının ise geniş hasar alması öngörülüyor.
İstatistiklere uyarınca İstanbul'da ortak binada 12,72 ad yaşamış bulunduğu delik önüne alındığında hasar alması beklenir binalarda 6,25 milyon ferdin yaşamış bulunduğu düşünülüyor. Çok çın ve çın hasar alması beklenir binalarda 671 bin 832 ferdin kalmış bulunduğu kestirim ediliyor.
Deprem Haftası hasebiyle vatandaşlara çağrıda mevcut uzmanlar, vatandaşların binalarına ortak an ilk metanet testi yaptırması, evlerini depreme dirlik güçlendirmesi yahut dönüştürmesini istedi.
"Güçlendirme dair istem arttı"
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, sonuç dü yılda yaşanmış olan depremler ve Kovid-19 hasebiyle güçlendirmeye alakanın arttığını söyledi.
Küresel müstevli hasebiyle evde kalma süresinin uzaması ve karantinaların da vatandaşlarda farkındalığı artırdığını dile getiren Türkkan, depremler ve karantinalar sonrası depreme dirlik binaları ihya arzusunun minimum yüzdelik 50 arttığını anlattı.
Türkkan, bu artışta yapım maliyetlerindeki yükselişin de ehemmiyetli tesirinin bulunduğunu kaydederek, "Hem dönüşüme uyarınca yüzdelik 60'a vasıl maliyet pozitif yanları bununla müşterek aşırı elan endamsız müddet gerektirmesi hasebiyle güçlendirmeye istem arttı. Bundan sonuç devirde oluşan farkındalığın da tesiri var." diyerek konuştu.
"Hasar ilişki binaların yüzdelik 90'ı güçlendirmeyle kurtarılabilir"
Sinan Türkkan, İstanbul'da beklenir deprem senaryolarının daim dillendirildiğini ve hararetli ortak deprem beklendiğini anımsatarak, şu çağrıda bulundu:
"Vatandaşlarımızdan isteğimiz binalarına ortak an ilk depreme dirlik metanet testi yaptırmaları ve hasar alması beklenir konutları ortak an ilk güçlendirmeleri. Dünyanın neresine gidilirse gidilsin, mevzuyla ait topu topu bilgi kullanıcılarını güçlendirmenin ne denli ehemmiyetli ve sahn kurtarma aracı bulunduğunu belirtiyor. Bütün konutları tahvil etmek kabil değil, buna icap de yok. Önceliğimiz elan az maliyetle ve elan endamsız müddette güçlendirmek, kabil değilse dönüştürmek."
Türkkan, İstanbul'da hararetli ortak depremde aşırı çın hasar alması beklenir binaların dönüştürülmesi gerektiğini, çın hasar alması beklenir binaların ise dönüşümle mi olmadan güçlendirmeyle mi kurtarılabileceğine tetkik yaparak değişmeyen verilebileceğini anlattı.
Sinan Türkkan, "Orta ve geniş hasar ilişki yapılar ise güçlendirmeyle aşırı şen kurtarılabilir. Hasar ilişki binaların yüzdelik 90'ını meydana getiren ve rakamları 438 bin tam sayı bulan bu binalarda 5,6 milyon ferdin yaşamış bulunduğu düşünülüyor. Vatandaşlarımız lütfen boşlama etmesin. Binasını ortak an ilk güçlendirsin yahut dönüştürsün." halinde konuştu.
"Depreme güçsüz konutlar çabucak belirleme edilmeli"
Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören ise "kentsel inkılap kanunu" adına bildik 6306 izlemsel Kanun'un 2012'de yürürlüğe girdiğini, üstünden 10 yıla benzeyen müddet geçtiğini söyledi.
Bu süreçte ne konutların depreme güçsüz bulunduğunun belirleme edilmesi icap ettiğini fakat yapılamadığını dile getiren Öngören, laflarını şöyleki sürdürdü:
"6306 izlemsel Kanun'da 'depreme güçsüz bulunduğu belirlenen konutların idareler çeşidinden 60 gündüz içinde tebligatla boşaltılması' isteniyor. Bu özellik Türkiye'deki depreme güçsüz konutların idareler çeşidinden tespitini engelliyor. Eğer belirleme edilirse 30 günce ek süreyle baş başa 90 gündüz içinde ilgililerin bu konutları boşaltması gerekiyor. Acilen seferber olunmalı ve depreme güçsüz konutlar belediyelerce belirleme edilmeli. Bu tespitler doğrultusunda depreme güçsüz konutların dönüşümü ve güçlendirilmesi düşüncesince planlama yapılmalı."
"Vatandaşlara ilk güçlendirmelerini öneriyorum"
Prof. Dr. Gürsel Öngören, topu topu il ve kaza belediyelerinin çabucak bu seferberliği yaşama geçirmesi icap ettiğini belirterek, huysuz hâlde çın sorunlarla dirlik karşıya kalınabileceğini söyledi.
Vatandaşlara da rastgele şeyin devletten beklenilmemesi gerektiği çağrısında mevcut Öngören, "Öncelikle öz ailelerini düşünmeleri gerekiyor. Riskli yapıların dönüşümü ve güçlendirilmesi düşüncesince Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca sağlanan destek sunar kullanılarak harekete geçebilirler. Vatandaşlarımıza en evvela binalarını güçlendirmelerini başvuru ediyorum. İlgili mühendislerle ortaya çıkarılacak projelerde aşırı dobra ve teknolojik malzemeler kullanılarak yapılar güçlendirilebilir. Çünkü yıkıp baştan gerçekleştirmek aşırı elan maliyetli." ifadelerini kullandı.
