Amman
Ülkede Kasım 2020'de planlı mebus seçimine katılımın yüzdelik 29,9 düzeyinde kalması vatandaşların seçim sisteminden mutlu bulunmadığı halinde yorumlanarak seçim kanunu ve kanun değişikliğini gündeme getirdi.
Kral 2. Abdullah kabilinden kurulan Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, gençlik, kadın, domestik yönetimler, seçim, partiler ve anayasal değişimlerle ilgilendiren 6 mevzuda düzelti yapılması dair 10 Haziran'da çalışmalara başladı.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, seçim kanununa bağlı layiha ve anayasada başkalık önerileriyle ilgilendiren hazırladığı tutanağı dün Kral 2. Abdullah'a sundu.
Komitenin kaynak niteliğindeki raporunu teyit düzlük Kral Abdullah, siyasetçi sistemde öngörülen yeniliklerin, anayasaya akıllıca birlikte biçimde yürütüleceğini, hükümetin bunları gündeme alarak parlamentoya sunacağını açıkladı.
Uzmanlar, siyasetçi sistemde yapılacak değişiklikle seçimlere katılımın canlandırılması ve ülkede Meclisin ehemmiyet kazanabilmesi dair AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
"Halkın beklentisi Meclisin feshedilmesi yönünde"
Ürdün Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Bedr el-Madi, Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesinin, Ürdün devletinin geçmiş olduğu "kritik ve kırılan birlikte dönemde" kurulduğunu ve vatandaşların siyasetçi katılımının değişmeyen kabul etme süreçlerinde mecburi birlikte gerekseme bulunduğunu söyledi.
Madi, "Bu durumun mutluluk başkanı ve hükümet gözetiminde ayrı neticeleri var, sebebiyse siyasetçi sistemde halkın baskısı ve güvenlik kaybı hissediliyor." dedi.
Temsilciler Meclisi üyelerinin çoğunluğunun Kral'a dayanak noktası verdiğine dikkati çekici Madi, bu yüzden tahsil edilen kararların uygulanması dair birlikte dava oluşmasını beklemediğini tabir etti.
Düzenlemelerin arkası sıra Meclisin feshedilerek seçimlerin baştan yapılması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Madi, şunları kaydetti:
"Son seçimlerdeki ceninisakıt paydaşlık zımnında Temsilciler Meclisinin ahali nezdindeki desteği faziletkâr değil. Bu nedenle, Meclisin feshedilmesi ve baştan mebus seçimlerinin yapılması, halkın degaje birlikte kesiminin taleplerinin gerçekleştirilmesi yerine Komitenin alacağı kararların ehemmiyetli birlikte parçası olacaktır."
Hükümetin de faziletkâr birlikte ahali desteğine cemaat olmadığını vurgulayan Madi, "Bu durum, mutluluk başkanının (Kral) bedava tebeddülat yapabilmesine olanak veriyor." niteleyerek konuştu.
"Siyasi düzelti evgin birlikte ihtiyaç"
Yermuk Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammed eş-Şara, ülkede siyasetçi reformun krallıktan beklendiğini ayraç etti.
Şara, "Siyasi düzelti evgin birlikte gerekseme biçimine geldi. Meclisin tavsiye edilen yasa tasarıları dair değişmeyen almaya hakkı var, lakin bu kararın birlikte formaliteden ibaret olacağını düşünüyorum." niteleyerek konuştu.
Yasa değişikliğin Meclisin gündemine alınması, reformların yapılmasının ve Meclisin feshedilmesinin Kral'ın iradesine dayandığının altını çizen Şara, Meclisin feshedilmesinin arkası sıra dünkü seçim kanunuyla seçimlerin yapılabileceğini kaydetti.
Şara, halkın elan esbak yeteneksiz tecrübeler zımnında hükümetlerin düzelti etme mevzusundaki iradesine itimatını kaybettiğini tabir ederek, bu el Komitenin önerilerinin aceleci birlikte biçimde uygulanmasıyla durumun değişik olabileceği değerlendirmesinde bulundu.
"Acele geçirmek muvaffakiyetsizliğe illet olacaktır"
Hayat Partisi Genel Sekreteri Abdulfettah el-Geylani ise Meclisin geçenlerde feshedilmesini beklemediğini dile getirdi.
Geylani, "Meclisin feshedilmesinin evgin birlikte hal olmadığını düşünüyorum ve umuyorum. Zira, bu mevzuda sabırsızlanmak muvaffakiyetsizliğe illet olacaktır ve neticeler matlup ölçüde olmayacaktır." dedi.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi Başkanı Samir er-Rifai ile görüştüklerini kail Geylani, Rifai'nin kendilerine "Durumunuzu tashih fırsatınız var, sebebiyse 3 yıldan ilk seçim olmayacak." söylediğini aktardı.
Geylani, "Gelen bilgiler, Meclisin 2023'te fariza süresi dolana denli bu biçimde bitmeme edeceğini gösteriyor." halinde konuştu.
Kral 2. Abdullah'ın düzelti istemesine karşın direngen birlikte eğin olduğuna dikkati çekici Geylani, "Kral, reformların aşamalı birlikte biçimde yapılmasını ve 10 yıldan çelimsiz birlikte müddette tamamlanmasını istiyor, lakin buna direnenler sürecin 20 yılda bitmesi düşüncesince uğraşıyor." ifadelerini kullandı.
Ürdün'de 10 Kasım 2020'de meydana getirilen mebus seçimine paydaşlık yüzdelik 29,9 düzeyinde kalmıştı. Seçimde, 130 sandalyeli Meclise girebilmek düşüncesince 80'i siyasetçi partilerden toplanmış 1674 namzet yarışmıştı.
Seçim kararında 4 siyasetçi partiden hoppadak 12 namzet Meclise girmeyi başarırken, başka 118 sandalyeyi bağımsızlar kazanmıştı.
