Muş'ta geçtiğimiz günlerde gidiş geliş kazası kararı vurulan merkep ve yavrusu, Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezine getirildi. Burada geri ayaklarından vurulan ana merkep otama dibine alındı. Anne merkep otama edilirken, dimdik bulunan 8 maaş yavrusunun da bakımları yapıldı. Ancak bakımı meydana getirilen yavrunun ne sıpaya (eşek yavrusu) ne de katıra benzediğine ilgi çekildi. Türüne müteveccih meydana getirilen araştırı kararı bu yavrunun koca at (aygır) ile işveli eşeğin çiftleşmesiyle ortaya çıkan melez hayvan bardo bulunduğu belirleme edildi.
“8 maaş yavrunun bakımını yapıyoruz”
İHA muhabirine mütekellim Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Lokman Aslan, ‘bardo' adlı melez (melez) hayvanın Türkiye'de nadir bilindiğini ve bu nedenle de bilim yarışmalarında istifham adına sık sık sorulduğunu söyledi. Merkez adına Van Gölü Havzası'ndaki çandır hayvanlarıyla ait halis muhlis sorunlarla ilgilendiklerini tabir fail Prof. Dr. Aslan, çandır hayvanlarının birlikte ara esna iyesiz ve yerel dertli hayvanların da tedavisini yaptıklarını söyledi. Merkez Müdürü Aslan, “Muş'ta gidiş geliş kazası kararı vurulan merkep ve yavrusu bizlere getirildi. Gidecek bölgeleri ve hizmet bölgeleri bulunmadığı düşüncesince bu hayvanları benimseme ettik. Anne merkep yaralıyken, yavrusunda oldukça dimdik adına geldi. Annesinin tedavisini yaptık, 8 maaş yavrunun ise bakımını yapıyoruz” dedi.
“Eşek görünümlü at”
Bardo türünün ahali ortada müşterek tomar bilinmediğine ilgi çekici Aslan, “Sahipsiz zooloji kendinden birleşip üremesini bitmeme ettirmektedir. Yalnız ara esna şimdi çelimli müşterek fert istihsal eylemek düşüncesince melezleştiriliyor. Eğer anası at, babası eşekse doğan melez hayvana ‘katır' diyoruz. Katır, halkımızın elleme bilmiş bulunduğu ve kalın rastlamış bulunduğu hayvanlardan müşterek tanesidir. Katırlar çoğu kez de tenasül kabiliyetine cemaat değildir. Yalnız babası at, anası ise merkep bulunan melez hayvana ‘bardo' diyoruz. Halk ortada ‘bardo' adı aşırı çokça bilinmez. Eşek görünümlü at adı de verilebilir” diyerek konuştu.
“Ülkemizde bardo adı nadir bilinir”
Türkiye'de ‘bardo' türünün nadir bilindiğini fakat birtakımı devletlerin bu melezin kalıtım bilimi yönlerinden istifade yapmak düşüncesince yetiştirdiğini dile getiren Aslan, laflarını şu şekilde sürdürdü:
“Bize mevrut hayvanın sıpaya benzemediği ve katır da olmadığını ayırt ettik. Araştırmalarımızda bunun bardo bulunduğunu belirleme ettik. Sahipsiz merkep doğada müşterek aygırla çiftleşmiş. Bu çiftleşmenin kararında bardo diyerek aşırı elleme melez müşterek süt kuzusu ortaya çıkmış. Biz bunu yetiştirip sahiplendirip, doğaya salacağız. Ülkemizde hem adı bilinmez, bununla birlikte nadir adına görülür. Ancak birtakımı devletler bu melezin kalıtım bilimi yönlerinden istifade yapmak düşüncesince yetiştirir.”
Yılmaz Sönmez
