Ankara
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, Türkiye-ABD ilişkilerini, ABD Kongresinde edinmiş bulunduğu yöntem tecrübelerinin diplomasiye kesinlikle yansımalarının olacağını, Türk halkıyla kurduğu bağı, aileye ve kültürel değerlere verdiği önemi, aynısı Cheryl Flake ile konutunda, AA muhabirine anlattı.
ABD Başkanı Joe Biden kabilinden ülkesinin Ankara Büyükelçisi adına sabık sene orak ayı ayında yavuklu yayınlanan Flake, ABD Senatosu'nun onayının arkası sıra 7 Ocak 2022'de Türkiye'ye geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a itimat mektubunu 26 Ocak'ta sunarak görevine başlamış bulunan Flake, diplomatlık kariyerine başlamadan ilkin derinlemesine seneler siyasetle ilgilendi.
ABD Senatosunda 2013-2019'da Arizona eyaleti senatörü adına fariza önleyen Flake, 2001-2013'te de Temsilciler Meclisi üyeliği vazifesinde bulundu.
Flake'in siyasal kariyerindeki ehemmiyetli dönüm noktalarından biri, 2019'da emektar Başkan Donald Trump'ın yönetimi ve Cumhuriyetçi Partinin politikalarıyla ayrıştığı sebebi öne sürülerek Senato'dan mütekait olması. Flake, Cumhuriyetçi bulunmasına karşın 2020 reislik seçiminde Demokrat Partili Biden'ı destekledi.
Çok ehemmiyetli indinde zamanda, baş döndürücü ehemmiyetli indinde görev"
Ankara'da göreve başladığında "Parti siyaseti, suyun kıyısında biter" başlığıyla kaleme almış bulunduğu yazıyla Türk halkına seslenme fail Flake, siyasetten diplomasiye geçişini, "Benim yolculuğum, ABD Büyükelçilerinin alışageldik yolculuğundan artık değişik oldu." laflarıyla anlatım etmişti.
Flake, ABD'nin Ankara Büyükelçisi adına kişi çağında kesinlikle indinde ayırt ortaya koyacağını ise göreve başlamasının arkası sıra verdiği geçmiş röportajda, AA muhabirine şu şekilde anlattı:
"Ben hariç ilişkiler uzmanı değildim, Dışişleri Bakanlığının indinde personeli değildim. 20 salname politikacıydım. Politikacı olduğum devirde 'Eğer bu işi yapmasaydınız ne gerçekleştirmek isterdiniz?" sorusu bana çoğunlukla yöneltilirdi. Ben de kalın pıtrak 'Dışişleri'nde kazanmak isterdim.' diyerek yanıtlardım. Çünkü icra ettikleri işin sonuç basamak ehemmiyetli olduğunu, güzel güçlükle önemini bildiğimden, kariyer diplomatlarımıza iri hayranlık duyuyorum. Kariyerim süresince Dışişleri'ne iri hayranlık duydum lakin Temsilciler Meclisi'nde 12 yıl, Senato'da 6 sene fariza aldım. Yani bütün 18 sene değişik indinde ortamda, değişik indinde iş dalında arazi aldım."
Flake, göreve gelişinin bu yüzden değişik indinde yolla bulunduğunu belirterek "Biden yönetimi bana indinde fariza üstlenmeyi düşünüp düşünmediğimi sorduğunda, 'Sadece ehemmiyetli indinde fariza olursa düşünürüm.' dedim ve bu fariza hakkıyla önemli. Türkiye önemli. Dünya sahnesinde iri indinde role sahip. Bizim düşüncesince ehemmiyetli indinde müttefik. Dolaysıyla bu, baş döndürücü ehemmiyetli indinde sürede baş döndürücü ehemmiyetli indinde görev. Hiçbir nesne burada kazanmak genişliğinde beni bahtiyar edemezdi." diyerek konuştu.
"Mevcut andıran ilişkimizin yararını görüyoruz"
Büyükelçilik görevinde, "güçlü düet ilişkilerin devamı" anlamında medet sunacağını ve ilişkilerin artık da çelimli olabileceğini dile getiren Flake, "ABD ve Türkiye adına bulunan andıran ilişkimizin yararını görüyoruz. Güvenliğimiz güçlendi. Türkiye, 70 senedir NATO'nun ehemmiyetli indinde üyesidir. Dolayısıyla bu bölgede nice kuma çıkarımız bulunuyor." dedi.
Türkiye-ABD ilişkilerinin elden asayiş sahasından ibaret olmadığını vurgulayan Flake, ekonominin de dü abuhava açısından ehemmiyetli ve gelişen indinde düzlük olduğuna dikkati çekti.
Flake, "Türkiye ile şümullü ve büyüyen indinde ticari ilişkimiz, ehemmiyetli pazarlarımız var. Dolayısıyla motivasyon etmemiz ve geliştirmemiz gereken, dirimlik ehemmiyet haiz sert baş döndürücü şeye sahibiz." ifadelerini kullandı.
Bölgesel gelişmelere de dikkati çekici Flake, "Kuşkusuz, deminden Ukrayna'da bulunduğu kademe bölgede ortaya çıkan tehditler karşısında, Türkiye ile ilişkilerimiz baş döndürücü artık ehemmiyet sunma ediyor." diyerek konuştu.
"Türkiye, ehemmiyetli indinde NATO üyesi"
Flake, Türkiye ve ABD'nin NATO nezdindeki iş donanmasına bağlı ise "Türkiye, ehemmiyetli indinde NATO üyesi. İkinci en iri F-16 filosuna sahip, NATO misyonlarına en iri medet sunan üçüncü ülke." dedi.
ABD'nin NATO Büyükelçisi Kay Bailey Hutchison'la bu hafta icra ettiği telefon görüşmesini de aktaran Flake, şu şekilde bitmeme etti:
"(Hutchison) NATO'daki görevi ve özellikle, ABD'ye ve taşınmazlar dışındaki NATO misyonlarına müteveccih taahhütlerine bağlılığı dolayısıyla Türkiye'ye ABD'nin teşekkürlerini iletmemi istedi. Dolayısıyla bu, ilkin Rusya kademe indinde gözdağı gır konusuyken sonuç basamak önemli. Şunu da söylemeliyim ki, Türkiye Ukrayna'nın egemenliğini desteklemekte kararlılığını sürdürüyor. Bu bizim düşüncesince semt ve evren düşüncesince baş döndürücü önemli. Aynı sürede egemenliğini koruması düşüncesince Ukrayna'ya iane da etti. Öte taraftan Türkiye, 'eğer indinde diplomatik çıkar yol var ise buna başvurmaya bulunan bağlılığımızı' da paylaşıyor. Bu mevzuda iri dayanak noktası verdi."
"Türkiye ABD'deki Avrupalı mektepli sayısına en iri medet sağlayan ülke"
Halklar arasındaki bağların giderek güçlenmesi açısından değiş programlarının sonuç basamak ehemmiyetli bulunduğunu tamlayan Flake, aynısı Cheryl Flake'in 1985'te Brigham Young Üniversitesi bünyesindeki "Genç Büyükelçiler" isimli sanlı müzik, raks ve başarım grubunun üyesi adına Türkiye'ye geldiğini anlattı.
Flake, "Eşim, 'Ben o vakitler canlı büyükelçiydim, deminden sen de artık nemli indinde sefirikebir oldun.' diyor. Bu, indinde değiş programının neler yapabileceğine yeterli indinde örnek." dedi.
Eğitim, değiş programları ve İngilizceye ehemmiyet verdiklerini vurgulayan Flake, "Türkiye ABD'deki Avrupalı mektepli sayısına en iri medet sağlayan ülke. ABD'ye evren genelinde mevrut öğrenciler ortada ise 15. tam arazi almaktadır ve bu nüsha batın grado artıyor. Değişim programları kapsamında ise şu anda kısaca 170 Türk mektepli Fulbright Programı kapsamında ABD'de burslu tahsil görüyor. Diğer nice değiş programımız kademe bu, ehemmiyetli indinde program." diyerek konuştu.
Flake, taşınmazlar dışındaki üniversitelere yük olduklarında anahtar üzerine başağrısı yaşamamaları düşüncesince Türk vatandaşlarına müteveccih nice İngilizce öğrenme programları da bulunduğunu aktardı.
Resmi ve ya gezim gayeli olsun, dü abuhava ortada baş döndürücü güzel değiş programları bulunduğunu kail Flake, "Buradaki konsolosluğumuz enikonu yoğun. Türk vatandaşlarının ABD'ye gelmesinden baş döndürücü memnunuz ve Amerikalılar da buraya gelmeyi baş döndürücü seviyor." ifadelerini kullandı.
"Türkiye iktisat dalında da baş döndürücü önemli"
Flake, dü ülkenin konuşu iş donanmasına bağlı ise "İnsanlar Türkiye'nin elden asayiş dalında ehemmiyetli bulunduğunu hatır eğiliminde lakin Türkiye iktisat dalında da baş döndürücü önemli." dedi.
Türkiye ve ABD'nin sabık yıl, indinde eskiden yıla layıkıyla yüzdelik 28 artışla kısaca 28 bilyon dolar ücretinde tecim yaptığını tamlayan Flake, "Türkiye'de 100 bin yöresinde iş olanağı mucit kısaca 50 bilyon dolar ücretinde ABD yatırımı var. Bunlar iri meblağlar." değerlendirmesinde bulundu.
Flake, Türkiye'nin ABD'ye ihracatının sabık sene yüzdelik 45 arttığını anlatarak "Biliyorsunuz, (Kovid-19) müstevli sert baş döndürücü ülkenin ihracatını esas açıdan azalttı ve Türkiye bu müddet içerisinde ihracatını artırmayı başardı. Bunun bir çok aşırı da ABD'ye yönelikti." dedi.
Ekonomik ilişkilerin baş döndürücü ehemmiyetli ve büyümekte bulunduğunu kail Flake, "Bazı iddialı hedefler belirledik, eskiden (ABD) hile çağında 100 bilyon dolarlık tecim maksadı koyduk. Bu iddialı indinde gaye lakin ne devir Amerikalı ve Türk iş insanlarıyla indinde araya gelsem bu amaca iktiran etmek istediklerini görüyorum. Zamanla bu amaca ulaşacağımıza inanıyorum." diyerek konuştu.
(Türkiye'nin kuma düzenek düşüncesince ABD'ye sunmuş bulunduğu önerilere yanıt) "Kısa sürede gelecek"
Flake, Türkiye-ABD ilişkilerinin geliştirilmesi düşüncesince kurulması kararlaştırılan kuma mekanizmayı ve ilişkilerdeki düğümlü konuların ele alınacağı düzentileme grubuna bağlı sonuç hali da değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Biden'ın 31 Ekim 2021'de Roma'daki görüşmelerini hatırlatan Flake, dü abuhava liderinin, Türkiye ve ABD'nin baş başa çalışmış bulunduğu ve ya yeterli adına ayrımsız görüşte bulunmadığı mevzulara bağlı efdal seviyeli diyaloğu motivasyon fail indinde ciddi düzenek kurduğunu söyledi.
Flake, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman'ın sabık yıl, Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Karen Donfried'in de sabık teşrinisani ayında Türkiye'ye geldiğini ve Türkiye'den yukarı düzem indinde heyetin de sabık ilkgüz ayında ABD'yi görüşme ettiğini hatırlattı.
İki abuhava arasındaki problemlerin ele alınacağı düzentileme grubuna ilişikli Türkiye'nin görüşlerini içeren belgeye ABD'den ne devir karşılık istikbaline bağlı ise Flake, şunları kaydetti:
"Bu ciddi mekanizmadan yeterli adına feyizlenmek düşüncesince artık yukarı düzem ziyaretler yapılmasını umuyoruz. Türkiye bunun düşüncesince indinde boyut belirledi ve bunu konfirmasyon aldık. Hükümetimiz, karşılık vermeden ilkin benim bu göreve başlamamı bekledi. Şimdi bu karşılık endamsız sürede gelecek."
"Türkiye birincil müttefikimiz"
Flake, ABD Kongresi'nde Türkiye'ye ilişikli nice mevzuda çalıştığını belirterek "Çünkü Türkiye bizim birincil müttefikimiz ve evren sahnesinde ehemmiyetli indinde oyuncu. Türkiye, Rusya'nın bölgedeki maceracılığını ve saldırganlığının geriye itilmesi açısından ehemmiyetli indinde müttefiktir." dedi.
ABD ve Türkiye'nin Kafkasya'da ve Kuzey Afrika'da baş başa çalıştığını kail Flake, Senato'da Afrika ast komitesine reislik etmiş bulunduğu altı ay süresince Türkiye'nin Afrika'ya kalan müspet katkılarını gördüğünü anlattı.
Flake, "Türkiye coğrafi olarak, açık muvasala sahası ve aut politikası açısından rastgele devir merkezde arazi almıştır ve ilkin bugün diyalekt adına huzur karşıya olduğumuz dayanıklı mesail delik önüne alındığında, Türkiye kademe elzem indinde müttefikimiz bulunduğu düşüncesince şanslıyız." diyerek konuştu.
ABD'nin PKK/PYD-YPG ile teşrikimesai ve FETÖ'nün ABD'deki varlığı
Flake, "Türkiye, ABD'nin yıldırı örgütü PKK/PYD-YPG ile iş birliğini ve FETÖ'nün ABD'deki varlığını sürdürmesini, dü abuhava ilişkilerinde sonuç zamanın en ihtilaflı mevzuları adına listeliyor. Artık dü abuhava ortada dünkü indinde diyalog mekanizması olduğuna göre, terörle mücadelede dünkü ve konkre teşrikimesai adımları olacak mı?" şeklindeki soruya, Türkiye ve ABD'nin yıldırı örgütü DEAŞ'tan firar anlamında kuma taahhüdü bulunduğu cevabını verdi.
İki ülkenin DEAŞ'la kavga dalında iri adımlar attığını dile getiren Flake, Suriye'nin kuzeybatısında geberik ele geçirilen DEAŞ sergerde İbrahim El Haşimi el Kureyşi'ye müteveccih operasyonun da bu taahhüttün ne genişliğinde ehemmiyetli olduğuna ayraç ettiğini anlattı.
Flake, DEAŞ'la mücadelenin hâlâ bitmediğini belirterek "Türkiye, bu mücadelede bağlaşık olmuştur." dedi.
ABD'nin, PKK'yı 1997'de yıldırı örgütü benimseme ettiğini hatırlatan Flake, "Türkiye'nin kişi vatandaşlarına huzur sorumluluğunu benimseme ediyoruz. PKK kabilinden katledilen Türklerin yasını tutuyoruz. Ancak IŞİD'den firar çabalarımızda güzel olduğumuzdan da güvenli olmalıyız. Dolayısıyla bu mevzuda (ülkeler arası) teşrikimesai yapabileceğimiz nice düzlük var." ifadelerini kullandı.
Flake, FETÖ'ye bağlı ise "Bireysel mevzular ve iadeli talepleri ise Türk Hükümeti ile diyalog içre olduğumuz konular. Hangi kanıtların lüzumlu bulunduğu ve benzer mevzular açısından bu sorunları çözmeye çalışıyoruz. Dolayısıyla baş başa çalışıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
F-16'ların alımı/modernizasyonu ve F-35'ler
F-16'ların modernizasyonu ve dünkü F-16'ların katılması üzerine dü abuhava arasındaki görüşmeleri de değerlendiren Flake, şunları kaydetti:
"F16'lara bağlı görüşmeler amacında gidiyor. Aslına bakarsanız, 'LoR' adına bilinen istem mektubunun hazırlanmasına arkalamak düşüncesince boşluk ayında (ABD'den) mevrut astronomi kademe artık sabık hafta burada indinde astronomi vardı. Görüşmeler güzel gidiyor. Ancak bu uzun, karmakarışık ve baş döndürücü uygulayım indinde süreç. Dolayısıyla üstünde çalışıyoruz. Türkiye'nin bu talebini müspet indinde evolüsyon adına görüyoruz ve Biden yönetimi sürece dayanak noktası üzerine kararlı."
Türkiye'nin F16’lara bağlı talebinin NATO'ya bağlılığı da yayınlayan müspet indinde evolüsyon bulunduğunu dile getiren Flake, "Açıkçası baş başa çalışabilirliğe cemaat olmanın sonuç basamak ehemmiyetli bulunduğunu biliyoruz." dedi.
Flake, Türkiye'nin, F-35 harp uçakları düşüncesince ABD'ye icra ettiği ifa karşılığında indinde tazminatın bahis konusu olup olmadığına bağlı ise "Bu, baş döndürücü karmakarışık indinde süreç. Ancak avukatlar ve muhasebeciler rastgele gündüz bu bap üstünde çalışıyor. Ama üstesinden geleceğiz." dedi.
Ukrayna, Afganistan ve Türkiye'nin Ermenistan'la normalleşme süreci
Bölgesel gelişimleri de değerlendiren Flake, Ukrayna'daki sonuç bir vaziyete ilişkin, "Türkiye'nin NATO'ya üyeliğinin 70. sene dönümü bulunan bu sene burada kazanmak harika. mühim indinde zamandayız, bu da ehemmiyetli indinde ilişki. Türkiye rastgele yerde NATO misyonlarına iri medet sağlıyor. Bugün neyle huzur karşıya olduğumuz düşünüldüğünde, bu medet on paralık bu genişliğinde ehemmiyetli olmamıştı." diyerek konuştu.
Flake, Türkiye'nin NATO kapsamında arazi almış bulunduğu ehemmiyetli indinde noktanın da Afganistan bulunduğunu belirterek ülkede Taliban'ın yönetimi devraldığı süreçte Türkiye'nin yeniden sona orada bulunduğunu ve Afganistan'dan boşanmak talip Amerikalılara da iane ettiğini anlattı.
Büyükelçi Flake, "Türkiye'nin Afganistan'ın geleceğinde ve rivayet gelişi Afganistan'ı dünyaya bağlayarak Afganistan vatandaşlarının ve her insanın yararına olacak havalimanının güvenliğinin sağlanması açısından gösteriş oynayacağını umuyoruz. Bu, ehemmiyetli indinde rol." dedi.
Türkiye'nin Ermenistan'la normalleşme periyodunun de "harika" indinde evolüsyon bulunduğunu tamlayan Flake, "Bunu kıvançla karşılıyoruz. İlki Rusya'da gerçekleşen, ikincisi Viyana'da düzenlenecek görüşmeler bizi baş döndürücü bahtiyar ediyor. Yaşananlar hakkıyla baş döndürücü atılganlık verici. İstanbul ve Erivan ortada aracısız uçuşların başlaması da ehemmiyetli indinde işaret." değerlendirmesinde bulundu.
"Yakında (ABD'den) yukarı düzem ziyaretler olacağını düşünüyorum"
Flake, Türkiye'ye andıran sürede yukarı düzem indinde görüşme olup olmayacağına ilişkin, "Bunu rastgele devir isteriz. ABD Büyükelçisi adına buraya nice yukarı düzem görüşme yapıldığını kullanmak isterim. Üst düzem ziyaretler olacağını düşünüyorum. Açıkçası, biliyorsunuz ki ki, Ukrayna'daki gestalt yukarı düzem yetkililerimizin baş döndürücü indinde tomar zamanını ve gücünü alıyor. Ancak geçenlerde (ABD'den) yukarı düzem ziyaretler olacağını düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
Kimin istikbaline bağlı bilim paylaşamayacağını fakat üstünde çalıştıklarını tamlayan Flake, "Bu ciddi düzenek ile aykırı yukarı düzem ziyaretlere ev sahipliği yapmamızı sağlayacak kıyak indinde formata sahibiz. Bu birlikteliğin önemi ve diyaloğa bulunan bu dünkü üstenme delik önüne alındığında, yukarı düzem ziyaretler göreceğimizi umuyorum." dedi.
Flake, şunları kaydetti:
"Türkiye, ABD'nin elzem indinde müttefikidir. Türkiye 70 salname NATO üyesi adına bizim düşüncesince baş döndürücü ehemmiyetli indinde sürede nazik indinde ülkedir. Bu bizim için, semt ve evren güvenliği düşüncesince sonuç basamak önemli. Bu, tecim açısından da böyle. Türkiye, evren sahnesinde batın grado artık iri indinde aktör adına arazi alıyor. Türkiye ile ticaretimiz sabık sene yüzdelik 28 artarak 28 bilyon dolara ulaştı ve doğacak senelerde bunun artık da artacağına eminim."
