Tunus
Tunus’ta, Ukrayna ile Rusya ortada yaşanmış bulunan gerginlik devrinde kaydedilen erdemli para şişkinliği oranlarının, şimdi da yükseleceği öngörülüyor.
Savaş zımnında incelmemiş yer yağı fiyatlarının 2008’den beri önceki kez 115 dolar civarına yükselmesi, taşımalık ücretlerinin de artmasına sebep oldu. Nakliye ücretlerinin artması, ülkedeki hububat fiyatlarına da yansıdı.
Ülkede, akıbet 10 yıldaki politik dengesizlik ekonomiyi darboğaza sürüklüyor. Tunus'ta 2021yılında nice asliye besin maddesinin perişan satılmasında kilogram yahut hacim sınırı konulurken, Ukrayna-Rusya arasındaki savaşla baş başa bu "kıtlık hali"nin de artarak bitmeme edeceği düşünülüyor.
Tunuslu uzmanlar, savaşın iklim ekonomisine beklenen etkilerini AA muhabirine değerlendirdi.
Petrol fiyatlarının artışı
Ekonomi uzmanı Muhammed es-Sadık Cebnun, yer yağı fiyatlarındaki artışa dikkati çekti.
Tunuslu uzman, "Rusya ile Ukrayna arasındaki bulunan savaş hepsi dünyada, ilkin pandeminin peşi sıra adım adım toparlandığı ortak çağda yer yağı fiyatlarının yükselmesine sebep oldu. Uluslararası piyasalarda 115 dolara çıkan yer yağı tutarları ve buna ek adına iri miktarda erke taleplerinin karşılanamaması, devletleri yenilenebilir enerjiye yönlendirdi." dedi.
Tunus’un enerjide dışa basıcı bulunduğunu hatırlatan Cebnun, "Tunus anadan görme erke kaynaklarının ithalatçısı ve sonuncu tüketiciye bildirme ederken destekleme uygulayıcı ortak ülke. Bu, paha artışları amme maliyesini içten etkileyecek ve iri ortak ağırlık adına şimdi aşkın bası oluşmasına sebep olacak." sanarak konuştu.
Cebnun, laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Varil fiyatındaki gelişigüzel ortak dolarlık artış, Tunus maddi durumuna kısaca 140 milyon dinara ( kısaca 48 bin dolar) para olacak. Tunus, 2022 bütçesinde sayı farkı incelmemiş petrolün varil fiyatı kısaca 75 dolar adına baz alındı.
Petrolde bu beklenmedik artışın peşi sıra 2022 bütçesinin iri ortak bariz vereceğini söyleyebiliriz. Tüm bu baskılar, Tunus’un Uluslararası Para Fonuna (IMF) sübvansiyonları aşamalı adına tahammül lafı vermesine sebep oldu."
Tahıl fiyatlarındaki artış
Tunuslu bilirkişi Cebnun, ülkesinin hububat ihtiyacının yüzdelik 60’ını Ukrayna ve Rusya’dan karşıladığını hatırlattı.
Savaşla birlikte, hububat fiyatlarında yaşanacak artışa yer veren Cebnun, "Tunus’un hububat ihtiyacını karşıladığı devletlerde savaş çıkmasının peşi sıra ekonomik krizin yansıması adına hububat tutarları direkt etkilenecek. Tunus Tarım Bakanlığı, Fransa, Güney ABD ve ABD ile hububat ithalatı düşüncesince anlaşmalar imzaladığını duyursa da taşımalık maliyeti kısaca yüzdelik 10 yöresinde artacak." değerlendirmesinde bulundu.
Maliyetleri artma ortak öteki faktörün, dış alım esnasında meydana getirilen arsıulusal sigorta bulunduğunu tamlayan Cebnun, şunları kaydetti:
"Tunus’un, dış alım ve ihracatını değerlendiren arsıulusal sigorta firması COFAC’e bulunan 3 bilyon dinar (yaklaşık 1,1 bilyon dolar) borcundan çevre dış alım sigorta maliyetleri artmakta. Tedarikçilerin bir çok bu borçtan çevre Tunus’un sevkiyatlarında çabucak ifa yapılmasını mecburi tutuyor."
Krizin hudutlu faydası
Siyaset Bilimi uzmanı Hamza Meddeb ise savaştan çevre Cezayir’in tabii gazına alakanın artacağına değindi.
Meddeb, Avrupa’ya revan tabii taş yağı lambası lambası hattının Tunus’tan geçmesinden çevre ülkesinin bundan faydalanacağı görüşünde.
İtalya ile Cezayir arasındaki borazan hattının Tunus’tan geçtiğini kail Meddeb, "Avrupa ile Cezayir arasındaki taş yağı lambası lambası tedbir müzakerelerinin başlaması Tunus’un çıkarına olabilir. Tunus tabii taş yağı lambası lambası tüketiminin ortak yönünü bu borazan hattının iklim topraklarından geçmesinden sağlıyor. Ancak Tunus, taş yağı lambası lambası ambarlama merkezlerinden yoksun, bundan ötürü Cezayir’den doğacak tabii gazdan hudutlu adına faydalanabiliriz." ifadelerini kullandı.
Ülkesinin Avrupa Birliği (AB) ve ABD’den siyasi, ticari ve finansal dayanak aldığını vurgulayan Meddeb, laflarını "Özellikle AB’nin Rusya’ya huzur yegâne cisim bulunduğu bu dönemde, yansız vakfe sergilemesi zımnında krizden Tunus’un da etkileneceğini düşünüyorum." niteleyerek tamamladı.
