TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında, TBMM, Sayıştay Başkanlığı ve Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 2022 yılı bütçelerini ahbaplık etmek kadar toplandı. Sayıştay Başkanı Metin Yener, Sayıştay'ın faaliyetleri kendisince bilgelik verdi, 2022 yılı bütçesinin sunumunu yaptı. Yener, Sayıştay'ın amme idareleri ile toplumsal düzenlilik müesseselerinin dört başı mamur dirimlik ve giderleri ile mallarının TBMM namına denetlediğini belirterek, "Sayıştay, sorumluların aritmetik ve işlemlerini kesme hükme bağlamak, yöresel idarelerin aritmetik ve işlemlerini murakabe etmek ve kesme hükme bağlamak, kanunlarla maruz inceleme, kontrol ve hükme putrel işlemlerini yapmak, kesme aritmetik anayasa tasarılarına umumi bağdaşma bildirimini hasretmek ve 3346 önemli Kanun çerçevesinde amme işletmelerinin denetimini yapmakla görevlidir" dedi.
SAYIŞTAY DENETİMLERİNİN AMACI
Sayıştay Kanunu'nda Sayıştay çeşidinden meydana getirilen denetimlerin amacına bağlı bilgelik sağlayan Metin Yener, şu ifadeleri kullandı:
"TBMM'nin bütçe hakkının gereği şekilde amme kaynağını harcayan amme idarelerinin çalışkanlık neticeleri kendisince TBMM'ye ve kamuoyuna güvenli ve tam bilgelik sunulması, amme finansal yönetiminin hukuka makul şekilde yürütülmesi, amme kaynaklarının korunması, amme idarelerinin performanslarının değerlendirilmesi, aritmetik ita mesuliyeti ve finansal saydamlığın yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılması şekilde belirtilmiştir. Sayıştay, bu amaçlar doğrultusunda amme idarelerinin finansal faaliyet, değişmeyen ve işlemlerini aritmetik ita mesuliyeti çerçevesinde denetleyerek neticeleri kendisince TBMM'ye doğru, yeterli, zamanlı bilgelik ve raporlar sunmaktadır."
'DENETİMLER ÜÇ SAFHADA YAPILIYOR'
Metin Yener, Sayıştay denetimlerinin üç safhada yapıldığını belirterek, şu detayları paylaştı:
"Sayıştay çeşidinden meydana gelen denetimler, salname şekilde yürütülmekle beraberce müşterek dört başı mamur şekilde kontrol süreci üç dört salname müşterek döngüyü kapsamaktadır. Bu döngünün müşterek numara safhasında, geçmiş sene denetimlerden elde edilmiş neticeler dikkate alınarak salname kontrol programı hazırlanır. Bu kapsamda, amme idarelerinin bazılarında belirleme edilen kontrol bulgularının öbür amme idarelerinde de olma ihtimali cezaevi uğrunda tutularak ayrımsız bölgede denetimi sona eren değme müşterek kontrol kadrosunun çalışmalarında mecburi prosedürler hazırlanır. Zorunlu prosedürlerin topu topu kontrol ekipleri çeşidinden kontrol sürecinde uygulanmasıyla topu topu amme idarelerinde benzeşim hususların denetime naşir tutulması sağlanmaktadır. İkinci safhasında, mecburi prosedürlerden de müstefit olgunlaşmak aracılığıyla denetimler yürütülür, bulgular belirleme edilir ve tavsiyeler geliştirilir. Ayrıca, bu safhada, müteakip sene kontrol planına kudret tutaç dünkü hususlar belirleme edilir. Üçüncü evrede ise infaz izlenir ve belirleme edilen belirgi ve getirilen önerilere amme idareleri çeşidinden uzlaşma süreci izlem edilir."
2020 yılı Denetim Programı kapsamında, 194 Sayıştay Denetim Raporu'nun TBMM'ye sunulduğunu kaydeden Yener, bu raporların da ilgilendiren amme idarelerine gönderildiğini bildirdi. Yener, 95 Sayıştay Denetim Raporu'nun da boşluk ayı zarfında TBMM'ye sunulacağını söyledi.
Yener, Sayıştay'ın 2022 yılı bütçe teklifine ilişkin, "2022 yılı bütçe teklifimiz, 514 milyon 385 bin TL tutarındadır. Bunun yüzdelik 71,2'sinin personel giderlerinden, yüzdelik 9,6'sının SGK mevki primi giderlerinden, yüzdelik 8,8'inin servet ve işlev alımı giderlerinden, yüzdelik 0,9'unun akan transferlerden, yüzdelik 9,5'inin kapital giderlerinden oluşması öngörülmektedir" dedi.
'KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU BUNLARI TANITMAK İÇİN ÇALIŞMAKTADIR'
Kamu Başdenetçisi onur Malkoç da Kamu Denetçiliği Kurumunun (KDK) 2022 yılı maddi durumuna bağlı lokma yaptı. Malkoç, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun yapısına bağlı komisyona bilgelik verdi. Kurum olarak, adalet kontrol yollarının tanıtılması gayreti arasında olduklarını vurgulayan Malkoç, "Türkiye'de adalet kontrol yollarına bağlı minimum 15 kıta kasıntı var. Ancak bunların şişman müşterek bölümü halkımız çeşidinden yeteri kadar bilinmemektedir. Kamu Denetçiliği Kurumu bunları öncelemek düşüncesince çalışmaktadır. Hak kontrol kültürünün yaygınlaşmasına ehemmiyet vermekte ve bu yollarla problem nakız kapasitemizi artırmaktayız" ifadelerini kullandı.
Malkoç, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun, 5 amme denetçisi, 52 fiilî personel, 77 sonsuz işçi, 9 kontratlı personel, 30 eğreti görevli, 7 eğreti vazifeli iştirakçi iktisap etmek kadar yekûn 275 mensubu olduğunu aktardı. Kamu Denetçiliği Kurumu'nun kurulduğu günden itibaren, 9 yıldan buyana 185 bin 343 yakınma başvurusu aldığını tamlayan Malkoç, "12 Ekim 2021 zamanı bakımından Kurumumuza 14 bin 599 müracaat yapılmıştır" dedi.
KDK TALEPLERİ
Hak kontrol kültürünü yaygınlaştırmak düşüncesince koronavirüs salgınına karşın faaliyetlerini yürüttüklerini dile getiren Malkoç, taleplerini şöyleki sıraladı:
"Resen tetkik yetkisinin KDK'ya verilmesi, KDK'nın Anayasa Mahkemesi'ne problem hakkının tanınması, savcılıklara kusur duyurusunda müracaat yetkisinin bulunması ve millî önleme mekanizması yetkisinin Ombudsmanlığa verilmesi gerekir. KDK denetçileri ve uzmanların statüleri de geliştirilmeli."
