TBMM
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Latin ABD ve Karayipler Parlamentosu (Parlatino) Başkanı Jorge Pizarro Soto ve beraberindeki heyetle görüştü.
Soto'yu TBMM'de mihman etmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Şentop, Türkiye'nin, Latin ABD ve Karayipler ile ilişkilerinin geliştirilmesinde, özellikle Parlatino peyda etmek az daha lehçe şirketlerin ehemmiyetli gösteriş oynadığını düşündüklerini anlatım etti.
Jorge Pizarro Soto'nun, Türkiye'ye gerçekleştirdiği ziyaretin, ilişkilere ulama sağlayacağına inandığını vurgulayan Şentop, şunları kaydetti:
"Yarım asrı aşan nezdinde geçmişe erbap bulunan Parlatino, demokratik değerlerin savunulmasına ve mebus kültürün güçlendirilmesine ulama sağlamaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Latin ABD parlamentosunda rasatçı üyelik statüsü kazandıracak bulunan İşbirliği Anlaşması'nın hemen kağıt üstünde kalmayacağını ve semt ülkeleriyle konkre yerine teşrikimesai geliştirmesine fırsat olacağını düşünüyorum. Bölgenin nezdinde öbür mebus teşkilatı bulunan AND Parlamentosu ile de rasatçı üyeliğimizi kuruluş fail Mutabakat Muhtırası'nı 2019 senesinde imzalamıştık. Kovid-19 salgını boyunca fiziken beniz yüze görüşmelerin ertelenmesi yahut iptali hasebiyle DOĞRU değini imkanımız olmadı etraflıca süre. Bundan sonradan inşallah beniz yüze temasları başlatarak, ilişkilerimizi güçlendirecek adımlar atacağız."
Türkiye'nin, Latin ABD ile ilişkilerini 19. yüzyıla derece götürebilmenin mümkündür bulunduğunu dile getiren Şentop, devir içinde nice gelişimin yaşandığını söyledi.
"1998 senesinde 'Latin ABD ve Karayipler Eylem Planı' başlıklı nezdinde emek vermek uygulamaya geçirilmişti, o tarihten itibaren de bu ilişkilere elan nezdinde tomar ehemmiyet sağlayan nezdinde yaklaşım mevcut olmuştur." diyen Şentop, bu planın 2006 senesinde güncellendiğini ve ayrımsız sene Türkiye'de "Latin ABD ve Karayipler Yılı" anons edildiğini anımsattı.
Mustafa Şentop, "Bunun neticesinde, semt ülkeleriyle izlemsel hasep kazandırdığımız ilişkilerimizde çapraz fayda, saygı, haklar ve teşrikimesai temelinde çabuk gelişmeler kaydedilmiştir. Bu ilişkilerin mebus boyutunu elan da güçlendirerek bugüne derece yapılanları elan ileriye taşımalıyız. Sadece siyasi, kazançlı ve ticari ilişkilerimizin değil Latin ABD ile kültürel ilişkilerimizin de geliştirilmesi düşüncesince adımlar atıyoruz. Bütün bu gayretlerimiz, halklarımızın birbirini elan güzel anlaması, yakınlaşması ve böylecene birtakım beklenen ön yargıların yahut değişik mecralardan gelebilecek menfi tesirlerin kaldırılmış edilebilmesi düşüncesince önemlidir." değerlendirmesinde bulundu.
"Tarihi ağız dalaşı mevzularını ilk herşeyden ilk olarak parlamentoların, siyasetin sahası yerine görmüyoruz"
Ermeni diasporasının 1915 vakalarına bağlı iddiaları temelinde birtakım örgen devletlerin Türkiye'nin rasatçı üyeliğinin önüne engeller koyduğunu özetleyen Şentop, "Birçok ülkenin bunun karşısında durum almasından ve Parlatino yönetiminin de bu süreçte Türkiye ile diyaloğa bariz nezdinde davranış sergilemesinden sevinme duyduk. Biz bu cins konuları, zamanı ağız dalaşı mevzularını ilk herşeyden ilk olarak parlamentoların, siyasetin sahası yerine görmüyoruz. Zaman devir Fransa ile aramızda birtakım politik mesail yaşandığında birtakım milletvekillerimiz Fransa'nın Cezayir'de ve Ruanda'da yaptığı genosit ve katliamlarla ilişik değişmeyen alalım niteleyerek önergelerde bulunuyorlar fakat kılıç bunları akıllıcasına bulmuyor, gündeme almıyoruz." niteleyerek konuştu.
Hem ahbaplık hem gün tıpkı zamanda ahbaplık zamanı çalışmış nezdinde öğretim üyesi yerine bu mevzunun türel ve zamanı boyutu bulunduğunu hatırlatan Şentop, "Böyle mevzularda genosit denli aşırı ağırbaşlı nezdinde tez ile ilişik yerine ilk herşeyden ilk olarak arsıulusal sözleşmeye gereğince değişmeyen verecek merciler fakat mahkemelerdir. Bu iş dü kat AİHM'e değişik şekillerde gitmiştir. AİHM verdiği kararlarda genosit nitelendirmesinin aşırı çelimli dayanaklarının olması gerektiğini, oysa mevzunun tarihçiler ortada iddialar içeren nezdinde iş bulunduğunu ve buna genosit denemeyeceğini anlatım etmiştir. Tarihi yerine da bizim tarihimiz itibarıyla tek endişemiz, duyurmamak istediğimiz, ortaya çıktığında utanacağımız nezdinde görüngü bulunduğunu düşünmediğimizden ötürü bu mevzuda bariz davrandık." görüşünü paylaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 2005 senesinde Başbakan iken etraflı dünyaya nezdinde çağrıda bulunduğunu anımsatan Şentop, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Biz zat arşivlerimizi, Osmanlı arşivlerini hepsi araştırmacılara açtık etraflıca zamandır. 'Dünyanın neresinde olursa olsun özellikle Ermeni menşeli araştırmacılar peyda etmek az daha etraflı araştırmacılar gelsinler, baş başa çalışalım, bizim arşivlerimizde görüşlerini destekleyecek nezdinde obje mevcut ise etüt yapmaya, konuşma hazırlamaya hazırız' demişti. Ayrıca arttırma olarak, 'Ermenistan da zat elindeki arşivleri açsın bizim araştırmacılarımız da orada çalışsın' demişti. Bu çağrının üstünden 16 sene geçti ve kılıç gelişigüzel sene bu çağrıyı tekrarlıyoruz, bununla ilişik bugüne derece müspet nezdinde karşılık alamadık. Kısaca, Birinci Dünya Savaşı şartlarında yaşanan, 1915'te yaşanmış bulunan özellik şudur: Türkiye'nin bugünkü şarki sahasında Rusya'yla bitmeme fail harp esnasında burada mevcut Ermeni menşeli Osmanlı vatandaşları, Rus askerleriyle bu arada akıntı etmişler, Osmanlı köylerini vurmuşlar, katliamlar yapmışlardır. Bunun hakkında askeri izleme yerine orada mevcut beledi Ermeniler ayrıksı nezdinde alana nakledilmiştir. İşin enteresan tarafı da genosit tez edilen tarihlerde Osmanlı hükümetinde Ermeni menşeli bakanlar var. En şişman Ermeni nüfusunun yaşamış bulunduğu site İstanbul'dur. İstanbul'da tek Ermeni'nin huzuruyla ilişik şikayeti olmamıştır."
Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto ise konuşmasına, "Bizi, TBMM'nin görkemli binasında ağırladığınız düşüncesince hakkıyla aşırı teşekkürname ederim." niteleyerek başladı.
Soto, bu toplantıyı salgından geçmiş gerçekleştirmeyi öngördüklerini belirterek, "Parlatino'yu meydana getiren 23 ülkenin başkanlarının mümessili yerine burada şu anda sizinle bulunmaktan haysiyet duyuyorum." dedi.
Türkiye, Parlatino'ya rasatçı örgen oldu
Konuşmaların arkası sıra TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto, Türkiye'nin Parlatino'ya rasatçı örgen olması ile ilişik protokolü imzaladı.
Daha sonradan Soto ve beraberindeki heyet, FETÖ'nün 15 Temmuz çarpış girişimi sırasında, Meclis'in bombalanan bölgeleri ile TBMM Genel Kurulu'nu gezdi.
