TBMM
Meclis Başkanı Mustafa Şentop, Türkiye'nin koruyacağı, doğruluk tez edeceği ve sorun edeceği sınırların Misak-ı Milli sınırları bulunduğunu vurgulayarak "Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı bitmeme yol açmak düşüncesince kıtal ediyoruz. 102 yıl evvela meydana getirilen ulusal yeminin hedefine ve ruhuna ahit de sadakatle bağlıyız." dedi.
Şentop, Misak-ı Milli'nin kabulünün 102. yıl dönümünde AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Misak-ı Milli'nin, Milli Mücadele'nin nezdinde nevi reçetesi yerine Meclis-i Mebusan'ın atılganlık ve sezgi sahibi milletvekillerinin oy birliğiyle 28 Ocak 1920 tarihinde kabul edildiğini özetleyen Şentop, Meclis'in duyurulmayan oturumunda tahsil edilen kararın 17 Şubat 1920 tarihinde açıklandığını kaydetti.
"Milli Yemin" ile Milli Mücadele'nin maksadı ve gayesinin belirlendiğini kaydeden Şentop, Meclis-i Mebusan üyeleri Misak-ı Milli ile "yemin ettiklerinde" dünyanın ve Anadolu'nun coşkunluk noktayı kıl payı olduğunu, arsıulusal düzenin baştan tertip edildiğini belirtti. Şentop, bahis konusu çağda yeryüzünde özgür ve kesin yegâne nezdinde Müslüman mutluluk bulunmadığına, galip ülkelerin amacının da bu olduğuna dikkati çekerek, bu gaye düşüncesince Birinci Dünya Savaşı derhal sonra "kazanan haklıdır" kuralının işletildiğini; 20 milyona yaklaşan sivil, 10 milyona yaklaşan askerin yaşamını kaybetmiş olduğu harp derhal sonra mağluplar üstünde hazzı tasarruflarda bulunulduğunu anlattı.
TBMM Başkanı Şentop, "Zaten eren milletimizle ve İslam dünyasıyla, ismini 'şark meselesi' koydukları öncesiz nezdinde sorunları vardı. Malazgirt Zaferi ile başlattıkları bu sorun, İstanbul'un fethiyle zirveye ulaşmıştı. Kazandıkları Birinci Dünya Savaşı ile 850 salname nezdinde hesabı global müşahede olanağı yakaladıklarını düşünüyorlardı." niteleyerek konuştu.
Galip devletlerin, bunun evvela adımını 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile attıklarını kail Şentop, bu devletlerin, Osmanlı'nın "mütareke (ateşkes)" yerine nitelendirdiği antlaşmayı Anadolu'yu göz boncuğu dirençle karşılaşmadan obstrüksiyon etmenin vesikası yerine kıymetlendirmek istediklerine ayraç etti. Milletin hali ayırt ederek elden harekete geçtiğini ve evvela teşkilatlanmaya Trakya'da gidildiğini özetleyen Şentop, bunu Kars İslam Şurası'nın izlediğini; arkası sıra çabuk nezdinde halde Ardahan, Trabzon, İzmir, Alaşehir, Balıkesir, Nazilli, Muğla kongrelerinin toplandığını belirtti.
"Esasında mükemmel nezdinde akbabalar sofrasıydı"
TBMM Başkanı Şentop, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele'yi başlatmak düşüncesince Samsun'a kadem basmasından evvela başlatılan kongrelerin, bitmeme fail süreçte Erzurum ve Sivas kongrelerinin zeminini hazırladıklarına ayraç ederek Anadolu'da bağımsızlık ve hürriyet savaşı bitmeme ederken 18 Ocak 1919'da birleşen Paris Konferansı'nda ülkelerin ve milletlerin geleceği ile toy evren düzeninin esaslarının görüşüldüğünü dile getirdi.
Savaştan mağlup çıkan ülkelerin masaya çağrılmadığına dikkati çekici Şentop, "Onlar, yegâne cepheli kontrat yapar gibi, barışma koşulları belirlenince, yalnızca sonuncu metni imzalamaları düşüncesince çağırma edileceklerdi. Esasında mükemmel nezdinde akbabalar sofrasıydı. Galip ülkeler neyi hisse edeceklerini biliyorlardı; yalnızca elbette paylaşacakları hususunda uzlaşamıyorlardı. Misak-ı Milli'yi idrak etmek düşüncesince Paris Konferansı ve derhal sonra birleşen Londra Konferansı musahabe ve kararlarını dobra aşina olmak gerekiyor. Milli Mücadele'nin safhaları, aslında Paris Konferansı ile koşut nezdinde süreci strateji etti." biçiminde konuştu.
Şentop, Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele'yi başlatmak kıl payı Samsun'a gidişini, Amasya'da piyasaya çıkan genelgeyi, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını Paris Konferansı görüşmeleriyle beraberce kıymetlendirmek gerektiğine dikkati çekerek "Milletin istiklalini, milletin azim ve sonucu kurtaracaktır." lafının Amasya Genelgesi'nde toprak almasının, Paris Konferansı'ndan neticeleri bakımından ülkenin lehine nezdinde kâr çıkmayacağına kanma getirilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Meclis-i Mebusan'ın, Misak-ı Milli'yi duyuru etmesi düşüncesince nezdinde müddet henüz beklenmesi icap ettiğini tamlayan Şentop, "Çünkü Paris Konferansı, Osmanlı Devleti'ni elbette hisse edecekleri hususunu Londra Konferansı'na bırakmıştır. İşte Meclis-i Mebusan da mükemmel bu noktada Misak-ı Milli'yi kabul etmiştir. Esasında Misak-ı Milli, proses üstünde hızlandırıcı el yaptı. İşgal altındaki nezdinde ülkenin Meclis'i çeşidinden tahsil edilen kararlar saha kıraat mahiyetindedir. Misak-ı Milli'nin rastgele maddesi ayrımsız sürede arsıulusal obstrüksiyon ve bölü planına nezdinde yanıt niteliğindedir." değerlendirmesinde bulundu.
"Şerefle anacağımız nezdinde geçmişten geliyoruz"
TBMM Başkanı Şentop, Misak-ı Milli'nin ulusal hedeflerin manifestosu olduğuna ayraç ederek, Meclis-i Mebusan'ın almış olduğu kararların en önemlisinin de Misak-ı Milli olduğuna dikkati çekti. Misak-ı Milli'nin, ulusal iradenin sonucu bulunduğunu vurgulayan Şentop, Sivas Kongresi ile açılan Heyet-i Temsiliye ile Meclis-i Mebusan ortada ahenkli nezdinde alışveriş bulunduğunu göstermesinin, kararın en ehemmiyetli boyutu bulunduğunu kaydetti.
Misak-ı Milli kararlarıyla Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a kadem bastıktan sonraları yürüttüğü çalışmaların onaylandığının duyuru edildiğini tamlayan Şentop, "Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde tahsil edilen kararlar, Misak-ı Milli ile konfirmasyon edilmiş ve Milli Mücadeleyi butlanla malül saymak talip kargaşa odakları açığa düşürülmüştür." niteleyerek konuştu.
Misak-ı Milli'nin nezdinde başka ehemmiyetli yanının, Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını atama etmesi bulunduğunu kail Şentop, laflarını şu halde sürdürdü:
"Koruyacağımız, doğruluk tez edeceğimiz, sorun edeceğimiz sınırlar Misak-ı Milli sınırlarıdır. Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı bitmeme yol açmak düşüncesince kıtal ediyoruz. 102 yıl evvela meydana getirilen ulusal yeminin hedefine ve ruhuna ahit de sadakatle bağlıyız. Bugün de 'bizim olanı, bizlerden olanı, bizimle olanı' korumak, korumak ve yaşatmanın kavgasını veriyoruz. 102 yıl evvela ulusal bekamıza yönelen tehditler, ahit de bitmeme ediyor. Biz de verilen kaldığımız tehditleri bundan sonraları sınırlarımızda karşılamıyoruz. Tehditleri sınırlarımız ötesinde karşılayıp eren milletimizi ve anahtar coğrafyamızdaki kardeşlerimizi emniyetli nezdinde halde yaşatmaya çalışıyoruz. Büyük âşık Yahya Kemal'in ifadesiyle derbeder değiliz. Şerefle anacağımız, anlatacağımız nezdinde geçmişten geliyoruz. Hayalci değiliz, fon kurmuyoruz. Real politiğin farkındayız. Ama Türkiye'nin arsıulusal hukuktan meydana gelen haklarını, yasal haklarını korumakta ve savunmakta sonuna denli kararlıyız."
"Emperyalizmin zulmü altında canlı nice millete de dayanıklı olmuştur"
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Misak-ı Milli'nin, milletin, acı çemberinden kabarmak düşüncesince mücadeleye önceden pusulası bulunduğunu dile getirdi.
"Diğer adıyla Ahdi Milli'yi, kabulünün 102. yılı vesilesiyle özen ve titizlikle, derinlikle hatırlamaya, anlamaya ve söylemeye ahlaksız olduğumuzu görüyoruz." diyen Şentop, Milli Mücadele zamanı açısından kâr derecede ehemmiyetli bulunmasına karşın Misak-ı Milli'nin mahiyeti ve zamanı önemi üstünde gerçekten durulmadığını kaydetti. Şentop, şunları kaydetti:
"Oysa Misak-ı Milli, milletimizin yerinde mücadelesinin gerekçelerini ve alternatifini açık açık ortaya koyduğu, tamamı dünyaya ve başta işgalci emperyal güçlere derun rahatlığı duyuru etmiş olduğu nezdinde bağımsızlık bildirisidir. Ülkemizin bağımsızlık ve istikbalinin kuruluşunun resmi belgesidir. Milletin egemenliğini şahsında cisimlenme ettiren Meclis çeşidinden gücenmiş nezdinde değişmeyen olması hasebiyle de meşruiyeti tartışmasızdır; benzersizdir. Öyle ki Misak-ı Milli ile ortaya konan esbabımucibe ve yöntemler, milletin varlığını ve bağımsızlığını korumada çizdiği sınırlar, emperyalizmin zulmü altında canlı nice millete de dayanıklı olmuştur. Cezayir'den Hindistan'a ezilenler coğrafyasında hürriyet ve bağımsızlık ateşinin yanmasını sağlamıştır."
Değerli bilgi insanlarının, kabul edilişinin 102. yıl dönümünde Misak-ı Milli'yi gene ele alarak zamanı önemine uygun halde değerlendireceklerine ve öneminin kavranmasına ulama yapacaklarına müteveccih inancını dile getiren Şentop, "Kuruluşunun 100'üncü yılını abidevi nezdinde halde tesit etmek düşüncesince sabırsızlandığımız Türkiye Cumhuriyeti'ni, dünyanın en güçlü, güvenli, erinçli ve gönençli devleti biçimine iletmek düşüncesince çalışıyor, mücahede ediyoruz." dedi.
Mustafa Şentop, Misak-ı Milli'nin hazırlanmasına ve kabul edilmesine önderlik fail Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, Misak-ı Milli kararlarını düzlük ve eksiksiz baskılara karşın kararlarının gerisinde duran milletvekillerini rahmet, minnettarlık ve nazikâne andı.
