İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, TBMM Başkanlık İstanbul Ofisi'nde planlı basın toplantısında, gündemi değerlendirdi.
Dün sona aziz İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeleri Parlamento Birliği (İSİPAB) 16. Konferansı'nı gerçekleştirdiklerini hatırlatan Şentop, 16. toplantının Tunus'ta yapılmasının bahis konusu bulunduğunu gücün müstevli hasebiyle gerçekleştirilemediğini hatırlattı.
TBMM Başkanı Şentop, Tunus'taki siyasal gelişmeler sonucunda de toplantının orada yapılamayacağının ortaya çıktığını, teşkilatı canlandırmak, harekete giyinmek düşüncesince kimi devletlerin de önerisiyle toplantıya Türkiye'nin isteyen bulunduğunu ve gerçekleştirildiğini aktardı.
Konferansla bu arada Türkiye'nin İSİPAB Dönem Başkanlığını da aldığını hatırlatan Şentop, ilkin gündüz yürütme ve umumi madun kurul toplantılarının düzenlendiğini, ikinci gündüz ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleriyle umumi kurulun açılışının yapıldığını anlattı.
Birçok düet görüşmenin yapıldığı konferansa teşkilatın üyesi 32 ülkeden iştirak bulunduğunu dile getiren Şentop, hakeza kuma teşkilatın deli dolu şekilde çalışmasını muktezi gördüklerini tabir ederek, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
"Salgın çağında malum fiziksel toplantılar ince zorlaştı gücün mesail bitmeme ediyor. Yeni mesail ortaya çıkıyor. Ortak davranışlar tespit mecburiyeti sâdır oluyor. Bunun düşüncesince kesinlikle kuma toplantı yapmak gerekiyordu. Burada iki ehemmiyetli hamle atıldı. Birisi atıldı, gayr atılacak. Birisi şu, siyasal ve aut ilgiler komitesi var. Bu devamlı kuma komite. Komitenin altında, Müslüman azınlıkların insanoğlu haklarıyla ek problemlerini idman neredeyse kuma madun aşağı kurul oluşturuldu. Bu madun kurul Müslümanların azınlıkta bulunduğu ülkelerde, dünyanın değme yerinde, bunların insanoğlu haklarıyla ek problemlerini dolaysız inceleyecek yahut namına meydana getirilen bu mevzuyla ek başvuruları değerlendirecek, bu mevzularda raporlar yayınlayacak. Belki anlaşılan derneşik raporlar, en azından yıllık, ihtimal maaş raporlar şeklinde kuma takip heyeti, komitesi oluşturulacak.
Diğeri de bambaşka arsıulusal toplantılarda İslam ülkelerinin en azından kuma gündemleri bulunan mevzularda beraberce akıntı etmelerini sağlayacak sekreterya içinde kuma çatı oluşturduk. Birçok görüşmede bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Her ülkenin namına uyarınca kuma gündemi var ve o gündemlerin hiçbirisi genel, arsıulusal toplantılarda kalburüstü olmuyor, son müşteri biçimde gündeme getirilemiyor. Çünkü dayanak noktası bulamıyor. Onun hesabına kuma gündemimiz bulunan mevzularda başta konsantre olmak vasıtasıyla bunları umumi şekilde dünya kamuoyunun gündemine taşıyacak biçimde düzentileme yürütecek sekreterya içinde kuma ünite oluşturduk, değişmeyen aldık, oluşturacağız."
"21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal geçerli durum değişti"
Mustafa Şentop, 21. yüzyıldan itibaren dünyada arsıulusal konjonktürün değiştiğini dile getirerek, şu biçimde bitmeme etti:
"20 .yüzyılın ikinci yarısından itibaren 2. Dünya Savaşı'ndan sonraları dünyada oluşan iki kutuplu kuma dizi film vardı. Her diyar bloklardan birisine mensuptu. Uluslararası ilgiler dalında değme ülkenin başkaca kuma gündem, eda belirlemesi, yöntem oluşturması gerekmiyordu. Tabi oldukları blokun umumi çerçeveleri içinde hepsi kısmını belirliyor, tavrını koyuyordu. Kolay kuma dünyaydı nispeten. Ancak bu iki kutuplu dünya yıkıldı. Bu dizi film çöktü. Artık dünyada aşırı kutuplu yahut kutupsuz, malum kimi devletlerin öne çıktığı, can kamera bulunduğu tek o açıdan kesin, sert hatları, çerçeveleri bulunan kutuplardan oluşan kuma dünya yok. Dolayısıyla değme ülkenin değme duruma, vakaya uyarınca baştan kuma yöntem geliştirmesi, davranış belirlemesi gerekiyor. Hatta anca kuma noktaya geldik ki bundan sonraları umumi tavır, tutumların ötesinde günce şekilde değme fenomen karşısında baştan kuma tavır, davranış değerlendirmesi gerekiyor. Bu bakımdan kimi ülkelerle kimi mevzularda beraberce akıntı ediyorsunuz tek kuma bambaşka mevzuda yakında ilkin beraberce akıntı ettiğiniz ülkelerden ayrışarak ayrı kuma tavır, davranış tespit mecburiyetiniz var. Böyle kuma devim bilimi kuma arsıulusal ilgiler döneminden geçiyoruz."
"Yeni kuma dönem, baştan biçimlenme lakırtı konusu"
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, hakeza kuma çağda o 20. asrın bundan sonraları çökmüş, geride artmış paradigmalarıyla dünyaya bakmanın bahis konusu olmadığına ayraç ederek, konuşmasını şu biçimde tamamladı:
"Daha ilkin hakeza demiştiniz de bugün hakeza böyle oluyor, yakında ilkin bununla aranız bozuktu da demin neden hakeza oluyor kabilinden değerlendirmeler bundan sonraları tarihte kalmış, eskimiş, bugün işimize yaramayacak, kendilerinden yararlanma edilemeyecek yaklaşımlardır. Yeni kuma dönem, baştan biçimlenme lakırtı konusu. Özellikle ABD Birleşik Devletleri'nde toy başkanın seçilmesinden itibaren sahamızda de değişik arayışları var nice ülkenin. Bu bağlamda İslam İşbirliği Teşkilatı'nın saylav asamblesinin deli dolu duruma getirilmesinin şişman yararları olacağını düşünüyoruz. Bu proses içinde devletlerin ağırlıklı şekilde aralarındaki yakınlıkları, uygun oldukları, bağlaşık oldukları konuları, değerleri öne çıkararak aralarındaki ilişkilere bakmaları, aralarındaki düşün farklılıklarını, ihtilaflı noktaları da geri plana atarak meselelere yaklaşmak, ilişkileri görüşmek, görmek icap eder diyerek düşünüyorum. Bunu yaptığımız takdirde kuma mütalaa ve diyalog ortamı olur. Görüş farklılıklarını konuşabileceğimiz kuma yassı evet tek ihtilaflar, düşün farklılıkları üstünden birbirimize yaklaşırsak o devir tek nesne konuşamaz duruma geliriz. İhtilaflarımızı, düşün farklılıklarımızı da değerlendiremeyiz. Biz bu gözle bakarak hem bu toplantıyı yaptık bununla beraberinde düet görüşmeler çerçevesinde nice ülkeyle baştan Türkiye ve aralarındaki ilişkileri istimara olanağı bulduk."
"Meclis'ten arızi çıkarmaya derece varabilecek cezalar var"
Meclis'te bütçe görüşmelerinde yaşanmış bulunan tartışmaların hatırlatılması ve bununla ek kuma düzentileme yapılıp yapılmayacağı sorusu üstünde Şentop, TBMM Genel Kurulu'nda meydana mevrut olayların aşırı sıkıntı donör bulunduğunu tabir etti.
Parlamentolarda ara sıra yükselen ve ya sakıt tansiyonlarda tartışmaların yaşandığını gücün bunların anlaşılan kuma düzeyin dibine düşmeyen oral tartışmalar olması icap ettiğini tamlayan Şentop, "Bazen malum bu dediğimden sapmalar meydana gelmiştir tek kuma ölçüyü değme devir korunum kılmak gerekir. Fiziki müdahaleye vasıl kimi tartışmaların akla yatkın olmadığını, milletimizi huzursuz fail sahneler bulunduğunu tabir kılmak isterim." dedi.
Bununla ek hususi şekilde yapmaları müstelzim kuma çalışmanın olmadığını dile getiren Şentop, şu biçimde konuştu:
"Çünkü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin iç tüzüğünde gene konulan kurallar, ahkâm var. Uyarma cezasından, Meclis'ten arızi çıkarmaya derece varabilecek cezalar var. Mesela Meclis'te aşırı karşılaştığımız, 'sataşma' dediğimiz hususlar. Kürsüde mütekellim kuma hatibe oturmuş bulunduğu yerden birkaç lakırtı söylemek, buna 'laf atma' diyoruz, bu kastedilmiyor. Ama daima şekilde kürsüdeki hatibin konuşmasını engelleyecek, rahatsızlık edecek biçimde kuma kılükal atma, devamlılık sunma ederse bilfarz ikaz cezasını gerektiriyor. Yine Meclis'in düzentileme düzenini bozmanın, bozmanın derecesine uyarınca uyarmadan kınamaya, arızi şekilde Meclis'ten çıkarmaya derece cezaları var."
Şentop, bu cezaların Meclis'te tansiyonun yakında kuma tomar yükselmesine tarz anahtar tartışmaları ve vaziyetleri engel olmak düşüncesince konulduğunu belirterek, kaba, yaralayıcı lakırtı ve hareketin ayıplama cezası müstelzim kuma madde şekilde iç tüzükte düzenlendiğini aktardı.
TBMM Başkanı Şentop, "İç tüzükteki ahkâm elden uygulansın ve arkadaşlarımıza sıkı düzen cezaları verilsin demiyorum tek sıkı düzen cezalarının da gerektiği devir verilmemesi biçiminde o devir bu biçimde potansiyel farkı yükseliyor ve değişik şekillerde birbirlerine engelleme kılmak yerinde kalıyorlar. Bu da yasal kuma bahane değil, onu da tabir edeyim tek levha leziz değil. Ama bunun düşüncesince ayrı kuma düzenlemeye ister yok. Herkesin Meclis iç tüzüğündeki yasalara uymasını buradan yeni baştan tabir kılmak istiyorum." dedi.
"Erken seçme tartışmalarını toy dizge itibarıyla aşırı yersiz buluyorum"
Erken seçme ve 50+1 tartışmalarının sorulması üstünde Şentop, er seçimin 16 Nisan 2017 evveliyat Türkiye'de Anayasa'da bulunan olan hükümet sistemi zamanına ek kuma ağız dalaşı konusu olduğunu, TBMM'de bulunan olan milletvekillerinin bayağı denilen kuma genellikle değişmeyen alarak nihayete bağladığı kuma madde bulunduğunu anlattı.
Erken seçimle ek düzenlemelerin Anayasa'da değiştiğini hatırlatan Şentop, "Bir el kalifiye çokluk aranıyor, beşte üç. Cumhurbaşkanının yahut Meclis'in bu yönde kuma değişmeyen vermesi biçiminde beraberce intihabat yenileniyor. Hem Cumhurbaşkanlığı tarzı hem Meclis'in seçimi. Seçimin yenilenmesi kısaca emektar tabirle er seçimin gerçekleşmesi düşüncesince aşırı ağır, zorlaştırıcı şerait konulmuş. Niye? Çünkü Türkiye'nin asliye sorunu istikrarsızlıktı. 2002'den ilkin tek dönem, mükemmel şekilde öngörülen süresi içinde tamamlanarak tükenmiş değil. Sürekli vaktinden ilkin intihabat işlenmiş ve arkası sıra oluşan hükümetler dengesizlik hasebiyle değişikliklere uğramış." diyerek konuştu.
TBMM Başkanı Şentop, toy sistemle siyasal istikrarı bildirmek düşüncesince seçimlerin zamanı vardığında yapılmasını öngören kuma dizge kurulduğunu ve buna er seçimle ek de kuma egemenlik konulduğunu aktararak, şu biçimde bitmeme etti:
"Onun da nedeni şu. Beklenmediklere yanıt ve düzgülü dışı, dehşet tıkanıklıklar muhtemel sistemde. Bunları açmanın yolu değme devir bölüt gitmektir. Böyle kuma depar belgesi kapısı. Acil, muktezi hallerde kullanılmak neredeyse tek koşulları aşırı ağırlaştırılmış biçimde kuma olanak verdi. Hukuken aşırı şişman güçlük taşıyor. diğer yandan siyaseten de bunu mantık kılacak kuma nesne yok. Şüphesiz yakında ilkin seçme kazanamamış ve muhalefette bulunan siyasetçilerin 'Seçim yapılsın' diyerek talepte bulunması anlaşılabilir. Bu siyasal kuma taleptir, türel koşulları ve umumi açıdan afaki siyasal koşulları başkaca değerlendirilir. Ama Meclis Başkanı şekilde toy Anayasa'daki düzenlemeleri ve toy hükümet sisteminde seçimle ek düzenlemeleri dikkate alarak söyleyeceğim madde bu. Siyaseten de şudur, seçime gitme kararını diyelim ki kuma Cumhurbaşkanı alacaksa, Cumhurbaşkanı yeni baştan yavuklu olup halkın karşısına çıkacaksa, öz süresini neden kısaltsın? Yani önümüzde diyelim 1-2 sene var, 'Seçime gidelim, ego gene adayım.' Adaysan o devir önündeki 2 seneyi neden bırakıyorsun, denmez mi? Siyaseten de bu işin kuma mantığı yok. Hukuken yahut siyaseten er seçimle ek anlayışlarımız, paradigmalarımız değişti toy hükümet sisteminde. Ama elbette emektar anlayışları sürdürenler kesinlikle evet değme zaman, toy düzene uyarlanmış olmaktadır düşünerek ağırlık yaşayanlar. Bu az buçuk devir alabilir. Erken seçme tartışmalarını toy dizge itibarıyla aşırı yersiz buluyorum."
"Sıfırdan kanun tartışmaları Türkiye'ye haksızlık"
Şentop, Siyasi Partiler ve Seçim Yasası'nda değişikliklere bağlı istifham üzerine, anayasaya uyarınca bu değişikliklerin seçimden minimum kuma sene ilkin yapılması icap ettiğinin altını çizdi.
Böyle kuma farklılık yapılacaksa bunun seçimin gerçekleşeceği Haziran 2023'ten kuma sene önce, 2022 Haziran kocaoğlan ortalarına derece yapılması icap ettiğini tamlayan Şentop, "O bakımdan az buçuk vaktin sınırlanmış bulunduğunu tabir kılmak isterim. Muhtemelen gelecektir değişiklikler, içerikleriyle ek daha mükemmel şekilde önümüze gelmeden kuma nesne bildirmek istemem." dedi.
Yeni kanun dair da Türkiye'nin aşırı derinlemesine zamandır konuştuğunu, 24 Haziran 2011 seçimlerinden sonraları Meclis'te kuma Uzlaşma Komisyonu oluşturulduğunu hatırlatan Şentop, bu komisyonda 2 yıldan kuma tomar fariza yaptığını anlattı. Bu çağda eksiksiz siyasal partilerin anayasayla ek konkre metinlerinin ortaya çıktığını ve toy kuma anayasanın yüzdelik 40'ı üstünde mükemmel kuma uzlaşma sağlandığını kaydeden Şentop, "Yeni kanun tartışması açılınca bu tartışmayı sıfırdan başlayıp hazırlamaya çalışanlar var. Bunu Türkiye'nin birikimine kuma hayıf şekilde görüyorum. Biz çarpıcı sözler yahut ilkeler düzeyinde kuma kanun tartışması bundan sonraları yapmamalıyız zira bunları aştı Türkiye. 2012-2013 yıllarında gerçekte topu topu siyasal partilerin konkre kanun teklifleri oldu. Şüphesiz '2012'de anca demiştik, demin bambaşka diyoruz.' hepsi diyebilir. Somut teklifler, kuma kanun hükmü şeklinde tekâlif ortaya konulması lazım, bu tartışmaların yapılabilmesi için." ifadelerini kullandı.
"Güçlendirilmiş saylav sistem" tabirinin de "biraz anlaşılmaz kullanıldığını" dile getiren Şentop, güçlendirilmiş saylav sistemin, parlamentonun değil, yürütmenin güçlendirildiği saylav dizge anlamına geldiğini kaydetti.
Birleşik Arap Emirlikleri ile ilişkiler
Şentop, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Federal Ulusal Konsey Başkanı Saqr Ghobash ile meydana getirdiği görüşmenin kesinlikle geçtiğinin sorulması üzerine, şu biçimde konuştu:
"Güzel kuma konuşma geçti. Şüphesiz ilişkileri baştan değerlendirme, baştan geliştirme, doğacak kuma düzeye nakil noktasında niyetler, kararlılıklar var iki tarafta da. Kendisine şurası da tabir ettim: Elimizdeki veriler, konuşu ve ticari anlamda, başta diyar insanlarının aykırı ziyareti, sirkülasyonu anlamında, evveli zamanlarda da gerçekte akamete uğramamış, düzeyini korumuş. Dolayısıyla hükümetler arası, yönetimler arası münasebetlerin ötesinde, iki diyar halkları ortada tarihi, kırkyıllık bağlar var. Bunun kılıç tezahürlerini de görmüşüz doğrusu bu sıkıntıyı yaşadığımız zamanlarda de. Şimdi değişik kuma noktaya akla yatkın gidiyor. Bölgeyle ek gelişmeler, hayattaki gelişmeler baştan değerlendirmeler yapmamızı gerektiriyor. Ben aşırı samimi, dobra kuma konuşma geçtiğini tabir edeyim. Davet ettiler, kılıç de çağırma ettik, komisyonlarımız ve ülfet gruplarımız ortada doğrusu ziyaretler oluyor planlandı. Bakalım ilkin ki görüşme yapacak? Herhalde onu da 2022 içinde kararlaştıracağız."
