Kabil
Sabahın er saatlerinden itibaren eve kazanç çalmak düşüncesince sokaklarda soğuğa ve tehlikelere aldırmadan işe koyulan ıvır zıvır Afgan kardeşler, çocukluklarından, eğitimlerinden ve geleceklerinden yoksun kalmış şekilde babalarının vazgeçme etmiş yer aldığı 7 şahsiyet ailelerinin geçimini mizan pahasına kavi hayatlarının hepsi acılarına direniyor.
Afganistan'da etraflıca seneler devam eden çatışmalı ve kontak düz ülkenin kalkınmasını engellerken yoksulluğu derinleştiren bu durum, meslek çağındaki beniz binlerce bebek işçinin ağırbaşlı ve kazalı işlere aldırmadan ailelerinin geçimini getirmek düşüncesince idman durumunda kalmalarına sefer açtı.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) verilerine göre, kısaca 42 milyonluk yurt nüfusunun yüzdelik 47'si 15 yaşın altında.
İngiltere merkezli insanca iane kuruluşu Save The Children'a gereğince de sabık sene Taliban'ın Afganistan yönetimine gelmesinin peşi sıra sabık 6 maaş süreçte herhangi birlikte üç Afgan aileden bir tanesi hepsi sağlık kaynaklarını kaybetti.
Raporda, yurt genelinde ailelerin yüzdelik 18'inin çocuklarını işletmek durumunda kalmış yer aldığı belirtilirken Afganistan genelinde 1 milyondan birlikte tomar bebek işçinin bulunmuş yer aldığı tabir edildi.
Sokaklar bebek işçilerle dolu
Sokaklara, market ve aşçı önlerine atak ederek yararsız toplayan, dilenen veya kalem, peçete, sakız, su ve meşrubat derece emeksiz mobil ürünleri satan, pabuç boyacılığı işleyen veya trafikte anahtar camı temizleyen binlerce bebek geçirmek ülkenin rutini biçimine geldi.
Trafik ışığındaki birlikte dü dakikalık beklemede bile anide beliren baş döndürücü sayıda bebek ya dileniyor veya birlikte şeyler satmaya çalışıyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) Taliban önceleri verilerine göre, çabucak hükûmet merkezi Kabil sokaklarında 60 binden birlikte tomar bebek dünyalık kazanmaya çalışıyor. Ancak, nice Kabil sakini Taliban sonrası bahis konusu sayının baş döndürücü elan arttığını tabir ediyor.
Ayakkabı boyayarak ailelerine bakıyorlar
Kabil'de canlı 11 yaşındaki Vahab ile 10 yaşındaki Seccad Dost Muhammed kardeşler de ailelerini geçindirebilmek düşüncesince çocukluklarından, eğitimlerinden ve geleceklerinden vaçgeçmek durumunda küsurat bebek işçilerden çabucak ikisi.
Erken saatlerde itici havaya aldırmadan, Hoca Buğra Mahallesi'ndeki evlerinden çıkıp pabuç boyadıkları Selim Karvan Mahallesi'ne derece revan Vahab ve Seccad, şeb ezanı iklim kararınca da gine ayrımsız yoldan evlerine piyon yerine dönüyor.
Kahvaltı yapmadan evden çıkan ve günde 10-12 sayaç etkin Afgan kardeşler, güneş içinde insanoğlu iane yaparsa manca birlikte şeyler bulabiliyor.
Araç trafiğinin koyu yer aldığı birlikte ana sefer kenarında çalışmaya başlamış bulunan dü kardeş, tarih ortası vakti saatlerinde ise ayrımsız bölgede, gayriresmi yerine kendileri derece bebek işçilere kıraat yuvarlak öğretilen, fahri eğitimcilerin kurduğu birlikte "okula" gidip 1-2 sayaç yetişek alıyorlar.
Vahab, yalnızca bu okuldaki derslere katılabilmek düşüncesince okulun bulunmuş yer aldığı mahallede pabuç boyacılığı yaptıklarını ve defterlerini de boya malzemelerini koydukları çantada taşıdıklarını anlattı.
Kardeşiyle buradaki derslere istekle katıldıklarını ve eğitimin kendilerine geleceklerine değgin düş verdiğini kaydeden Vahab, şeb ezanı eve gittiklerinde de güneş süresince öğrendiklerini gene ettiğini anlattı.
Eğitim sonrası gine işbaşı yapmış olup iklim kararana derece çalıştıklarını aktaran Vahab, günce sayı farkı 200-300 afgani (yaklaşık 3-4 dolar) kazandıklarını ve bunu da şeb ezanı annelerine konfirmasyon ettiklerini söyledi.
Ayrıca, bir aşırı devir aynı, emektar ve aşınmış giysileri giydiklerini kaydeden Vahab, 7 yaşlarında pabuç boyacılığı hazırlamaya başladığını dile getirerek şöyleki konuştu:
"Okula gidiyordum fakat bu sene bıraktım. Doğru aklık meslek da yoktu. Babam 'Git çalış, dünyalık ve kazanç getir' dedi. Ben de eve kazanç çalmak düşüncesince çalışıyorum. Maddi durumumuz dobra değil. Eve dünyalık çalmak düşüncesince çalışıyoruz. Bazen ekmek, ara sıra dünyalık götürüyoruz eve. Ne bulursak eve götürüyoruz. Unumuz, yağımız yok. Okuyabilirsem, gelecekte hekim iktisap etmek istiyorum."
Vahab, "Okula revan evlatları görür görmez ne hissediyorsun?" sorusuna, "Üzülüyorum. Ben de okula değerlendirmek isterim tabii. Seneye ihtimal okula gidebilirim inşallah. Kötü hissediyorum. Ben de okula gitmeliyim. Arkadaşlarımla oyunlar sallanmak isterim lakin zamanım yok. Oyun oynamayı seviyorum lakin çalışıyorum. Her güneş kardeşimle piyon 5-6 kilometre sefer yürüyoruz. Hava da soğuk." cevabını verdi.
Seccad da sabık sene ağabeyiyle çalışmaya başladığını belirterek "Evde yiyebileceğimiz birlikte obje yoktu. Babam çalışmamızı istedi. Biz de bu işi hazırlamaya ahlaksız kaldık. Bir müteaddit zerre kıyafetim var, onlar da emektar ve yırtık." dedi.
Tek odada yaşam
İki kardeş, anneleri ve 4 kardeşiyle bahçeli birlikte habbe kısaca 20 metrekarelik biricik menfez odasında yaşamaya çalışırken, aile, mutfağı ve akıllıcasına aklık elektriği olmayan, suyu akmayan, abdesthane ve banyosu gayrı ailelerle eş beğenilen eve ayda 2 bin afgani (yaklaşık 22 dolar) icar ödüyor.
4 maaş icar borçları bulunan ve camı fay odayı soğuktan arkalamak düşüncesince pencereyi bezle kapatmaya etkin ailenin, kabullenmek düşüncesince sobaları ve birlikte dü kapak kacak haricinde aş damı materyali de bulunmuyor.
40 yaşındaki ana Fatime Dost Muhammed, sabahları çabucak çay ve döşenmemiş ekmek, akşam olduğunda ise kumpir ve düğü tükettiklerini belirterek bunları devir kurnaz komşularının kendilerine getirdiğini söyledi.
Evde etkin apayrı kimsenin olmadığını, iane da almadıklarını aktaran ana Dost Muhammed şu ifadeleri kullandı:
"(Çocuklar) Bir defa aşındırmak yerlerse dü defa yemiyorlar. Evde apayrı kimesne de çalışmıyor. Babaları da konu bağımlısı. Çalışıp kazanılmış yer aldığı parayla da narkotik konu alıyor. Eve dünyalık getirmiyor. Bugün sabahleyin çay ve döşenmemiş kazanç yedik sadece. Sonra komşular az buçuk aşındırmak getirdi. Onu yedik. Yiyecek yemek, çay olmadıktan sonradan okula nite gidecekler. Çok üzülüyorum. Elimizden birlikte obje de gelmiyor. Onlara okula gitmesi düşüncesince kalem, pabuç derece şeyleri alabilecek paramız yok. Evde un olsun, yağ olsun ki onları okula göndereyim."
