Lefkoşa
Kıbrıs'ta 1963-1974'te ve 1974'te Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Türkleri Rumların edisyon ve zulmünden kurtarmak, Ada'da barışı organizasyon eylemek amacıyla düzenlemiş olduğu Kıbrıs Barış Harekatı sürecinde martir bulunan Kıbrıs Türklerinin anıları, ülkedeki şehitlik ve müzelerde yaşatılıyor.
AA muhabiri, hükûmet merkezi Lefkoşa'daki Taşkent Şehitliği, Taşkent Şehitliği Müzesi ile Gazimağusa'da arazi meydan Muratağa Sandallar Şehitliği ve Atlılar Köyü Şehitliği'ni görüşme ederek şehitlerin kabirleri, ferdî eşyaları ve öteki hatıralarını durumunda görüntüledi.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde çoğunluğu avrat ve çocuklardan oluşan 126 kişi, EOKA personeli teröristler çeşidinden Kıbrıs Barış Harekatı'nın ikinci safhasında (14-16 Ağustos 1974) martir edildi.
Katliam çukurunda vahşicesine öldürülen adına mevcut şehitler, şişman adına Eylül 1974'te Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedildi.
Türkiye'nin katkılarıyla 2016'da Muratağa Sandallar Şehitliği yenilenirken şu anne derece DNA testi işlenmiş 86 şehit, buraya mutluluk töreniyle defnedildi.
Muratağa ve Sandallar köyünde 89 isim martir edilirken elden ortak ferdin ölü bedeni bulunamadı ve öteki ikisinin defin töreni düşüncesince DNA testi neticeleri bekleniyor.
Şehitlikte, katliamın fotoğrafları ile katliama bağlı ceride kupürlerinin bulunmuş olduğu ortak departman de arazi alıyor.
Son adına 20 Aralık 2021'de, Kayıp Şahıslar Komitesi'nin hafriyat emek harcamaları kararında etiket tespiti tamamlanan 11 Kıbrıs Türkü bebek şehidin cenazesi, planlı mutluluk töreniyle Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedilmişti.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde martir edilenlerin, en genci 16 günce Selden Ali Faik, en yaşlısı ise 95 yaşındaki Hüseyin Osman peyda eylemek az daha çoğunun avrat ve çocuklardan oluştuğu biliniyor.
Atlılar Köyü Şehitliği
Atlılar köyünde ise 14 Ağustos 1974'te 37, öncesinde ise 4 isim Rumlarca martir edildi. Atlılar Köyü Şehitliği'ne 16 Ağustos 1974'te kırım çukurunda mevcut şüheda şişman adına defnedildi.
Burada, şehitlerin isimlerinin ve yaşının arazi almış olduğu departman ile mezarlıklar da arazi alıyor.
Büyük ortak vahşetin yaşandığı Atlılar köyüne ilişik şehitliğin gittikçe yenilenmesi ve DNA testiyle kimliği belirleme edilen şehitlerin buraya definlerinin yapılması öngörülüyor.
Kıbrıs'taki Kayıp Şahıslar Komitesi, 1963-1974'te zayi adına listelenen şahısların cenazelerinin gömüldükleri yerlerden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve yakınlarına reddetme edilmesi düşüncesince icraat yürütüyor.
Taşkent Şehitliği
2014'te açılışı meydana getirilen Taşkent Şehitliği'ne evvel martir defin işlemi gine o sene zarfında gerçekleştirildi. Daha sonraları 2016'da kimlikleri belirleme edilen öteki Taşkentli şüheda de buraya defnedildi.
Taşkent Şehitliği'nde herhangi ortak yaştan 73 şehidin mezarı arazi alıyor.
Şehitliğin taraf bölümünde ise Taşkent Şehitleri Müzesi bulunuyor.
Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği ve Taşkent şehitlerinin ailelerinin desteği ile 2014'te oluşturulan ve 2016'da genişletilen müzede, şehitlerin fotoğrafları ve ferdî eşyaları sergileniyor.
Müzede, şehitlerin defin törenleri ve cenazelerinin bulunması faaliyetlerinden kareler ile şehitlerin bulunmuş olduğu mezarlıktan getirilen topraklara da arazi veriliyor.
