Madrid
Portekiz basınında hafta esasen itibaren piyasaya sürülen tamamı anketlerde, iktidardaki Sosyalist Parti (PS) ile anne muhalefetteki sağ görüşlü Sosyal Demokrat Parti (PSD) ortada oy oranları başa başlangıç çıktı.
Ülkede Kasım 2015'ten buyana iktidarda bulunan PS'nin ekalliyet hükümetine haricen dayanaklık eylemek sağlayan sol ve altın görüşlü partileri inandırma edemeyerek 2022 yılı bütçesini meclisten geçiremeyen ve erken seçime görmek durumunda küsurat Başbakan Antonio Costa, akıbet haftalarda oy kabına uğradı.
Kısa devir öncesine derece PS'yi önde yayınlayan anketler, seçimlere 1 hafta kaldığında az müşterek farkla da olsa PSD'nin öne geçtiğini ortaya koydu.
Aximage şirketinin 16-21 Ocak'ta icra ettiği sormaca sonuçlarına göre, seçimlerde PSD'nin yüzdelik 34,4, PS'nin ise yüzdelik 33,8 oy alacağı öngörülerek, toy hükümetin ıvır zıvır partilerin alacağı oy oranlarına ve müzakerelere layıkıyla belirleneceği kaydedildi.
Costa, hafta içre katılmış bulunduğu müşterek programda "Öyle gözüküyor ki tek partinin mecliste çoğunlukta olması Portekizlilerin hoşuna gitmiyor." diyerek, dü iri partiden (PSD ve PS) ki kazanırsa kazansın seçimlerden sonraları öbür partilerin desteğine gereksinimi olacağını doğrulama etmiş oldu.
Başbakan olması beklenen dü çıpa aday, bulunan başvekil PS lideri Costa ve anne muhalefetteki PSD lideri Rui Rio, Kovid-19 salgınından çevre 2 ile 15 Ocak ortada 25 dakikalık programlarla 30 defa televizyonlarda beniz yüze münakaşaya katıldı.
Seçim kampanyası esnasında siyasal partiler vergilendirme, AB'den doğacak fonun dağıtımı, minimum ücret, keyif ve terbiye sistemine envestisman ile hesaplı krizde bulunan TAP havayollarına odaklandı.
Sağ görüşlü PSD'nin lideri Rui Rio'nun, ABD'deki "Yeşil kart" modeline benzeri müşterek halde muhacir yasasında farklılık yaparak, puanlama sistemini getireceğini vadetmesi dikkati çekti.
Yeni hükümetin kurulmasında aşırı sağ ile çevreciler anahtar olacak
Portekiz'de 230 sandalyeli mecliste sağ ve sol bloklar ortada aşırı az müşterek ayırt olabileceği beklentisi, toy hükümetin kurulmasında, çevreci politikalara ciddiyet sağlayan Kişiler, Hayvanlar ve Doğa (PAN) yahut seçimlerden en karlı çıkması öngörülen aşırı sağcı Chega (Yeter) partilerinin anahtar olabileceği tahminini güçlendiriyor.
Sadece üç salname müşterek eski bulunan Chega'nın huzur katılmış bulunduğu Ekim 2019 seçimlerinde yüzdelik 1,29 oy oranıyla 1 bulunan mebus sayısını, alışveriş günkü seçimlerde 7-9'a derece yükseltmesi bekleniyor.
Tahminler akıllıcasına çıkarsa, şu anda Portekiz meclisinde 7. iri parti bulunan Chega, en müşterek tomar milletvekiline erbap 3. siyasal parti olacak.
İslam ve muhacir karşıtı politikalarıyla öne çıkan Chega, seçimleri kazanması şeklinde budunsal orijin ve ırka alakalı hukuklar çıkarmayı vadederken, "ahlaki, sivil, kültürel yahut hesaplı yerine ailenin baştan yapılanmasını güvence eylemek düşüncesince Aile Bakanlığı kurma" lafı verdi.
Chega'nın yükselişini AA muhabirine değerlendiren Portekizli gazeteci ve içtimai enformasyon profesörü Carlos Magno, "Portekiz'de dava aşırı sağ değil, kontak yönetim. Chega tekrarlanan herhangi müşterek seçimde oyunu artırmaya bitmeme edecektir. Ama alabileceği en müşterek tomar oy payı yüzdelik 10'dur." dedi.
Chega lideri Andre Ventura'nın hoppadak hükümete girmesi şeklinde PSD'ye dayanaklık eylemek vereceğini dediğini vurgulayan Magno, bulunan vaziyette Portekiz'in "istikrarsızlığın mübrem bulunduğu müşterek dönemden geçtiğini" savundu.
Kovid-19 salgını seçimlere iştirakı düşürebilir
Diğer taraftan müstevli devrinde gerçekleşecek genel seçimde iştirak oranının düşmesi mübrem görünüyor.
Son seçimlerde (6 Ekim 2019) yüzdelik 48,57 oranında küsurat katılımın, Ocak 2021'deki cumhur reisi seçimlerinde yüzdelik 40'a düştüğünü hatırlatan Portekiz basını, bu oranın alışveriş haset hâlâ da tedenni riski bulunduğunu vurguluyor.
Mevcut vaziyette dünya nüfusunun yüzdelik 10'una balya doğacak halde 1 milyona DOĞRU ad Kovid-19'dan çevre ev karantinasında bulunuyor.
Seçimlere iştirakı bırakmak düşüncesince 23 Ocak'ta Lizbon, Porto kabil kimi iri şehirlerde kurulan sandıklarda vatandaşlara ilkin oy istimal hakkı verilirken, aralarında Başbakan Antonio Costa'nın da bulunduğu kısaca 300 bin ad şimdiden oyunu kullandı.
Hükümet, ev karantinasında olanların ise 30 Ocak'ta 18.00 ile 19.00 saatleri ortada sandıkta oy kullanmalarına müsaade verileceğini açıkladı.
Mecliste bulunan vaziyette 9 siyasal parti bulunurken, toplamda 10,8 milyon seçmenin mukayyet bulunduğu seçimlere 21 siyasal parti katılıyor.
Portekiz'de 6 senedir başvekil bulunan 60 yaşındaki Costa, bu vazifesini sürdürmesi şeklinde 1974'de diktatörlük sürecini sonlandıran Karanfil Devrimi'nden buyana ülkede en derinliğine müddet başvekillik yaparak tarihe geçecek.
Eski Porto Belediye Başkanı bulunan ve 2018'den buyana PSD'nin liderliğini yürüteç 64 yaşındaki Rui Rio ise 6 sene aradan sonraları partisini iktidara geçirmek istiyor.
Meclisteki bulunan iskemle dağılımı: Sosyalist Parti-PS 108 (yüzde 36,34), Sosyal Demokrat Parti-PSD 79 (yüzde 27,76), Birleşik Sol-BE 19 (yüzde 9,52), Komünist Parti ile Yeşiller'in ittifakından oluşan Üniter Demokratik Koalisyon-CDU 12 (yüzde 6,33), Sosyal Demokrat Merkez- CDS-PP 5 (yüzde 4,22), Kişiler, Hayvanlar ve Doğa-PAN 4 (yüzde 3,32), Yeter-Chega 1 (yüzde 1,29), Liberal İnisiyatif-IL 1 (yüzde 1,29), Özgür-Livre 1 (yüzde 1,09)
Aximage şirketinin 16-21 Ocak'taki sormaca sonuçları: Sosyal Demokrat Parti-PSD yüzdelik 34,4, Sosyalist Parti-PS yüzdelik 33,8, Yeter-Chega yüzdelik 8, Birleşik Sol-BE yüzdelik 6,6, Üniter Demokratik Koalisyon-CDU yüzdelik 4,5, Kişiler, Hayvanlar ve Doğa-PAN yüzdelik 3,2, Liberal İnisiyatif-IL yüzdelik 2,8, Sosyal Demokrat Merkez- CDS-PP yüzdelik 1,6, Özgür-Livre yüzdelik 1,4.
