İslamabad
Pakistan’ın Dera Adem Heil şehri, 150 yıldan fazladır dünyanın bu sahasında gayrikanuni silah endüstrisinin merkezi namına nitelendiriliyor.
Başkent İslamabad’a 200 kilometre uzaklıkta mevcut Dera Adem Heil'de 150 yılı fazla süredir evlerde, sokaklarda ve bodrum katlarında gayrikanuni silah üretiliyor ve satılıyor.
Dera çarşısının ortak esasen gayrı başına sağlı sollu yüzlerce silah dükkanı caddeye konumlanmış vaziyette.
Bu dükkanlarda, av ve acı tevkici tüfekleri, hudayinabit silahlar, tabancalar ve roketatarlar anmak mümkün.
Çarşıda gezerken silah dükkanlarının çapraz dizilmesi ve silah işaretlerinin duvarlara resmedilmesi hücre çarparken, meful maden ve barut kokusu da havayı kaplıyor.
25 binin üstünde silah ustası
Şehir sakinlerinin en ehemmiyetli barışma deposu silah istihsal etmek ve satmak. Bölge, Güney Asya’nın en ehemmiyetli gayrikanuni silah ticareti merkezlerinden bir tanesi namına biliniyor.
Gerek Afganistan'da yaşanmış olan işgaller ister Pakistan yasalarının 2018'e derece bu alanda meri olmayışı şehirdeki silah ticaretinin büyümesinde ehemmiyetli gösteriş oynadı.
Peşaver’e ortak sayaç uzaklıktaki vatan 100 binin üstünde nüfusa ehil ve site 2 binin üstünde silah dükkanına ev sahipliği yapıyor.
Dağların çevirilmiş bulunduğu Dera Adem Heil'de yüzlerce irili ufaklı işlik ve fabrikada etkin 25 binin üstünde de silah ustası bulunuyor.
Silahlar telefondan ucuz
Ölümcül silahların replikalarının satılmış bulunduğu şehirde, satıcılar mevrut öğrenci uyarınca silah üretiyor.
Aylık silah üretimi miktarı satıcıdan satıcıya farklılık gösteriyor. Bu birtakımı yerlerde 50-60 birtakımı yerlerde ise 1000'e derece çıkabiliyor.
Replika tabancaların fiyatı 10 bin Pakistan rupisinden (790 lira) başlıyor ve alıcının taleplerine uyarınca paha biraz 1000 dolara çıkabiliyor.
Yine replika tüfekler sayı farkı 30 bin Pakistan rupisinden başlıyor (2 bin 357 lira) ve fiyatlar silahların özelliklerine uyarınca katlanıyor.
Şehirde en baş döndürücü satılan silahlar ortada AK-47 yaya tüfeği replikaları ve orijinalleri bulunuyor. Bu tüfeğin replikalarının tutarları sayı farkı 20 bin Pakistan rupisinden (1571 lira) başlıyor.
Öte taraftan silah dükkanlarında Türk inşası tabancaların da replikaları satılıyor.
Şehirde imal edilen silahlar çokbilmiş telefonlardan şimdi ucuza sektöre sürülüyor.
Silah atölyeleri
Silahlar, Dera çarşısının gelişigüzel dü bölümüne yayılan dükkanlarda sergileniyor.
Bu dükkanların elden gerisinde ise silah atölyeleri bulunuyor. Burada ortak silahın yeniden sona inşası ustalar kabilinden gerçekleştiriliyor.
Bir usta, replika ortak tabancayı sayı farkı 3 günde üretebiliyor. Tüfeklerin inşası ise 5-6 haset buluyor.
Silah üretimi nice atölyede makinelerden fazla anadan görme yöntemlerle yapılıyor.
Çarşıda silahların birlikte askeri donatı anmak da mümkün. Mermiler, redif şarjörler, askeri yelekler, dürbünler ve baş döndürücü sayıda takım raflarda görülebiliyor.
Silahların gövdesi, şarjörlerin yapımı, tutak üretimleri, pentür ve el işi faaliyetleri değişik atölyelerde gerçekleştiriliyor.
5 liraya mermi
İsminin açıklanmasını istemeyen ortak silah ustası, AK-47 yaya tüfeği mermilerini 60 Pakistan rupisine (yaklaşık 5 lira) sattığını, günde 2 bin 500, ayda ise 60 binin üstünde kurşun ürettiğini söyledi.
Burada yaşayanlardan Muhammed Aves, silah üretiminin kazalı ortak iş olduğunu, baş döndürücü sayıda kalımsız kazanın gerçekleştiğini söyledi.
Aves, ilkin kurşun imalatında barutun kullanımından meydana gelen patlamaların yaşandığını, ara esna yunak iklim yardımıyla patlayan barutların kalımsız kazalara defa açtığını belirtti.
Dera Adem Heil’in şişman ortak silah piyasasına ehil bulunduğunu tabir fail Aves, halkın en ehemmiyetli barışma kaynağının silah ticareti bulunduğunu kaydetti.
Silahlar çarşının yanı başlangıcında imtihan ediliyor
Çarşıda gezerken, elden art sokaklarda inşası sona eren ve sınamak şartıyla ateşlenen silahların seslerini işitmek mümkün.
Bu tecrübe atışları ortak yahut gereksiz kulübelere yapılıyor. Çarşının elden yanı başlangıcında meydana gelen bu atışlar ehemmiyetli ortak riziko oluşturuyor.
Bölge sakinleri, bu halde ölen yahut vurulan baş döndürücü sayıda ad bulunduğunu aktarıyor.
Atölyelerde kollar da çalışıyor
Silah atölyelerinde kollar da çalışıyor. Bu evlatların çoğu, silah tüccarlarının yakınlarından oluşuyor. Böylelikle bu dizge ortak ahir nesle muktebes oluyor.
Elektrik kesintilerinin baş döndürücü yoğun yaşandığı kentte satıcıların bir fazla fazla çağ enerjisi panelleri yahut jeneratörlere sahip. Bu sayede işlerinin sekteye uğramasına bariyer oluyorlar.
FATA etkisi
Federal Olarak Yönetilen Aşiretler Bölgesi (FATA), 2018’e derece Pakistan yasalarının haricinde özlük kendini yönetim fail boz ortak yapıdaydı.
FATA, Hayber Pahtunhva eyaletine bağlanmadan önce, İngiliz sömürge döneminden küsurat 150 salname FATA Suçlar Düzenlemesi (FCR), aşiretlerin özlük kanunları ve İslamabad'dan tayin edilen semt valisinin kararlarıyla yönetim ediliyordu.
150 yılı fazla süredir Dera Adem Heil’deki silah üretimi ve satışına müteveccih ameliyat varlığını FATA çatısı altında sürdürdü.
Dera Adem Heil, gelişigüzel ne derece Hayber Pahtunhva eyaletine bağlansa da kabilelerin 100 yılı fazla süredir tradisyon namına bitmeme ettirdiği silah üretimi ve satımına müteveccih faaliyetlerin yasaklanması kusursuz anlamıyla beklenen olmadı.
Öte taraftan Pakistan'ın, bu alanı yasalı namına şişman ortak silah üretimi merkezine tahvil planları 2013’ten buyana gündemde. Ancak semt halkının bu düşünceye yunak bakmadığı belirtiliyor. Bu nedenle bu adım dair hâlâ ortak noktaya varılamadı.
Bölgedeki silah tüccarlarının bir fazla fazla yüzyıllardır orada canlı Afridi kabilesine mensup. Bu gestalt da silah tüccarlarının hükümet politikalarına huzur biricik ünlü akım etmelerini kolaylaştırıyor.
Gelenek namına silah üretmek
İsminin paylaşılmasını istemeyen ortak silah tüccarı, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, 2018'den önceki gelişigüzel muhtelif silahı ferah ferah ürettiklerini fakat Hayber Pahtunhva eyaletine bağlandıktan sonraları işlerin eskisi kabil olmadığını anlattı.
Silah tüccarı, şimdilik devletin kendilerine ferah makineli tüfek tüfek tüfekler, av tüfekleri ve tabancaların üretimi düşüncesince müsaade verdiğini fakat ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahların ve roketatarların üretiminin haram bulunduğunu söyledi.
Ağır makineli tüfek tüfek silahları üretenlerin hapishane cezasıyla huzur karşıya kaldığını vurgulayan silah tüccarı, "Hem ağırbaşlı makineli tüfek tüfek silahlar bununla birlikte roketatarlar bundan böyle çaktırmadan üretiliyor." dedi.
Silah tüccarı, şu an düşüncesince ortak intikal devrinde olduklarını, hükümetin biricik seferde bu geleneği ortadan kaldıramayacağını tabir etti.
Yaptıkları işi silah atıp satmanın ötesinde değerlendiren silah tüccarı, "Bu, ticaretin ötesinde ortak derk ehil bizim için. Bu bizim geleneğimiz." sanarak konuştu.
Silahlar, dünya içi ve dünya dışına gönderilebiliyor
Bu silahlar ülkenin muhtelif eyaletlerine arzu dahilinde gönderilebiliyor. Özellikle kabile büyükleri, topluluklarının güvenlikleri şartıyla silah satın sahaların başlangıcında geliyor. Bunun haricinde av ve özlük güvenliklerini bildirmek düşüncesince silah alanlar da mevcut.
Silahların üretimi gayrikanuni bulunduğu düşüncesince sevkiyatı da gine bu kapsamda değerlendiriliyor.
Lisansı sıfır silahlar suçlular düşüncesince cazip
Ulusal basındaki haberlere göre, silahların lisanslarının olmaması ilkin suçlulara alımlı gelirken, çoluk çocuk de fiyatların ehven olması nedeniyle silah alımına dönük durumda.
Lahor’da sonuç senelerde oluşturulan baş döndürücü sayıda silah dükkanı yoluyla Dera Adem Heil'den mevrut silahlar sektöre sürüldü.
Yine bu dükkanların gerçek sıfır silah lisansı vermesi de silah alımını yaygınlaştırdı. Bu silahlarla yakalanan eşhas ise yasadaki boşluklar yardımıyla kefaletle başıboş bırakılıyor.
Turistler kabilinden görüşme ediliyor
Dera Adem Heil'deki gayrikanuni silah ticareti faaliyetleri şehre baş döndürücü sayıda yerel ve ecnebi turistin de gelmesine defa açmış durumda.
Son senelerde YouTube'da yolculuk videoları paylaşan maceraperestleri de kentin sokaklarında kıymetlendirmek mümkün.
