İslamabad
Pakistan'da, 2021'e ülkenin türlü bölgelerinde yaşanmış bulunan protestolar damgasını vurdu.
AA muhabiri, 2021 senesinde Pakistan'da öne çıkan gelişimleri derledi.
Geçen sene 20 Eylül'de 11 aykırılık partisi, Pakistan Demokratik Hareketi (PDM) çatısı altında müşterek araya geldi.
PDM, senenin evvel aylarında ülkenin türlü yerlerinde hükümet karşıtı gıcırtı gösterileri düzenledi.
Hareketin temsilcileri, Başbakan İmran Han'ın istifasını ve 2018 umumi seçimlerinin "adil" biçimde baştan yapılmasını istem ediyor.
PDM, bu sene martta meydana gelen senato başkanı ve senato reis yardımcısı seçimlerinde de kuvvet ile müşterek el elan gönül rahatlığı karşıya geldi.
Senato seçimlerinde rastgele dü koltuğu da iktidardaki Han'ın partisi kazandı. Bazı oyların asılsız sayıldığı seçimde aykırılık partileri, hükümete itiraz etti.
PDM'de ayrılıklar
PDM bünyesindeki Ulusal Halk Partisi (ANP) ve Pakistan Halk Partisi (PPP), senato seçimlerinde yaşanmış bulunan ağız tatsızlığı sayesinde nisanda hareketten ayrıldı.
Bu gelişimin arkası sıra protestolarına müşterek müddet açıklık verici PDM, ülkede kalan pahalılık oranları sayesinde ekimde gine sokaklara çıktı.
Ekimden kasıma denli nice kentte tanıtım gösterisi düzenleyen PDM, hareketten ayrılan PPP'yi de gine saflarına eklemek düşüncesince güç gösterdi.
PDM, rastgele ne denli başşehir İslamabad'a ilerleyiş gerçekleştireceğini açıklasa da bununla ait hâlâ kemiksiz müşterek gün belirlenmedi.
TLP'nin protestolarında aşırı sayıda isim öldü
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, İslam ve Hazreti Muhammed karşıtı açıklamaları sayesinde Fransa'nın büyükelçisinin ülkeden gönderilmesini talip Tahrik-i Lebbeyk Pakistan Partisinin (TLP) önderi Saad Rizvi'nin, 12 Nisan'da gözaltına alınması, ülkenin türlü şehirlerinde protestolara tarz açtı.
TLP, başşehir İslamabad özellikle iktisap etmek az daha Lahor, Ravalpindi, Multan ve Karaçi'de metodları trafiğe kapatarak tanıtım gösterisi düzenledi.
TLP'nin nisandaki gösterilerinde 2'si manşet 8 isim öldü, yüzlerce düzenlilik görevlisi ve fotoğraf de yaralandı.
Fransa, 15 Nisan'da Pakistan'daki vatandaşlarına ve Fransız şirketlerine müşterek haftadır devam eden Fransa karşıtı protestolar hasebiyle ülkeyi arızi yerine ayrılma etmeleri tavsiyesinde bulundu.
Gösterilerine müşterek müddet açıklık verici TLP, 22 Ekim'de liderleri Rizvi’nin başıboş kalması düşüncesince Lahor'dan İslamabad'a dolaşma sonucu aldı. Ekim'de yaşanmış bulunan vakalarda da 8 manşet hayatını yitirdi. TLP, 4 üyesinin de protestolarda yaşamını kaybettiğini tez etti.
Hükümet ile TLP ortada 31 Ekim'de barışma sağlanırken, 18 Kasım'da da TLP önderi Rizvi başıboş bırakıldı.
İslamabad yönetimi, TLP'ye terörle savaşım yasası kapsamında nisanda getirmiş bulunduğu yasağı 7 Kasım'da kaldırdı.
Sünni-Barelvi hareketine mensup, Hadim Hüseyin Rizvi kabilinden 2015'te kurulan TLP, köklü görüşleri ve şiddete dönüşen protestolarıyla biliniyor.
Rizvi, 2017'de Başkent İslamabad ve yakınındaki Rawalpindi şehrinde yaşamı inme fail üç haftalık yerleşme eylemi ile ismini duyurmuştu. Eylemde, seçme yetkililerin Hz. Muhammed'in sonuç sefir bulunduğu dair kasem etmesi ile alakalı kanunda yapılması maksut değişikliğe gönül rahatlığı çıkılmıştı. TLP, Pakistan'da 2018'de, İslam'a ve Hazreti Muhammed'e taşlama etmiş bulunduğu iddiasıyla idama mahkum edilen Asya Bibi'nin Anayasa Mahkemesince başıboş bırakılmasının arkası sıra süregelen protestolar ve Hollanda'da tertiplenmek maksut taslak yarışmasına tepkime gösterileriyle de gündeme gelmişti.
- Enflasyon artışı
Yıl başlangıcında pahalılık oranının yüzdelik 5,7 bulunduğu Pakistan'da güzeşte ay bu kemiyet yüzdelik 11,5'i aştı.
Pakistan'da mayıs ayında 1 dolar 152 Pakistan rupisine eşitken, bugün 1 dolar 178,1 Pakistan rupisine yükseldi. Mayıstan beri Pakistan Rupisi dolar karşısında tahminî yüzdelik 15 bedel kaybetti.
Kurdaki düşüşün nedenleri ortada arz yağı fiyatlarındaki dalgalanma, toptan piyasalardaki paha artışları, dolara bulunan erdemli istem gösteriliyor.
Öte yandan, arsıulusal güven derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Pakistan'dan Afganistan'a kalan dolar akışı özellikle iktisap etmek az daha türlü faktörler sayesinde 2022 düşüncesince Pakistan rupisinin dolar karşısındaki tahmini kıymetini 180 rupi yerine güncelledi.
Pakistan İstatistik Bürosuna (PBS) göre, besin ithalatı finansal senenin evvel çeyreğinde güzeşte seneye mucibince yüzdelik 38 arttı. Artan pahalılık ile baş başa besin fiyatlarındaki yükseliş, hükümete müteveccih tepkilerin artmasına tarz açtı.
Pakistan Başbakanı İmran Han, 3 Kasım'da kalan enflasyondan etkilenen 20 milyon familya düşüncesince 120 bilyon Pakistan rupisi mesabesinde iane paketi açıkladı.
- Navaz Şerif'in iadesi
Öte yandan, ile alakalı davalar sayesinde vakfedilmiş yargılanan emektar Başbakan Navaz Şerif, cezaevindeyken rahatsızlanmış ve tedavisi düşüncesince 8 haftalığına müsaade verilmişti.
Tedavi amacıyla Kasım 2019'da Londra'ya revan Şerif, "ülkeye dön" çağrılarına karşın Pakistan'a gelmedi.
Bunun dair Yüksek Mahkeme, Şerif kendisince güzeşte sene 15 Eylül'de tevkif sonucu çıkarttı, 2 Aralık 2020'de ise emektar Başbakanı "adalet kaçağı" duyuru etti.
Pakistan, Şerif’in iadesi düşüncesince İngiltere ile görüşmelerini sürdürüyor.
- TTP ile mütareke çıkmazı
Başbakan Han, 1 Ekim 2021'de yıldırı örgütü Pakistan Talibanı (TTP) ile görüşüldüğünü açıkladı. Bu gelişimin arkası sıra hükümet, 8 Kasım'da TTP ile mükemmel mütareke dair anlaşmaya varıldığını duyurdu. Ancak TTP, 10 Aralık'ta ateşkesi yegâne cepheli yerine sonlandırdığını duyuru etti. Hükümete yaklaşan kaynaklar ise İslamabad'ın TTP'yi mütareke masasına gine raspalamak düşüncesince görüştüğünü tez ediyor.
13 örgütün birleşmesiyle 2007'de kurulan TTP, o tarihten beri Pakistan'da çıplak ve askerleri amaç düzlük saldırılar gerçekleştiriyor.
Pakistan'ın TTP'ye müteveccih askeri operasyonlarında 2014'ten beri 5 binden müşterek tomar yıldırıcı geberik ele geçirildi, 700'ün üstünde er hayatını yitirdi.
- Taliban'ın Afganistan'daki hakimiyeti
Ağustos ayında Taliban'ın Afganistan'da kontrolü sağlaması, İslamabad'ı bu sene en aşırı etkileyen aut gelişmeler ortada toprak aldı.
Pakistan, Taliban'ın Afganistan'da egemenlik elde etmesini abra faktörü yerine görüyor. Bununla baş başa İslamabad yönetimi, Afganistan'da yaşanmış bulunan kazançlı sorunlar zımnında acemi sığınmacı akınlarından ide duyuyor.
İslamabad yönetimi başkaca Afganistan topraklarının, Pakistan'a gönül rahatlığı yıldırı saldırıları düşüncesince kullanılmasını istemiyor.
Taliban'ın bu ülkede arama sağlamasının arkası sıra besin ve tıbbi materyal yardımları önleyen Pakistan, Afganistan'daki hali arsıulusal forumlarda da kalın pıtrak gündeme getiriyor.
Bu kapsamda, 19 Aralık'ta Afganistan'daki insanca durumun görüşülmesi düşüncesince İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi 17. Olağanüstü Toplantısı İslamabad'da düzenlendi.
Toplantıda Afganistan'a insanca yardımın kanalize edilmesi amacıyla İslam Kalkınma Bankası içerisinde "insani budala fonu" kurulması sonucuna varıldı.
- Hindistan ile art bap diplomasisi iddiaları
Bu senenin başlarında arsıulusal basında, Hindistan ile Pakistan ortada art bap diplomasisi yapıldığına müteveccih iddialar ortaya atıldı.
Bu iddiaların arkası sıra 25 Şubat'ta dü dünya ihtilaflı Keşmir sınırındaki ateşkese, hepsi uygunluk ve anlaşmalara "mutlak uyma edilmesi" dair anlaşmaya vardı.
Bununla birlikte, Hindistan'ın Cammu Keşmir'deki politikaları sayesinde dü dünya arasındaki ilgiler devir kurnaz gerildi.
Pakistan, Hindistan'ın 5 Ağustos 2019'da Cammu Keşmir ile ait almış bulunduğu kararları silme etmediği sürece bu dünya ile ilişkileri düzeltmeyeceğini belirtiyor.
Hindistan, 5 Ağustos 2019'da icra ettiği kanun değişikliği ile Cammu Keşmir'in hususi idare statüsünü kaldırmış ve alanı merkeze ilişkin "Birlik Toprağı" statüsünde dü ayrı yönetimsel birime ayırmıştı.
Pakistan, bu eyleme tepkime yerine Yeni Delhi yönetimiyle diplomatik ilişkilerinin derecesini düşürme sonucu almıştı.
- ABD ile gerilimli müşterek sene oldu
Pakistan ile ABD arasındaki ilgiler bağıl antipatik seyretti. Bu soğukluğun nedenleri ortada sonuç senelerde özellikle Afganistan'da yaşananlar ve İslamabad'ın Çin ile büyüyen ciddi teşrikimesai iktisap etmek az daha türlü konulardaki ayrımlı yaklaşımlar gösteriliyor.
Pakistan, Afganistan'da Taliban'ın arama sağlamasında İslamabad'ın desteği bulunduğu yönündeki iddialardan yüz kere rahatsızlığını vurguladı.
ABD kabilinden 9-10 Aralık'ta düzenlenecek Demokrasi Zirvesi'ne çağırma edilen Pakistan, 8 Aralık'ta zirveye katılmayacağını duyurdu.
Pakistan Başbakanı Han, 19 Haziran'da, ABD askerlerinin Afganistan'dan çekilmesinin arkası sıra Washington yönetiminin bu ülkedeki operasyonları düşüncesince ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı'na (CIA) banko üs vermeyeceklerini söylemişti.
Taliban'ın Afganistan'da kontrolü sağlamasının arkası sıra ABD, Afganistan Merkez Bankası’nın 9,5 bilyon dolarlık varlığını dondurmuştu. Pakistan ise doğrudan rastgele forumda dondurulan para varlıklarının başıboş bırakılması çağrısını tekrarlıyor. İslamabad, kazançlı dingildeklik sayesinde yaşanacak insanca krizin önlenmesini ve bu nedenle oluşacak acemi müşterek sığınmacı akınını engel iktisap etmek istiyor.
ABD Başkanı Joe Biden, göreve geldiği 21 Ocak'tan beri Pakistan Başbakanı Han ile hâlâ görüşmedi. Pakistan'ın ise bu vaziyetten erinçsiz bulunduğu belirtiliyor.
Han'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Muid Yusuf, 4 Ağustos'ta icra ettiği açıklamada, ABD'nin Pakistan'ı görmezden gelmeye bitmeme etmesi biçiminde İslamabad'ın ayrıksı seçeneklerinin bulunduğunu kaydetmişti.
- Sri Lankalı müdürün öldürülmesi
Sialkot'ta, Sri Lankalı üretimlik müdürü Priyantha Kumara'nın, 3 Aralık'ta dine hürmetsizlik etmiş bulunduğu iddiasıyla müşterek grubun saldırısına uğrayarak öldürülmesi ve ölü bedeninin yakılması, dünya zarfında ve haricinde açık eko buldu.
Pakistan Başbakanı İmran Han, Sri Lankalı müdürün "diri solmamış yakılmasını dinamit ve Pakistan düşüncesince utanma günü" yerine nitelendirerek, olayın takip edeni bulunduğunu ve sorumluların cezalandırılacağını belirtmişti.
Olayla ait 120'nin üstünde isim gözaltına alındı.
