İslamabad
Pakistan ile Hindistan arasındaki su anlaşmazlığı, dü ülkenin bağımsızlığından beri sürüyor.
Bağımsızlıklarını 1947'de ele geçiren dü ülke, acemi politik sınırların çizilmesinin peşi sıra su ihtilafıyla beraberce kaldı.
Dünya Bankası garantörlüğünde dü dünya ortada 1960'ta imzalanan İndus Suları Anlaşması'na göre, İndus Nehri'ni besleyici kollardan Beas, Ravi ve Sutlej akarsularının kontrolü Hindistan'a verildi.
Indus, Chenab ve Jhelum akarsuları, Pakistan'a tahsis edilse de Hindistan'ın bu sular üstünde erke projeleri çalışmaları, İslamabad ile Yeni Delhi ortada devir kurnaz gerilimlere biçim açıyor.
Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nden doğan İndus Nehri, kuzeybatı istikametinde Hindistan'ın Ladakh ve Cammu Keşmir bölgelerini aşıp Pakistan'ın Azad Cammu Keşmir, Gilgit Baltistan, Pencap ve Sindh eyaletlerini geçerek Karaçi yakınlarından Arap Denizi'ne dökülüyor.
Nehir sisteminin yüzdelik 47'si Pakistan, yüzdelik 37'si Hindistan ile bölünürken, geriye artan ıvır zıvır kısımlar, Afganistan'ın doğusu ve Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nde toprak alıyor.
Yıllık sayı farkı su miktarı 208 bilyon metreküp ile dünyanın en şişman nehirlerinden bulunan İndus'un kapasitesi, Fırat ve Dicle nehirlerinin mecmu kapasitesinin kestirmece 2,2 katı.
Pakistan'ın zirai gereksinimleri düşüncesince ciddi önemde
Himalaya, Karakurum ve Hindukuş Sıradağları'ndaki buzullar ve kollardan sönümsüz İndus ırmak sistemi, Pakistan'ın zirai ve evcil istihlak ihtiyaçlarının şişman müşterek bölümü düşüncesince ciddi ciddiyete sahip.
Pakistan'da besin üretiminin yüzdelik 90'ına su sağlayıcı İndus ırmak sistemi, başka temiz yurtiçi hasılanın yüzdelik 25'ine katkıda bulunuyor.
Ulusal güvenliğe tehdit
Nehirlerin akın yönü Hindistan'dan Pakistan'a akıllıcasına bulunduğu düşüncesince Yeni Delhi yönetiminin ırmak kolları üstünde icra ettiği erke projeleri, dü dünya ortada tansiyonun yükselmesine faktör oluyor.
Buna ek namına Keşmir dair yaşanmış bulunan ağız tatsızlığı da su problemi görüşmelerini baltalayabilecek müşterek maslahat namına yerini koruyor.
İslamabad, sulama ve asliye gıdanın ötesinde Hindistan'ın su kaynaklarını kullanmasını millî güvenliğine zılgıt namına görüyor.
Pakistan'ın korkuları ortada Hindistan’ın suyu barajlarda depolaması, yağmurlu mevsimde barajları açarak ülkeyi yığın altında bırakması ve yağışsız mevsimlerde suyu kesmesi üzere esbap toprak alıyor. Bu nedenle İslamabad, Hindistan'ın bu nehirler üstündeki çalışmalarını cankulağı izliyor.
117'nci görüşme
Yerel basındaki haberlere göre, 10 üyeli Hindistan heyeti Wagah Sınır Kapısı’ndan geçerek Lahor’a ulaştı.
Görüşmede, Pakistan kısmına İndus Suları Komisyonu Başkanı Mahir Ali Şah, Hindistan kısmına P.K. Saxena riyaset edecek.
İki dünya yetkilileri su anlaşmazlığını halletmek düşüncesince 117'nci el müşterek araya geliyor.
Su anlaşmazlığı çatışmaya dönüşebilir
Pakistan İndus Suları Komisyonu Başkanı Şah, basına icra ettiği açıklamada, bugün yapılacak görüşmede, Chenab, Pooch ve İndus nehirleri üstündeki erke projelerinin gündeme getirileceğini ve bunlara itiraz edileceğini belirtti.
Pakistan, Hindistan'ı "batı nehirleri üstünde barajlar nesir ederek anlaşmayı daima namına ihlal etmekle" suçlarken, Hindistan ise bunların anlaşmaya karşıt olmadığını kanıt ediyor.
Hindistan’da 2016’da ve 2019’da Cammu Keşmir’de gerçekleşen yıldırı saldırılarının peşi sıra Yeni Delhi yönetimi, Pakistan’ı ırmak sularının akışını kesmekle zılgıt etti.
İslamabad ise gün batısı nehirlerinin akın yönünün değiştirilmesini atılım eylemi namına nitelendireceğini duyurdu. Bu nedenle dü dünya arasındaki su anlaşmazlığı, çatışmaya dolaşım olasılığıyla gizil müşterek zılgıt namına yerini koruyor.
Bununla yanı sıra su anlaşmazlığı görüşmeleri, düet ilişkilerin Ağustos 2019'dan beri en düşüt ölçüde bulunduğu Yeni Delhi ile İslamabad ortada diyaloğun başlamasına da asistan olabilir.
Hindistan'ın 5 Ağustos 2019'da Cammu Keşmir'in hususi statüsünü kaldırmasının peşi sıra toplantılar askıya alınmıştı.
Cammu Keşmir'deki anlaşmazlıklar zımnında 2 sene yapılamayan fakat herhangi müşterek sene gerçekleşmesi müstelzim görüşmeler düşüncesince Pakistan heyeti, 22 Mart 2021'de Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'ye gitmişti.
Pakistan ile Hindistan, sabık seneki toplantıda aralarındaki su problemininin çözülmesi düşüncesince güç teşhir dair uygun kalmıştı.
Pakistan'dan şikayet
Pakistan, Hindistan'ın su akışını kırıcı baraj projeleri zımnında akıbet namına 2020'de Dünya Bankasına şikayette bulunmuştu.
Anlaşmanın garantörü Dünya Bankasının dü dünya yetkilileriyle Mayıs 2020'de Washington'da icra ettiği toplantılar değişmeyen alınamadan sona ermişti.
Söz konusu düzenlemeye karşın Hindistan, 2007'de inşasına başladığı Kişanganga Barajı'nı 2018'de Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin katılmış bulunduğu törenle açmıştı.
