Al-Jazeera televizyonuna verdiği röportajda besin güvenliği ve erke güvenliği mevzusunun altını çizen Bakan Akar, “Sizin de bildiğiniz kabil dü ehemmiyetli konu var. Bir besin güvenliği, dü erke güvenliğidir. Sizin de bildiğiniz kabil besin güvenliği aşırı önemli. Tahıl da günce hayatta aşırı önemlidir. Dünyadaki hububat üretiminin üçte birisi Ukrayna ve Rusya'dadır. Savaşın kökeninden buyana Ukrayna tahılını ihraç edemedi ve bu da dünyada aşırı şişman sorunlara defa açtı. Özellikle Afrika'da, Ortadoğu'da. Eğer bu problemi çözemeseydik dünyada kesat korkusu vardı. Tahılın Ukrayna limanlarından taşınması aşırı ehemmiyetli tek iştir. Biz burada 25 bin tondan tek tomar tahıldan uydurma ediyoruz. Bunlar Ukrayna limanlarında baygın tek halde bekliyordu. Dahası şimdiye denli hasat edilmiş hububat var. Ukrayna limanlarındaki tahılı Karadeniz üstünden emniyetli tek halde akla yatkın adreslerine çekmek istiyoruz. O nedenden dolayı bu tahılı akla yatkın ve emniyetli tek halde taşımayı önemsiyoruz” dedi.
“Müşterek eş güdüm merkezi şu an deli dolu durumda”
Birleşmiş Milletlerin hububat düşüncesince meydana getirilen görüşmelerin kökeninden buyana desteğini sürdürdüğünü anlatım fail Akar, “Sayın Cumhurbaşkanımız, Zelenski ve Putin ile görüşmeye bitmeme etti. Savaştan ilkin sonsuz ve sonraları beniz yüze ve telefon üstünden görüştü. Her şeyden ilkin savaşın olmaması düşüncesince çabaladık. Başladıktan sonraları da ateşkesin olması üzerinde odaklandık. Savaştan sonraları Sayın Cumhurbaşkanımız tek söve çizdi. Neticesinde dü devletin yetkililerini taç yana bildirmek düşüncesince girişimlere başladık. Sayın Cumhurbaşkanımız bu görüşmeler düşüncesince aşırı şişman himmet harcadı. Hükümetimizin öbür üyeleri, Ukraynalı ve Rus mevkidaşlarıyla bu hastalıkların çözümü düşüncesince görüştüler. Ayrıca Birleşmiş Milletler hububat düşüncesince meydana getirilen görüşmelerin başlangıcından buyana desteğini sürdürdü. Haziranın kökeninden buyana Rus ve Ukrayna tarafları ile görüşmelerimize başladık ve dü devletle al geçek düz yazı etmeye değişmeyen verdik. O nedenden dolayı makul çözümlere iktiran yapmak düşüncesince Türkiye, Ukrayna ve Rusya generallerini bakanlar ortada görüşmeleri izleme kılmak düşüncesince görevlendirdi. Bu toplantıya Birleşmiş Milletler mümessili tek dostumuz da hapishane oldu. Böylece görüşmeler kuartet yapıldı. Esas bulunan geçmiş hamle 21 Haziran'da Moskova'da Türkiye ve Rusya askeri heyetleri arasındaki görüşmeydi. O devir dobra düşünce işareti namına Ruslar, derinti sırasında gemilerin Ukrayna limanlarından çıkmasını ikrar ettiler. Bu aşırı ehemmiyetli tek işaretti. Bu bizim umudumuzu arttırmıştır ve çalışmalarımıza bitmeme ettik. 13 Temmuz'da Türkiye'de Birleşmiş Milletler temsilcileri ve Türk heyetinin de müheyya bulunmuş olduğu esnada Rusya ve Ukrayna ortada tek müzakere oldu. Ortak tek ilke üzerinde anlaşmış olmamız işlerimizi hızlandırdı ve bu ayın 22'sinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Rusya Savunma Bakanı ve Ukrayna Altyapı Bakanı nezdinde geçim imzalandı. Anlaşılan prensiplere dayanarak, İstanbul'da Koordinasyon Merkezi kuruldu. Gemilerin emniyetli tek halde geçmesi düşüncesince koridorları ve bunlara ek namına limanlara antre ve depar belgesi yerleri ile ortak denet aletleri belirlendi. Merkez şu an deli dolu durumdadır. Rus, Ukrayna, Türk ve Birleşmiş Milletler temsilcileri Ukrayna limanlarında geçmiş gemiyi boşaltmak düşüncesince aceleci tek halde çalışıyorlar. Tahıl aylı gemilerin limanlardan emniyetli tek halde çıkmasını önemsiyoruz. Ben de Birleşmiş Milletlere desteklerinden ötürü teşekkürname ediyorum” ifadelerini kullandı.
“Çok geçenlerde geçmiş geminin Ukrayna limanlarından ayrıldığını duyacağız”
Tahılların taşınmasından ilkin gemilerin Türk, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler temsilcileri kabilinden Ukrayna limanlarında denet edileceğini tamlayan Akar, “Tahılların taşınması düşüncesince anlaşmayı yaşama geçirmiş durumdayız. İlk gemiye hububat doldurma meslek vermesi hâlen bitmeme ediyor. Çok geçenlerde bu beş altı vakit süresince olabilir. İnşallah geminin Ukrayna limanından ayrıldığını duyacağız. Bildiğiniz kabil Ukrayna'nın süresince hububat bulunan üç liman var. Birincisi Odessa limanı, ikincisi Şoromes limanı ve üçüncüsü Yazni limanı. İstanbul'daki merkez, tahılların gemilerle taşınması düşüncesince faaliyetlerini planlıyor. Biz de bu tahılların emniyetli tek halde taşınması düşüncesince elimizden mevrut değme şeyi yapıyoruz. Ama bu tahılların taşınmasından ilkin gemiler Türk, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler temsilcileri kabilinden Ukrayna limanlarında denet edilecek. Bu gemiler mayınlardan musaffa koridorlardan geçecek. Ukraynalılar bu koridorda bizlere defa gösterecek. Ondan sonraları bu gemiler üzerinde muhtemelen yollarda izleme edilecek. Anlaşmaya müteallik namına denizden, karadan yahut açıktan tek hücum olmamasını güvence edeceğiz. Biz, burada insanca tek davanın başarısı düşüncesince çalışıyoruz. Milyonlarca insanoğlu bizleri bekliyor. Gıdaya gereksinimleri var. En aceleci halde bu misyonun başarıya kavuşması düşüncesince değme şeyi yapacağız. Gemiler Türk boğazlarına intikal ettiklerinde geminin ve limanın kapasitesine uyarınca emniyetli ve ayrımlı limanlara gönderilecekler. Buralarda gemiler de dört astronomi kabilinden denet edilecek. Yani Türkler, Ruslar, Ukraynalılar ve Birleşmiş Milletler. Sonrasında gemiler sonuç rotalarına akıntı edecekler. Boş dönen gemiler de Türk limanlarında arama edilecekler. İstenmeyen maddelerin olmadığına emniyetli olduktan sonraları baştan Ukrayna'ya dönecek. Sonrasında bu ameliyat derneşik tek halde gine edilecek. Anlaşmanın süresi 120 gündür. Taraflardan birinin anlaşmayı sonlandırma talebi bulunmadığı sürece, zat kendine namına bitmeme edecektir” niteleyerek konuştu.
Al-Jazeera muhabirinin planın muvaffakiyetsizliğe uğraması dahilinde ayrıksı tek planın devreye intisap halini sorması üzerinde Bakan Akar şunları söyledi:
“Biz varsayımlar üzerinde konuşmayalım. Biz, Birleşmiş Milletlerin de katılmış olduğu Rus ve Ukraynalı tarafların derinliğine tartışmalarından sonraları bu anlaşmaya varabildik. Bu arsıulusal tek anlaşmadır. Bu anlaşmanın metin tek halde bitmeme etmesini beklenti ediyoruz. Bu tasar düşüncesince şimdilik ukubet bulunmayan ve olmaması düşüncesince kâffesi tedbirlerimizi aldık. Eminiz ki bu ülkeler imzaladıkları anlaşmaya müteallik kalacaklardır. Savaştan ilkin Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Zelenski ile telefonda ve beniz yüze görüştü. Bu savaşın başlamasını istemiyordu. Ama savaştan sonraları da değme dü tarafla da askerî mütareke ısmarlamak düşüncesince konuştuk. Savaşı durdurup ateşkesi sağlamayı denedik. Aynı vakitte insanca yardımlar düşüncesince değme dü tarafla görüşüyoruz. evvel vatandaşlarımızı sonrasında öbür devletlerin vatandaşlarını ve hâlâ sonraları boşanmak talip Ukrayna vatandaşlarını boşaltma ettik. Herkesin bilmiş olduğu kabil Ukrayna'daki durum, tek adamlık dramına dönüşmüştür. Türkiye değme devir insanca ateşkesi savundu. Bunu yaşama geçirebilmek düşüncesince değme dü tarafla da görüşmelerimiz bitmeme edecektir. Tahılla ilişik bu planın gelişecek ateşkesi sağlamayı dilek ediyoruz. Türkiye geçmiş günden itibaren dü taç ortada arabulucu tek gösteriş oynamıştır."
“Dengeli tek yöntem izliyoruz”
Türkiye'nin saydam tek siyasete uyarınca planlarının bulunduğunu kail Akar, “Bizim mutluluk namına siyasetimiz ve planlarımız var, bu yöntem ve projeler oldukça bariz ve nettir. Herhangi tek yandan tek itirazla karşılaşmadık. Cumhurbaşkanımız, Karadeniz'de sulh düşüncesince tek yöntem izliyor. Savaşın geçmiş gününden itibaren Rusya ve Ukrayna'yı bu beladan örtbas yapmak istedik. Başından buyana Ukrayna arazi bütünlüğünü desteklediğimizi, ateşkesi ve dü taç arasındaki tansiyonunun düşmesini istedik. Aynı vakitte en DOĞRU müddette insanca durumun iyileştirilmesini istedik. Dengeli tek yöntem izliyoruz ve etkisiz eğlenmek düşüncesince insanca yardımda ısrarcıyız. Siyasetimiz bu halde bitmeme edecektir. Kesinlikle bizim de menfaat ve menfaatlerimiz var. Aynı vakitte NATO'ya taahhüdüne uyma kılmak istiyoruz” dedi.
“Enerji krizini halletmek düşüncesince kip olacak”
Ukrayna limanlarından çıkan tahılın global besin krizini azaltacağını ve besin fiyatlarında eksilme olacağını vurgulayan Akar, “Sizin de izleme ettiğiniz kabil Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ve çabalarıyla ehemmiyetli diplomatik tek muvaffakiyet sağlanmıştır. Bu muvaffakiyet kâffesi dünyanın ilgisini kazanmıştır. Herkese de Türkiye'nin tutumunun ve değme dü devletle iletişiminin önemini göstermiştir. Herkes sonuç senelerde bu anlaşmanın önemini gördü. Uzmanlara uyarınca Ukrayna limanlarından tahılın çıkmasıyla bu gidişat global besin krizini azaltacak ve besin fiyatlarında eksilme olacaktır. Bu müjdeli tek durumdur. Bu durumun erke krizini halletmek düşüncesince tek kip olacağını düşünüyoruz. Gelecek devirde erke davasında hal olabilmek düşüncesince bu yolu kullanabiliriz. Aynı vakitte bu gidişat Afrika'dan Avrupa‘ya ve Türkiye'ye göçün önüne devrolmak düşüncesince katkıda bulunacaktır. Türkiye alanda ve dünyada barışın sağlanması düşüncesince çalışmaya ve besin krizi ve insanca iane hikayelerinde hal düşüncesince üzerinde düşeni hazırlamaya bitmeme edecektir. Ayrıca tarafların anlaşmaya müteallik kalmaları hâlinde bu işin kâr vereceğine inanıyor ve kâffesi samimiyetimle bunu diliyorum” ifadelerini kullandı.
“Terör koridoruna müsaade vermedik, vermeyeceğiz”
Suriye'deki dünkü harekata müteallik de Bakan Akar, “40 senedir Türkiye'ye dokunca sağlayan bu yıldırı örgütüyle cenk amacımız var. Bu örgütle uğraşmak bizim vazifemiz. 2011 yılından buyana bu örgütün Suriye'de ve öbür yerlerde ortaya çıktığını biliyoruz. Müttefiklerimize ve dostlarımıza Suriye'nin yıldırı örgütlerine tek yuvaya dönüştüğünü anlattık. Ama istediğimiz cevapları alamadık maalesef. PKK/YPG/PYD, yıldız Suriye'de tek yıldırı koridoru kasılma kılmak istemiştir. Buna müsaade vermedik, vermeyeceğiz. Bu koridoru imha ettik. Tahran'da meydana getirilen müselles zirvede Astana ruhunun sürekliliğini, kararlarını ve hasılatlarını vurguladık. Terörizmin halis muhlis devletlerin problemi bulunduğunu vurguladık. Ve terörle mücadelenin zorunlu olduğunda uygun kaldık. İran da Rusya da bunu ikrar etti. Kuzey Suriye'de mevcut kâffesi yıldırı örgütlerinin birbiriyle irtibatlı bulunduğunu söyledik. İstihbarat kaynakları ve raporları bu örgütlerin meydana getirdiği kâffesi faaliyetlerin birbirleriyle irtibatlı bulunduğunu gösteriyor. Suriye'de ve Irak'ta yaptığımız nefsi müdafaadır. Suriye'nin uç ve arazi bütünlüğüne saygımız vardır. Bu yaptıklarımız bire tek vakitte Suriye ve Irak içindir. Odaklandığımız öbür konu ise Ekim 2019'da Rusya ve ABD Birleşik Devletleri ile aramızda uyum zaptı vardı. Bu uyum zaptında değme mutluluk sorumluluklarını ve zat üzerinde sakıt vazifeyi bu uyum zaptına isnaden hesabına getirecekti. Buna karşın Tel Rıfat ve Münbiç yerleri yıldırı yuvalarına dönüşmüştür. Bu bölgelerden bizlere ve Suriyeli vatandaşlara huzur provokatif biberli açılıyor. Bu ikrar edilemez. Gerekli bulunan her neyse yapacağız. Kimsenin bizlerden hakkımızdan vazgeçmemizi istem ika hakkı yoktur. Suriye sınırı kabilinden hırslı provokasyonlar var. İlgili taraflarla görüşmemizde ABD Birleşik Devletleri Savunma Bakanı ile bu mevzuda görüştüm ve Türkiye'nin bu konudaki hassasiyetini ilettim. Dedim ki ABD Birleşik Devletleri'nin teröristleri kapatmak düşüncesince tam tedbirleri almasını dilek ettiğimizi ilettim” niteleyerek konuştu.
“Zaho'daki fenomen yıldırıcı saldırısından ayrıksı tek obje değildir”
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kâffesi operasyonlarda sivillerin dokunca görmemesi düşüncesince değme çeşitli tedbiri aldığını kail Akar, “Türk Silahlı Kuvvetlerinin sivilleri gaye almayacağı bilinir. Tüm operasyonlarımızda sivillerin dokunca görmemesi düşüncesince değme çeşitli tedbiri alıyoruz. Bu mevzuda muktezi ehemmiyeti yayınlayan kâffesi çelim personelimizle alım çalım duyuyorum. Zaho'da gezinsel alanda bulunan vakada yaşamını kaybeden sivillere Allah'tan rahmet, ailelerine, Irak halkına ve değme dü Irak hükümetine başsağlığı diliyorum. Bu mevzuda tahkikatları düşüncesince Irak'taki kâffesi yetkililerle iş donanmasına hazırız. İlk andan itibaren Iraklı yetkililerle görüştüm. Resmi tek halde soruşturma düşüncesince eş güdüm niyetimizi bildirdik. Şunu anlatmak isterim ki yıldırı örgütleri ilkin Kuzey Irak'ta alevli darbeler almışlardır. Kalelerini yıktık ve desteklerini kestik. O nedenden dolayı Kuzey Irak'ta teröristler ve liderleri töre dışı değme işi hazırlamaya çalışıyor. Sivillere saldırı, turistlere ve otellere hücum ve ormanları yakmayı içeren açık, belirgin ve kayıtlı emirler veriyorlar. Biz burada beşiklerinde evlatları öldürücü terbiyesiz tek örgütten bahsediyoruz. Zaho'da gerçekleşen vakası yıldırıcı saldırıdan ayrıksı tek obje değildir. Bu hem Irak halkı hem de bizim halkımızın düşüncesince tek beladır. İki devletinde bu örgütten sebep olmak düşüncesince birbirine dayanaklık kılmak olmaları gerekiyor. Kürtler ve Araplar dostlarımızdır. Biz bu harpte PKK'lı ve DEAŞ'lı teröristlerden başkasını gaye almıyoruz. Kürtler, Araplar, Süryaniler, Yezidiler, Keldaniler ve öbür kâffesi mezhepler himayemiz altındadır” ifadelerini kaydetti.
“Dünyanın çelimli tek Türkiye'ye gereksinimi var”
Al- Jazeera muhabirinin “F-16 dair sonuca varılamadı” lafları üzerinde sürecin bitmeme ettiğini vurgulayan Akar, “Neticeye varılamadı diyemeyiz. Bu proses bitmeme ediyor. Sizin de bildiğiniz kabil F-35 uçaklarında paydaşlık projemiz vardı. Ama durduruldu. Türkiye ve Türk Silahlı Kuvvetleri 40 F-16 Block 70 modeline gereksinimi var. Bunu ABD Birleşik Devletleri'nden Türkiye'ye ihracını istedik. Aynı vakitte elimizdeki 79 F-16 uçağın modernizasyonunu istem ettik. Bu mevzuda güzeşte sene saf kanallarla ABD Birleşik Devletleri'ne ilettik. Komşumuz ve NATO'da ortağımız Yunanistan, bu anlaşmayı kapatmak istiyor ve ABD Birleşik Devletleri Kongresi'nde bu uçakların Türkiye'ye satmaması düşüncesince istem yolluyor. Uluslararası anlaşmalarda bu ikrar edilemeyecek tek durumdur. Burada güçlenmemize imdat sağlaması müstelzim bağlaşık tek devletten bahsediyoruz. Çünkü bizim gücümüz onların gücündendir. Gördük ki ABD Birleşik Devletleri Kongresi bu uçakların kullanması ile ilişik anayasa ve koşullar yayınladı. Biz de Türkiye'nin hâkim tek mutluluk bulunduğunu ve meşrut tek halde tayyare edinmeyi ikrar etmeyeceğimizi söyledik. Bu şartların hâlâ sonraları değişeceğine inanıyoruz. Ayrıca ABD Birleşik Devletleri, bu uçakları Türkiye'ye kıymak düşüncesince kurumsal davranacaktır. Çünkü tığ müttefikiz. Beraber meydana getirecek aşırı işimiz var. O nedenden dolayı ABD Birleşik Devletleri'nin hatasından art döneceğini umuyoruz. Sanıyorum ki ne olursa olsun Türkiye'nin bu uçakları elde etmesine bariyer bulunan ki olursa alnında bu perde olacaktır. Biz bu boşluğu beslemek istiyoruz. Eğer bu bizim düşüncesince başağrısı oluşturursa bizim alternatiflerimiz var. Türk Silahlı Kuvvetleri güçlüdür. Bize dayatılan koşulları ikrar etmemiz beklenir değildir. Ukrayna örneğinde gördüğümüz kabil dünyanın çelimli tek Türkiye'ye gereksinimi var. Özellikle bağlaşık ve dostlarımız ve Avrupalılar. NATO'da ehemmiyetli tek rolümüz var. Dolayısıyla müttefiklerimizin ve ortaklarımızın bu uçakları satın almamızın uğrunda durmamaları gerekiyor” niteleyerek konuştu.
Musa Erdoğan
