8 Eylül 1999'da yürürlüğe konan 4447 önemli kanun ile emekli iktisap etmek düşüncesince aranan sigortalılık süresi ve prim ifa şartlarının birlikte bir de gözyaşı şartı getirildi. Bu manada emeklilikte hoşnutluk takılan milyonlarca insanoğlu hükümetten kendileri düşüncesince bir hal üretmesini bekliyor. Ayrıca nice etkin ve yurttaş ise gine ayrımsız halde bulunan emeklilik yaşı ve düzene değgin problemlerin giderilmesi düşüncesince sonsuz şekilde emeklilikle ilgilendiren gelişimleri yakından strateji ediyor.
Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çeşidinden meydana getirilen açıklamada ise akıbet günlerde kamuoyuna yansıyan haberlere bağlı bir tashih ihtiyacının oluştuğu belirtilerek, “Bakanlığımızın rüçhan gündeminde EYT ile ilgilendiren bir düzentileme bulunmamaktadır" ifadelerine toprak verildi.
Emeklilik sisteminde yaşanmış bulunan bulunan sorunlara değgin Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burcu Savaş Kutsal da enstantane veya muvakkat bir siyaset ile rastgele bir müdahalenin derinliğine vadede baş döndürücü şimdi büyük sorunlar açabileceğinin altını çizdi.
“Süper emeklilik kararı karadelik üzere kapanmayan bir bariz oluştu”
Yaşanan problemlerin da eskiden muteber süper emeklilik uygulaması kararı ortaya çıktığını vurgulayan Doç. Dr. Burcu Savaş Kutsal, “Aslında türel terimde ‘yaşlılık sigortası' şekilde isimlendirilen bu sigorta dalı kotarılması en güç dallarımızdan biridir. Çünkü derinliğine vadede bir grup masrafları içerisinde barındırdığı düşüncesince finansal dengenin baş döndürücü dobra gözetilmesi gerekiyor. Fakat eski zamanlarda pop siyası eğilimler kararında süper emeklilik sistemleri uygulanarak rastgele bir hesaplamaya dayanmadan vatandaşların 5-6 sene öncesinde emekli olmalarına olanak kılındı. Aslında civar özellikle baktığımızda içtimai büyüklük prensibi gereği devletimizin vatandaşa sağlamış olduğu bir yarar üzere gözükse de günün böylecene sistemde baş döndürücü büyük sorunlara yol açtı. Tabi ki de bir tane faktör bu değil. Yalnız rastgele bir hesaplamaya ve gerekçeye dayanmadan politik gayeli dokunuşlar 1992 yılına genişliğinde bariz vermeyen kurumun, ayrıca devlete maddesel manada nakil güçlü sağlayabilen içtimai asayiş müesseselerinin 1992 yılından itibaren adeta karadelik üzere kapanmayan bir halde bariz vermesine illet olundu. Bu politikalar kararı oluşan açığı giderebilmek düşüncesince emeklilik açısından şimdi kaba ve kuvvetli uygulamaların, faziletli yaşların gündeme gelmesine illet oldu. Bu gidiş geçmişten mevrut boş müdahalelerin kararı ortaya çıkmıştır” halinde konuştu.
“Emeklilik yaşı ne baş döndürücü er ne baş döndürücü geç olmalı olmadan ikisi de tehlikeli”
Hem avrat hem de baylarda emekli olma yaşı da ayrımsız halde bulunan sistemde baş döndürücü faziletli bir gözyaşı şekilde düşünülüyor. Çoğu bireyin bu yüzden ‘ben ne olsa emekliliğimi göremeyeceğim' fikri ile prim konuk etmek istemeyeceğini de hatırlatan Kutsal, “Emeklilik yaşı ait ne genişliğinde er gözyaşı yakalamak tehlikeliyse ayrımsız sürede faziletli bir yaşı yakalamak şimdi elhak iklim gerçeklerine ekşi yükseklikte bir yaşı yakalamak de o aşama tehlikelidir. Bu, kişilerin tabiri caizse ölene genişliğinde çalışmasına, on paralık emeklilik aylığından yararlanma edememesine veya baş döndürücü endamsız bir müddet bu aylıktan faydalanabilmesine illet evet ki bu da kişilerin esasen ülkemizin kanayan bir yarası bulunan yük dışılığa atıf edecektir. Çünkü kimesne prim ifa etmek istemeyecek. Yaş noktasında Avrupa geneline baktığımızda esasen 65 yaşın ikrar gördüğünü görüyoruz. ILO'nun 102 önemli sözleşmesinde de emeklilik yaşlarında öngörülen çatı gözyaşı 65 gözyaşı lakin burada rastgele ülkenin özlük demografik, sosyal, ekonomik, coğrafi koşullarına, o ülkede canlı kişilerin beklenen ömür, sahn yaşlarına makul bir yaşın belirlenmesi gerekiyor. İstihdam politikaları, aktüeryal balans de firmalar açısından baş döndürücü ehemmiyet bildirme ediyor” ifadelerini kullandı.
“Sorunlar çözülmeyecekse dokunmamak en iyisi olacaktır”
Son şekilde da her insanın beklediği çözümlerin üstünde dobra bir hesaplama yapmadan ilerlemenin mağduriyetler yaşatacağını tabir eden Kutsal, “Dolayısıyla burada meydana getirilen düzenlemelere veya yapılacak bir karışma bunları gözeterek olmalı. Günü ve mağduriyeti enstantane giderebilmek namına bir grup dokunuşlar yapılmasını savunabilsek de gine de bunun domino taşı tesiri oluşturacağını, ölçülü ve derinliğine vadede gine mağduriyetlere ve içerisinden çıkılmayacak neticelere yol açacağını da cezaevi uğrunda bulundurmak lazım. Zaten kurumun aktüeryal dengesinde, sistemde ve tempoda sıkıntı var. Bunları esas manada kabil olduğunca halletmeden, orta-uzun vadeli projeksiyonlarla bir grup saptamalarda bulunmadan, çabucak enstantane noktasal bir hal düşüncesince dokunmamak şimdi akıllıcasına olacaktır. Dokunulacaksa da bunlar çözülerek, akıllıcasına tespitlerle, hesaplamalarla ve öngörülerle gelişmek en elhak olacaktır” sanarak laflarını sonlandırdı.
