Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu derinti özetini yayınladı. metinde enflasyonun kısa dönemde oynak seyir izleyeceğinin kestirim edilmiş yer aldığı belirtildi.
Özette mangır şişkinliği gelişmeleriyle ait "Ekim ayında mahveden tutarları yüzdelik 2,39 oranında artmış, salname mangır şişkinliği 0,31 nokta yükselişle yüzdelik 19,89 kendisine gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, erke ve esrar gruplarındaki eder artışlarının tesiri öne çıkmıştır. Bu dönemde, arsıulusal erke fiyatlarında kayda bedel artışlar izlenirken, Türk lirasındaki görünümle bu arada taşınmazlar içi erke fiyatlarında efdal eder artışları gözlenmiştir.
Üretici şirketlerin sigara fiyatlarında artışa gitmeleri dolayısıyla esrar ürünleri fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin mahveden enflasyonuna tesiri ise kestirmece 0,30 nokta olmuştur. Gıda grubu salname enflasyonunda bir hacim çöküntü gözlenmesine mukabil efdal seviyeler korunmuştur. Türk lirasındaki gelişmeler, başlamış bulunan emtia eder artışları ve sunma kısıtlarının devamıyla yetiştirici enflasyonu madun gruplar genelinde yükselmiştir. Bu görünüş altında, B ve C endekslerinin salname enflasyonları hudutlu bir miktarda gerilemiş, benzeyen dönem eğilimlerinde ise bir hacim yavaşlama gözlenmesine mukabil efdal seviyeler korunmuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,92 oranında artmış, kol salname enflasyonu bir eski yıldaki efdal bazın da etkisiyle 1,38 nokta gerileyerek yüzdelik 27,41 olmuştur. Yıllık mangır şişkinliği işlenmemiş besin grubunda yüzdelik 29,20'ye, kenarlı besin grubunda ise yüzdelik 25,71'e gerilemiştir. Taze semere ve göveri tutarları işlenmemiş besin salname enflasyonundaki gerilemede esas ilke olurken, mevsimsellikten arındırılmış verilerle Eylül ayında körpe meyve-sebze grubunda gözlenen düzelti körpe semere kaynaklı kendisine bu zamanda de bitmeme etmiştir. Diğer işlenmemiş besin grubunda zirai kuraklığa ilişikli toplam ürün kaybı, düzem gelişimleri ve girdi maliyetlerinin çarpıcı yer aldığı değerlendirilen bakliyat, motorin ve kumpir fiyatlarındaki artışlar uyanıklık çekmiştir. Genele yayılan eder artışlarının gözlendiği kenarlı gıdada, arsıulusal ve taşınmazlar içi buğday fiyatlarındaki negatif seyrin edisyon oluşturduğu nan ve tahıllar grubunda fiyatlar yüzdelik 3,16 ile bir hacim henüz hızlanmıştır.
Enerji tutarları Ekim ayında yüzdelik 4,58 oranında artarken, kol salname enflasyonu 2,99 nokta yükselişle yüzdelik 25,76 olmuştur. Bu dönemde, arsıulusal erke tutarları Amerika doları bazında çelimli bir artım kaydetmiş, Türk lirasındaki görünüş ile beraberce akaryakıt, tulum doğal patırtı yağı lambası yağı ve sert mahrukat kalemlerinde efdal maaş eder artışları izlenmiştir.
Temel mangır grubu tutarları Ekim ayında yüzdelik 2,49 oranında artarken, kol salname enflasyonu 0,92 nokta düşüşle yüzdelik 18,46'ya gerilemiştir. Yıllık mangır şişkinliği dayanabilen mangır grubunda gerilerken, başka esas mallarda ufki seyretmiş, çul ve pabuç grubunda ise yükselmiştir. Ekim ayında yüzdelik 1,23 oranında küsurat dayanabilen mangır fiyatlarında alkan yük fiyatlarındaki artım belirleyici olurken, möble ve makine kalemlerindeki mutedil seyir kol maaş enflasyonunu sınırlamıştır. Bu gelişmelerle, dayanabilen mangır grubu salname enflasyonu 1,88 nokta azalarak yüzdelik 20,24'e gerilemiştir. Ekim ayında sezonluk averajının altında bir artım yayınlayan çul ve pabuç grubunda ise salname mangır şişkinliği sabık senenin bire bir zamanında müstevli illet kaynaklı düşüt bazın etkisiyle yükseliş kaydetmiştir. 5. Hizmet tutarları Ekim ayında yüzdelik 1,04 oranında yükselmiş, kol salname enflasyonu 0,37 nokta artışla yüzdelik 15,43 olmuştur. Yıllık mangır şişkinliği iblağ ve başka hizmetlerde gerilerken, tanıtma hizmetlerinde yataya benzeyen seyretmiş, icar ve lokanta-otelde ise yükselmiştir.
Lokanta-otel grubunda gözlenen efdal eder artışları, besin fiyatlarındaki görünüş ve arızi KDV indirimlerinin sona ermesinin de etkileriyle Ekim ayında da bitmeme ederek işlev enflasyonunu negatif etkilemiştir. Ayrıca, sezonluk etkilerden arındırılmış verilerle icar enflasyonundaki yükseliş isteği bu zamanda de sürmüştür.
Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, mangır şişkinliği beklentileri Kasım ayında da fevk taraflı güncellenmeye bitmeme etmiştir. Cari sene sonu mangır şişkinliği beklentisi 1,68 nokta artışla yüzdelik 19,31'e, doğacak on dü taban ilişikli mangır şişkinliği beklentisi 1,70 nokta artışla yüzdelik 15,61'e yükselmiştir. Mevcut durumda, doğacak yirmi dört taban ilişikli mangır şişkinliği beklentisi yüzdelik 11,76 olurken, doğacak ilkokul yıla ilişikli mangır şişkinliği beklentisi ise yüzdelik 7,96 seviyesindedir" ifadeleri arazi aldı.
Enflasyonu etkileyen unsurlar ve riskler
Öncü göstergelerin global ekonomideki çelimli toparlanmanın, kimi alanlarda bir hacim himmet kaybetmekle birlikte, bitmeme ettiğine ayraç ettiğinin bildirildiği metinde "Yakın dönemde salgının etkisiyle ABD'de mahveden güvenlik endeksleri düşüt seyrederken, kimi Avrupa vatanlarında mahveden güveninde bölümsel bir iyilik görülmektedir. Küresel kazançlı faaliyette senenin önce yarısında yaşanmış bulunan toparlanma ve döllenme oranlarındaki artışa mukabil salgında acemi varyantlar global kazançlı çalışkanlık üstündeki aşağılık taraflı riskleri aktif tutmaktadır.
Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki efdal seyir, kimi sektörlerdeki sunma kısıtları ve transport faaliyetlerindeki artım arsıulusal ölçekte yetiştirici ve mahveden fiyatlarının yükselmesine sefer açmaktadır. Başlıca zirai emtia ihracatçısı devletlerde yaşanmış bulunan hava koşullarının global besin tutarları üstünde negatif yansımaları görülmektedir.
Yüksek global enflasyonun, mangır şişkinliği beklentileri ve arsıulusal mali piyasalar üstündeki tesirleri yakından izlenmekle birlikte, kaslı şehir özek bankaları küsurat erke tutarları ve arz-talep uyumsuzluğuna ilişikli kendisine enflasyonda tanıdık yükselişin beklenenden levent boylu sürebileceğini değerlendirmektedir. Bununla birlikte, nice özek bankası enflasyondaki artışın arızi unsurlardan kaynaklandığı değerlendirmesine ilişikli kendisine enflasyondaki yükselişin arızi yer aldığı kanaatindedir. Bu çerçevede kaslı şehir özek bankaları müzahir akçasal duruşlarını sürdürmekte, dünya malı alıntı programlarına bitmeme etmektedir.
Ekim ayının ikinci yarısından itibaren büyümekte bulunan şehir istikraz senedi piyasaları eğri bir seyir seyrederken gelişim piyasalarında girişler gözlenmektedir. Gelişmiş devletlerde levent boylu vadeli tağyir faizlerindeki oynaklık ve global mali koşulların seyri büyümekte bulunan devletlere yönelen portföy akımlarına ilişikli riskleri aktif tutmaktadır. Söz konusu risklerin Türkiye'ye müteveccih portföy alışkanlıkları tarafından oluşturabileceği etkilerin, taşınmazlar haricinde yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki bulunan seviyeler dikkate alındığında henüz hudutlu kalabileceği değerlendirilmektedir.
Üretici enflasyonu, Türk lirasındaki görünüm, bilhassa erke iktisap etmek neredeyse başlamış bulunan emtia eder artışları ve sunma kısıtlarına ilişikli kendisine Ekim ayında yükseliş kaydetmiştir. Fiyat artışları fihrist geneline yayılırken, en bariz yükseliş arıtılmış edilmiş arazi yağı ürünleri, doğal patırtı yağı lambası yağı imalatı, su ve kömür tutarları öncülüğünde erke grubunda gözlenmiştir. Yüksek eder artışı ile öne çıkan bir başka madun kol bulunan aralık mallarında ise temelde metallerle irtibatlı gruplar, oluşum ip ve elyafları bilhassa iktisap etmek neredeyse tekstille ait kalemler, esas kimyasallar ile plastik ve kağıt ürünleri çarpıcı olmuştur.
Öncü göstergeler taşınmazlar içre kazançlı faaliyetin aut ilginin de etkisiyle çelimli seyrettiğine ayraç etmektedir. Sanayi üretimi Eylül ayında hazırlık sıkıntıları kaynaklı üretimlik tatilleri ile tarihî kendisine efdal oynaklık sergileyen kalemler kaynaklı bir eski taban mucibince yüzdelik 1,5 azalmıştır. Buna karşın, üçüncü çeyrekte uran üretimi ikinci çeyreğe mucibince yüzdelik 1,6 oranında artım kaydetmiş ve yükseliş eğilimini korumuştur. Ciro endeksleri üçüncü çeyrekte taşınmazlar dışı ilginin uran üretimini desteklemeye bitmeme ettiğine ayraç etmektedir. İmalat uran firmalarının doğacak on dü maaş devre ilişikli envestisman eğilimlerindeki güçlenme bitmeme etmektedir.
Aşılamanın camianın geneline yayılması salgından negatif etkilenen hizmetler, gezim ve irtibatlı sektörlerin canlanmasına ve kazançlı faaliyetin henüz kararlı bir bileşimle sürdürülmesine imkân tanımaktadır. Perakende adanmış kütlesi ve işlev iş kütlesi endeksleri bilhassa gezim irtibatlı kalemlerin yardımı ile üçüncü çeyrekte donanımlı bir artım kaydetmiştir. Aşılamadaki çelimli ivme ile beraberce kısıtlamaların hafifletilmesi, gezim faaliyetindeki ve ait işlev kalemlerindeki toparlanma eğiliminin belirginleşmesinde gösteriş oynamıştır. Dayanıklı istihlak malları talebi yavaşlarken, çerden çöpten istihlak mallarında bir toparlanma gözlenmektedir.
İstihdamın üçüncü çeyrekteki seyri açılma, turizmdeki toparlanma ve çelimli seyreden ihracatla beraberce kazançlı faaliyette gözlenmekte bulunan dengelenme ile uyumludur. Üçüncü çeyrekte ekincilik dışı istihdam artışı yüzdelik 2,5 ile bir eski çeyreğe mucibince hızlanmıştır. Hizmet istihdamı lokanta-oteller ve dağınık tecim sektörleri öncülüğünde ikinci çeyreğe mucibince yüzdelik 3,0 artarken, uran ve yapım sektörleri de istihdam artışına yardım vermiştir. İşgücüne katılma oranındaki yükselişe mukabil istihdamdaki çelimli artışla aylaklık payı Eylül kocaoğlan bakımından yüzdelik 11,5'e gerilemiştir. Anket göstergeleri ve efdal frekanslı veriler, istihdam görünümündeki iyileşmenin ve işgücü piyasasındaki müspet seyrin sürdüğüne ayraç etmektedir.
Olumlu aut arzu şartları akan işlemler dengesini artı etkilemektedir. Cari işlemler dengesi Eylül ayında 1,7 bilyon Amerika doları aşkın vermiş, 12 maaş birikimli kendisine ise 4 bilyon Amerika doları azalışla 18,4 bilyon Amerika dolarına gerilemiştir. Geçici aut tecim verileri, mevsimsellikten arındırılmış giranbaha dışarı dış satım ve ithalatın Ekim ayında ihracatta henüz donanımlı iktisap etmek neredeyse arttığına ve ihracatın ithalatı tekabül oranının yükseldiğine ayraç etmektedir. Turizm gelirlerinde ise toparlanma eğiliminin belirginleştiği izlenmektedir. İhracattaki çelimli artım eğilimiyle senenin arka kalanında yıllıklandırılmış akan işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek bitmeme etmesi eder istikrarı hedefi düşüncesince önem sunma etmektedir" denildi.
Para politikası
Özette mangır politikasıyla ait şunlara arazi verildi: "Para politikası duruşu, mangır şişkinliği görünümüne müteveccih risklerin kaynağına, kalıcılığına ve mangır politikası ile ne seviyede arama dibine alınabileceğine değgin değerlendirmeler dikkate alınarak, davranışlarında ölçülü bir yaklaşımla enflasyonun sürekli kendisine düşürülmesi ve eder istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenecektir. Bu doğrultuda siyaset duruşu, mangır şişkinliği gelişmeleri, mangır şişkinliği beklentileri ve bunlar üstünde kısa vadede çarpıcı olabileceği öngörülen arızi unsurlar da dikkate alınarak dezenflasyon dönemini en kısa müddette kuruluş edecek ve midi vadeli hedeflere ulaşıncaya derece bunun sürekliliğini sağlayacak bir cimrilik düzeyinde belirlenmeye bitmeme edilecektir.
Enflasyonda sonuç dönemde gözlenen yükselişte; besin ve bilhassa erke iktisap etmek neredeyse dış gelgel fiyatlarındaki artışlar ile hazırlık süreçlerindeki aksaklıklar kabilinden sunma taraflı unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve arzu gelişimleri çarpıcı olmaktadır. Para politikası duruşunda meydana getirilen güncellemenin ticari krediler üstünde müspet tesirleri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, ferdî kredilerle ait gelişmeler yakından izleme edilmektedir.
Kurul, mangır politikasının etkileyebildiği arzu unsurları, atom çekirdeği mangır şişkinliği gelişimleri ve sunma şoklarının oluşturduğu etkilerin ayrıştırılmasına müteveccih analizleri değerlendirerek siyaset faizinin 100 baz nokta indirilerek yüzdelik 15 kendisine belirlenmesine değişmeyen vermiştir. Kurul, sunma taraflı ve mangır politikası hasiyet piyasası dışındaki faktörlerin eder artışları üstünde oluşturduğu arızi etkilerin 2022 yılının önce ½ si süresince da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin anıştırma etmiş yer aldığı hudutlu alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.
TCMB, hava ve başka mekân kaynaklı riskleri hudutlandırmak amacıyla, mangır politikasının anne hedeflerinde bir değişikliğe sefer açmadan sürdürülebilir mangır uygulamalarını levent boylu vadeli bir siyaset kendisine tutma sonucu kapsamında “Yeşil Ekonomi ve İklim Değişikliği Müdürlüğü” ismi altında acemi bir ünite ihdas sonucu almıştır. Söz konusu birimin, hava değişikliğinin mali cümle arasında ortaya çıkarabileceği kırılganlıkları ve fırsatları belirleme edebilme ve ait riskleri indirmek amacıyla icraat yapması hedeflenmektedir.
Enflasyonun kısa dönemde, bilhassa emtia tutarları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar iktisap etmek neredeyse sunma ve arzu taraflı muhtelif unsurların etkisiyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Bununla birlikte, arızi etkilerin ortadan kalkmasıyla enflasyonun baştan düşme eğilimine dönmesini sağlayacak sıkılıktaki akçasal duruş; mangır şişkinliği beklentileri, fiyatlama davranışları ve mali pazar gelişimleri bağlamında haricî ve arızi oynaklıklara gönül rahatlığı ehemmiyetli bir tampon işlevi görecektir.
TCMB, eder istikrarı esas hedefi doğrultusunda enflasyonda sürekli düşüşe ayraç fail çelimli göstergeler oluşana ve midi vadeli yüzdelik 5 hedefine ulaşıncaya derece elindeki kâffesi araçları kararlılıkla kullanmaya bitmeme edecektir.
Fiyatlar umumi düzeyinde sağlanacak istikrar, şehir riziko primlerindeki düşüş, elverişsiz mangır ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artım eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin sürekli kendisine gerilemesi aracılığıyla makroekonomik istikrarı ve mali istikrarı müspet etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, istihsal ve istihdam artışının metin ve sürdürülebilir bir halde devamı düşüncesince akıllıca döşeme oluşacaktır.
Kredi piyasası, kazançlı faaliyet, sunma taraflı unsurlar ve dış gelgel fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda mangır şişkinliği üstündeki arzu ve maliyet taraflı etkisinde bırakır yakından izlenmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki mangır politikası ile global riziko iştahına ilişikli görünüm, büyümekte bulunan devletlere müteveccih portföy alışkanlıkları üstündeki riskleri aktif tutmaktadır. Kurul, mangır politikasında eder istikrarı hedefi doğrultusunda mali istikrara müteveccih riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir. Bu bağlamda makroihtiyati politikaların krediler üstündeki tesiri ile TCMB fonlamasının APİ ve swap işlemleri arasındaki kompozisyonu yakından izleme edilmektedir. Kurul, eder istikrarının sağlanması için, çelimli bir siyaset koordinasyonuyla kâffesi paydaşları içeren totaliter bir büyük siyaset bileşimine gerekseme bulunmuş yer aldığı değerlendirmesini yinelemiştir. Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve data odaklı bir çerçevede almaya bitmeme edecektir."
