Trablus
17 Şubat Devrimi'nin 11’inci sene dönümüne politik krizlerin gölgesinde giren Libya’da kutlamalar ülkedeki iklim muhalefeti dolayısıyla müeccel durumda.
Ertelenen intihabat ülkedeki politik gerilimi tırmandırdı
Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun Kasım 2020'deki toplantılarında tahsil edilen kararla ülkede mevki başkanlığı ve yasama kurulu seçimlerinin 24 Aralık 2021’de yapılması planlanıyordu.
Ancak seçimler, muktezi türel uzlaşının sağlanamaması ve hazırlıkların tamamlanamamasıyla belirlenen tarihte yapılamadı.
Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu, 2 Ocak 2022’de meydana getirdiği açıklamada, ülkede intihabat düşüncesince muktezi türel ve objektif hazırlıkların tamamlanmaması dolayısıyla sürecin ertelendiğini belirterek, Libyalı tarafları "ülkeyi intihabat aracılığıyla ortak ahir evreye nakil noktasındaki sorumluluklarını üstlenmeye" çağırdı.
Belirlenen tarihte yapılamayan intihabat Libyalı milletvekillerini mevzuyla ilgilendiren ikiye böldü. Bir kısım, Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda belirlenen kez haritasına uyarınca hükümetin fariza süresinin 18 ay bulunduğunu ve Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe hükümetinin fariza süresinin sona erdiğini, ortak bölümü da dünkü hükümet seçilene derece hükümetin görevine bitmeme etmesi icap ettiğini savunuyor.
Ülkenin doğusundaki Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, seçimlerin yapılmamasının peşi sıra 24 Aralık zamanı bakımından "Dibeybe hükümetinin meşruiyetini kaybettiği" nedeni öne sürülerek dünkü ortak hükümet kurulması yönündeki çalışmalarını başlattı.
Başbakan Dibeybe, 9 Şubat’ta Libya'daki millî monitör kanallarında gösterilen ve bölüt hitaben meydana getirdiği konuşmada, Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Salih'in dünkü ortak hükümet kurulması yönündeki çalışmalarına değinerek, "İktidarı sadece seçme ortak hükümete devredeceğim ve başka adayların da çekilmesi yerinde başvekillik yarışından çekileceğim." ifadelerini kullandı.
Tobruk’taki Temsilciler Meclisi, bulunan Ulusal Birlik Hükümetinin fariza süresinin dolduğu nedeni öne sürülerek 10 Şubat'ta dünkü başvekil tarzı düşüncesince toplandı.
Ülkenin batısındaki milletvekillerinin çoğunun katılmadığı celsede emektar İçişleri Bakanı Fethi Başağa başvekil adına seçildi.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe ise Temsilciler Meclisini Cenevre Anlaşması'nda belirlenen kez haritasından ayrılmakla suçlayarak görevinin başlangıcında bulunduğunu söyledi.
Başağa’nın Tobruk’taki Temsilciler Meclisi kabilinden başvekil seçilmesi tepkilere bozukluk oldu
Başağa’nın Tobruk’taki Temsilciler Meclisi kabilinden başvekil seçilmesin peşi sıra 11 Şubat’ta izah eden ülkenin Misrata bölgesindeki 21 tugay, "Libya Temsilciler Meclisinin münferit hareketini onama etmiyoruz." ifadelerini kullandı.
12 Şubat’ta 200 derece ağırbaşlı silahlı askeri taşıt Trablus'un doğusundaki Tacura sahasından Şehitler Meydanı’ndaki sahile antre yaptı.
Öte taraftan Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı (DYK) Halid el-Mişri, 16 Şubat’ta Başağa’nın başvekil seçilmesiyle ilgilendiren değerlendirmesinde, "TM'nin DYK'nın resmi ortak celse düzenlemeden önceki hükümet düşüncesince dünkü ortak başvekil tayin kararı, metin ortak infaz değil." halinde konuştu.
Mişri değerlendirmesinde, bu adımın dü Meclis ortada inanma köprüsü inşasına iane etmeyeceğini belirtti.
Krizin peşi sıra BM Libya hususi Temsilcisi Williams’tan Libyalı taraflarla koyu temas
Birleşmiş Milletler (BM) Libya hususi Temsilcisi Stephanie Williams, 13 Şubat’ta ayrımsız çağ içinde hem Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe hem Fethi Başağa ile ortak araya geldi.
Williams, toplumsal iletişim araçları hesabından meydana getirdiği açıklamada, "kapsayıcı, saydam ve uzlaşıya mebni ortak ilerlemenin" icap ettiğini tabir ederek, dünya genelinde istikrarın korunmasının ehemmiyetli bulunduğunu vurguladı.
BM Temsilcisi, başvekillik krizinin aşılması düşüncesince 15 Şubat'ta Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Mişri ile de ortak araya gelmiş şekilde ülkedeki akıbet vaziyetleri değerlendirdi.
Aynı çağ toplumsal iletişim araçları hesabı Twitter'dan paylaşımda bulunan Williams, ülkedeki tarafları sükunete çağırma ederek, "ülkenin millî seçimlere metin ortak biçimde kavuşması düşüncesince Libya'daki hepsi politik aktörlerin danışma ve iletişime bitmeme etmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Libya halkının istediği arzuda ortak intihap yapılması mesajı
Öte taraftan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sonrası Libya’daki gündeş durumla ilgilendiren matbuat mensuplarına meydana getirdiği değerlendirmede, "İstiyoruz ki anca ortak intihap yapılsın ki bu seçimle bu arada Libya halkı gerçekten istediği, istek etmiş olduğu ortak hile haline kavuşsun." dedi.
Libyalı eksiksiz taraflarla güzel ilişkilerin bulunduğunu kaydeden Erdoğan, "Bütün mesele, Libya halkının burada tercihini kimden yana yapacağı, ne yapacağıdır. İnşallah en çelimsiz sürede hayırlısıyla ortak sonuca varılmasını istek ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Tobruk'taki Temsilciler Meclisinin Başağa’yı başvekil seçmesiyle ilgilendiren değerlendirmede bulunan Erdoğan, "Sayın Dibeybe'ye erinç meydana getirilen teşebbüs üzücüdür. Diğer taraftan Fethi Başağa da adaylığını açıkladı. Bizim Fethi Başağa ile bulunan münasebetlerimiz iyidir. diğer tarafta Dibeybe ile de iyidir." niteleyerek konuştu.
Libya'nın 17 Şubat Devrimi
"Arap Baharı" ismi sunulan ahali ayaklanmalarının 17 Şubat 2011'de Libya’ya ulaşmasıyla süregelen ihtilal süreci ülkede 42 sene devam eden Muammer Kaddafi sürecini kapattı.
Ülkede, 8 ay 6 çağ devam eden ihtilal süreci 23 Ekim 2011'de Libya Ulusal Geçiş Konseyi kabilinden anons edilen "23 Ekim Bağımsızlık Günü" ile yöntemince sona erdi.
