Yezd
Bölge halkı çeşidinden arzu ve adak ağacı adına da tanıdık Eberkuh Servi Ağacı, ülkenin kültürel mirasında ehemmiyetli arazi tutuyor.
İran'ın en buğulanmış ağacı kendisince nice söylenti mevcut. Kimileri ağaca dirilik suyunu Nuh Peygamber'in oğlu Yafes'in verdiğine inanırken, kimileri de sefir adına bildirme edilen Zerdüşt'ün ağacı diktiğine bağlı efsanelerden lakırtı ediyor.
Dünyanın en buğulanmış ağaçlarından
Dünyanın en buğulanmış ağaçlarından bir tanesi aziz ve ilmî ismi "cuppresus sempervirens" bulunan Eberkuh Servi Ağacı'nın boyu kısaca 28 metre. Ağacın beden çapı 4 metreyi, birtakımı dallarının uzunluğu ise 2,5 metreyi buluyor.
Akdeniz iklimine ilişik ve Şiraz çeşidi birlikte direk adına bildirme edilen Eberkuh Servi Ağacı, asırlara alan okuyor.
13. ve 14. yüzyıllarda canlı İranlı isminde sanlı müverrih ve coğrafyacı Hamdullah Müstevfî El-Kazvînî, Nüzhetu'l-Kulûb isminde ehemmiyetli eserinde, bu ağaçla bağlılık "Eberkuh'ta şöhreti dünyaya yayılan birlikte selvi var. Belh ve Keşmir servileri aşırı ünlüdür fakat bu onlardan henüz derinliğine ve henüz büyüktür." ifadelerini kullanıyor.
Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu
İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Bakanlığı Eberkuh İlçe Müdürlüğü Uzmanı Müslim Furudi, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, minimum 4 bin yaşlarında bulunduğu kestirim edilen ağacın bölgenin en ehemmiyetli zamanı ve kültürel varlığı bulunduğunu söyledi.
Yerli ve ecnebi turistlerin ağaca şişman nazarıitibar gösterdiğini aktaran Furudi, "Bu ağaçla bağlılık nazarıitibar çeken bap sulanması ve su kaynağıyla ilgilidir. Ağaç emektar tarihlerde oluşturulan su kanallarıyla sulanıyordu. Bunlardan bir tanesi henüz biraz yıl öncesine denli da kullanılabilen Nebadan Su Kanalı'ydı. Bu kanalların tarihinin de 2 bin 500 yıl öncesine dayandığı belirtiliyor. Ağacın yaşlarının da bu yüzden aşırı henüz birlikte tomar bulunduğunu düşünüyoruz." dedi.
Ülkedeki kuraklıktan etkilenmedi
Son senelerde kalan yağışsızlık ve çevresel felaketlerin ağaca ağırlık etmediğini dile getiren Furudi, şunları söyledi:
"Bu direk düşüncesince aktivistler ve çırçıplak maşer kuruluşları hususi efor gösteriyor. Bakımı ve korunması düşüncesince hususi emek vermek grupları oluşturuluyor. Bunun düşüncesince çeşitli etkinlikler düzenleniyor ve lazım herhangi birlikte çeşitli etap atılıyor. Ağaç düşüncesince yayınlanan el birliği aşırı önemli. Servi aşırı çelimli ve dirençlidir. O sebeple akıbet yıllardaki kuraklıktan etkilenmedi. Halkın hevesi olmasa direk bu halde dosdoğru kalmazdı."
Furudi, akıbet senelerde ağacın çevresine konulmuş bulunan aydınlatmaların henüz birlikte tomar haşerenin oluşmasına defa açtığını ve duyar mevzi örgütlerinin çabasıyla bu ışıkların tamamının kaldırıldığını aktardı.
İranlı yetkili, "Hâlihazırda ağacı derneşik adına arama fail ve lazım bakımını karşıcı uzmanlarımız var. Bu yapıtı yıldırma fail tehlikelerden bir tanesi ortasında oluşturulan yarıktır. Bu henüz geçmiş amatörce plastik malzemelerle kapatılmıştı, fakat tek akla yatkın sıfır birlikte yöntemdi. Ağacı yıldırma fail en şişman muhatara budur." diyerek konuştu.
Dünya Mirası Listesi'ne girmeyi bekliyor
Eberkuh Servi Ağacı'nın UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne katılması düşüncesince nice teşebbüste bulunduklarını tamlayan Furudi, şu halde bitmeme etti:
"UNESCO Dünya Miras Listesi düşüncesince aşırı ağırbaşlı birlikte proses işliyor ve bu aşırı devir alıyor. Her yıl birlikte ülkeden birlikte işaret seçilerek listeye ekleniyor. Biz de tam bekliyoruz. Kesinlikle çelimsiz müddet içre Dünya Mirası Listesi'ne alınacaktır."
Bölge halkının arzu ve adak noktayı adına bildirme ettikleri düşüncesince başlangıçta ağaca çaput parçaları bağladıklarını ve burada kurban kestiklerini aktaran Furudi, buna bundan böyle müsaade verilmediğini laflarına ekledi.
