Ramallah
İşgal altındaki Batı Şeria'nın güneyinde toprak düzlük El-Halil kentinin Eski kent alanında kestirmece 2 asırdır vakte saha okuyan Bedran Kahvehanesi, hala anadan görme giysilerini giyen nemli Filistinlilerin anlattığı zamanı anılarla kullanmakta olanları ağırlamaya bitmeme ediyor.
Tarihi beldenin Kazazin (Züccaciye) Çarşısı'na icra vekili Memlûkler zamanına (1250-1517) ilgili yanında yapının döşeme katını mekân edinen Bedran Kahvehanesi, Filistin'in El-Halil bayındırlık Komitesi çeşidinden beş altı sene evvel restore edildi.
Üst katlarında Filistinli ailelerin oturmuş olduğu zamanı yapının 50 metrekarelik döşeme katından oluşan Bedran Kahvehanesi, kestirmece 60 salname ahşap masa ve sandalyeleriyle dikkati çekiyor.
Filistin'in anadan görme kahvehanelerinden biri
El-Halil sakini 66 yaşındaki Muhammed et-Telbişi, İsrail'in baskılarına karşın 23 senedir anadan görme Bedran Kahvehanesini işletmeye hız ediyor.
Tarihi binada müşterilerine Türk usulü demlenen çay ve kahvenin yanı esna nargile verilen Telbişi'nin kahvehanesi, beş altı beniz mt. civarlarında toprak düzlük zamanı camilerde salat eylemek düşüncesince ezan gözleyen yaşlıların yol uğrağı noktayı kendisine da biliniyor.
Bedran Kahvehanesi, El-Halil kentinin zamanı Kazazin Camisi ve Harem-i İbrahim Camisi’ne de yandaki yanında konumda toprak alıyor.
Kahvehanesinin müdavimlerinden onlarcasının ölüm ettiğini kail Telbişi, emektar Ürdün Kralı Abdullah el-Hüseyin (1882-1951), Filistinli reis Haci Emin el-Hüseyni ve henüz nice aşina şahsiyetin mekânına uğradığını aktardı.
Bir vakitler El-Halil kentinin içtima mekânıydı
Bedran Kahvehanesinin vaktiyle El-Halil kentinin içtima noktası kendisine kullanıldığını vurgulayan Telbişi, El-Halil halkının marazlı ziyaretleri, anlaşmazlıklara hal bulmaları ve cilt kabilinden etkinlikleri senelerce burada yaptıklarına ayraç etti.
İsrail'in uyguladığı baskılar dolayısıyla 2000 yılından sonraları 1,5 sene süresince kahvehanesini durdurmak durumunda kaldığını dile getiren Telbişi, ayrıca İsrail güçlerinin kahvehaneye dominant yaparak yaşlılar karışma müşterileri gözaltına almış olduğu anlamış olur yaşadığını tabir etti.
Halihazırda Bedran Kahvehanesini baş döndürücü az müşteriyle ayakta tutmaya çalıştığını kail Telbişi, İsrail güçlerinin oluşturduğu arama noktalarının yanı esna kalan Yahudi iskân bölgeleri ve falcı uygulamaları dolayısıyla Filistinli alıcıların kahvehaneye ulaşamadığına aksan yaptı.
Yeni faça koronavirüs (Kovid-19) salgınından sonraları ecnebi turistleri de kaybettiğini özetleyen Telbişi, Bedran Kahvehanesinden elde etmiş olduğu kazancın baş döndürücü az bulunduğunu fakat alanı engelleme projelerine dirlik destek peyda etmek amacıyla direnmeye bitmeme ettiğini belirtti.
Bedran Kahvehanesi kentteki sorunları nakız yeriydi
Bedran Kahvehanesinin elden yanı başlangıcında on senelerden buyana Filistin'in anadan görme nakışlı giysilerini satan 80 yaştaki İmran Maraka, ilkokulu bitirdikten sonraları 1950'de babasıyla baş başa burada başladığı esnaflığı hâlâ sürdürdüğünü anlattı.
Dükkânına yandaki Bedran Kahvehanesinin kestirmece 200 salname yanında geçmişe eş olduğuna ayraç fail Maraka, bu müddet süresince Filistinliler ortada nice kere el muhavvil Bedran Kahvehanesinin İsrail'in kuruluşunu anons etmiş olduğu 1948 öncesine derece Münir Bedran isminde El-Halil sakini vatandaşın elinde bulunduğunu söyledi.
Tarihi kahvehanenin geçmişten bu yana El-Halil kentinde yaşlıların ve kanma önderlerinin muhtelif mevzuları ele kabul etmek neredeyse yanında araya geldiği toprak kendisine bilindiğini tabir fail Maraka, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Yaşlılar toplumu buranın müdavimlerindendi. Belediye ve mevki ödemelerinden mesul memurin da burayı öğrenim düşüncesince kullanıyorlardı. Bedran Kahvehanesi yalnızca öğrenim noktayı kendisine değil, kentin problemlerini nakız noktayı kendisine da kullanılıyordu. Şehirde rastgele yanında dava olduğunda, hal düşüncesince kahvehanede toplanılıyordu. Burası, şimdilerde bulunan kağıt oynama ve devir nakil noktayı kendisine kullanılmıyordu."
Maraka, eskiden Bedran Kahvehanesinin turistlerin ve esnafın da mukarenet mekânı bulunduğunu aktardı.
Filistin'in El-Halil bayındırlık Komitesi çeşidinden hazırlanmakta bulunan lansman broşüründe Bedran Kahvehanesi, "tarihi kentin en emektar mekânlarından biri" kendisine toprak alıyor.
Çay ve kahvehane içerek devir nakil noktayı olmanın ötesinde El-Halil kenti ve kırsalından mevrut yaşlılar ile kanma önderlerinin mukarenet noktası kendisine anlatım edilen Bedran Kahvehanesi, El-Halil bayındırlık Komitesine mucibince hem siyasal gelişimleri ağız dalaşı ve ticari anlaşmaları imzalama mekânıydı aynı zamanda türkü ve masal üslup kabilinden kültürel etkinliklere ev sahipliği yapıyordu.
El Halil kenti İsrail ile Filistin ortada 1997'de meydana getirilen barışma ile H1 ve H2 peyda etmek neredeyse dü azaltma ayrıldı. Kentin yüzdelik 80'i yalnızca Filistin yönetiminin kontrolüne, yüzdelik 20'lik kısmı ise asayiş itibarıyla İsrail'e, yönetimsel kendisine Filistin'e bağlandı. İçinde Harem-i İbrahim'in de bulunmuş olduğu Eski kent bölgesi de H2 kendisine klasman edilmiş ve İsrail askerlerinin kontrolüne verilmiş durumda.
İçinde mensur edilen Yahudi iskân birimlerinde kestirmece bin nefis yanında Yahudi grubu barındıran Eski kent alanında ayrıca, açılan 120'den yanında tomar arama noktasına yüzlerce İsrail askeri yerleştirilmiş durumda.
Şu anne derece El-Halil'in Eski kent alanında Filistinlilere 1800'e yaklaşan dükkânın kapatılmış olduğu aktarılıyor.
