Kudüs
Gazze Şeridi'nde 1987'de pırtlak verici henüz sonraları topu topu Filistin topraklarına yayılan ve 1993'e denli bitmeme fail İntifada sürecinde Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas sahaya çıkarken, proses Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) İsrail'le anlaşmasıyla baş başa Filistin Ulusal Yönetimi’nin kurulmasıyla sona erdi.
ABD ilkin iktisap etmek az daha İsrail ve Batılı devletler tarafından, Filistin halkının tanınması ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde Filistin Ulusal Yönetimi isminde sanlı kocabaşı binanın kurulması İntifada'nın başarılarından birisi sayılıyor.
Filistin yönetiminin esasları üstünde kurulduğu Oslo Anlaşması, İsrail’in 1967'de nehiy etmiş olduğu topraklardan çekilmesini ve ari indinde Filistin devletinin kurulmasını öngörüyordu. İsrail ise bu anlaşmaya uymaktan kaçındı.
İsrail'in Filistin vatanlarını işgalden vazgeçmemesi ve ari Filistin devletinin kurulmasını reddetmesi, 2000 yılının sonlarında İkinci İntifada'nın (El-Aksa İntifadası) başlamasına hastalık he ve İntifada 2005 yılına denli sürdü.
Taş İntifadası
Tarihi Filistin topraklarında 1948’de başlamış bulunan ve 1967’deki 6 Gün Savaşı ile yayılan işgal, 1987’ye denli bu hali takviye süreci ve Filistinlilere müteveccih kalan baskıyla Filistin halkının önceki kez indinde halis muhlis kendisine İsrail’e dirlik çıplak dayanma başlatmasına hastalık oldu.
İsrailli indinde kamyon şoförünün 8 Aralık 1987'de Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun (Erez) arama noktasında aracını Filistinli işçilerin ilişkin sürerek 4 kişiyi öldürmesi Taş İntifadası kendisine adlandırılan Birinci İntifada'nın fitilini ateşledi.
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliya Mülteci Kampı'nda vakası gıcırtı fail Filistinliler ve İsrail güçleri ortada 9 Aralık 1987'de "kanlı" çatışmalar başladı ve henüz sonraları hadiseler Gazze Şeridi ile Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün muhtelif bölgelerine yayıldı.
Tarihçilere göre, İsrail'in Filistinlilere müteveccih "topraklarına el koyma, Yahudi iskân bölgeleri mensur etme, bağış toplama, durdurma ve abluka" kabil ihlalleri bu gösterilerin pırtlak vermesi düşüncesince çelimli indinde aktif fiil oldu.
Filistinliler protestolarda elden taş kullanmasına karşın İsrail buna indinde tomar çelim kullanarak cevap verdi ve göstericilere biberli ederek 1000'den indinde tomar bireyin ölümüne, on binlerce bireyin yaralanmasına hastalık oldu.
İsrail ayrıca, "kemik kırma" kendisine tanıdık indinde politikayı da benimsedi. Dönemin Savunma Bakanı İzak Rabin'in kararını uygulayıcı İsrail askerleri, taş atan indinde tomar sayıda Filistinlinin saf ve bacaklarını sopalarla vurarak kırdı.
Filistinlilerin talepleri
Başkenti Kudüs bulunan bağımsız, hâkim indinde Filistin devleti kurarak kaderlerini atama ika hakkını istem fail Filistinliler, İsrail’in 1967’den itibaren nehiy altındaki Batı Şeria ile Doğu Kudüs’te mensur etmiş olduğu topu topu Yahudi iskân birimlerinin de boşaltılmasını istiyordu.
Birinci İntifada'nın en ehemmiyetli taleplerinden birisi de İsrail’in yapılış sürecinde mecburi göçe yayıncı tutulan ve başkaca 1967’de sığınmacı pozisyonuna düşen, içerideki ve dışarıdaki topu topu Filistinli sığınmacıların zat topraklarına şartsız dönüşlerinin sağlanmasıydı.
İsrail ekonomisinden ayrılarak ari indinde iktisat oluşturabilmesi düşüncesince Filistin ekonomisinin güçlendirilmesi talebinin de yükseldiği İntifada sürecinde, İsrail cezaevlerindeki Filistinli ve başka Arap tutukluların başıboş bırakılması da istendi.
Hamas sahaya çıktı
Birinci İntifada'nın en ehemmiyetli bina taşlarından birisi de Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas’ın silahlı direnişle Filistin dalında toprak alması oldu.
Filistin'de İsrail işgaline dirlik silahlı ve siyasal uğraş verici en iri İslami akım konumundaki Hamas, 1987'de Şeyh Ahmed Yasin liderliğinde kuruldu.
Gazze Şeridi’nde başlamış bulunan ve nehiy altındaki Doğu Kudüs ile Batı Şeria’ya sıçrayan İntifada sürecinde, FKÖ ve bünyesindeki Fetih Hareketi'nin, Filistinliler nezdindeki itibarı sarsılırken, Hamas ile İslami Cihad Hareketi'nin yıldızı parlamaya başladı.
Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan Cemaati) çalışanı Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz er-Rantisi ve Mahmud ez-Zahhar kabil adların öncülüğünde faaliyetlerine başlamış bulunan Hamas, bünyesine kuruluşu 1984’e denli uzanan İzzeddin el-Kassam Tugaylarını silahlı cenah kendisine kattı.
Resmi verilere layıkıyla "Taş İntifadası" esnasında İsrail'in saldırıları kararı 241'i bebek 1162 Filistinli yaşamını kaybederken, kısaca 90 bin insan yaralandı.
İsrail ile FKÖ ortada 1993 senesinde Oslo Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona aziz intifada 6 sene sürdü.
