Mimari şekilde Molla Fenari Camii ile benzer, gün şekilde İstanbul Ayasofya Camii ile bire birlikte çağa ilgili olmasıyla da özen çekici yerde hafriyat bilimsel kazılar iri titizce sürdürülüyor. Lahit mezarların bulunmuş olduğu alanın yakınında birlikte keşişhane kalıntısının olması ile şimdiye genişliğinde meydana getirilen çalışmalarda zamanı bulgulara rastlanması arkeologları ve Fatsa halkını heyecanlandırıyor.
Tarihçi Eğitmen Yazar Cevat Erbil, “Bolaman antika kenti üstündeki gömütlük bölgesindeyiz. Burayı ülke şekilde düşünürsek kentin mezarlığının içerisindeyiz. Mezarlığın haricinde keşişhane bölgesi var. Manastırda kentin perestiş alanı. Aynı sürede kentin hayat alanları da var. Okul kazısı sırasında mevcut hamamlar ve ülke örnekleri bulunmaktadır. Milattan ilk birlikte numara yüzyılla tarihlendiriliyor Bolaman antika kenti. Kaynaklarda ise poleminyum başkenti şekilde Fatsa sahasını ayraç ediyor. Bu kentin biz 3 ile 5 dönemleri ortada ki buluntularına rastladık. Şehrin önde mevrut kişilerinin mezarlıkları diyerek kestirim ediyoruz. Bu şehirdeki manastırın tarihlendirilmesi Ayasofya ile tarihlerinin bire birlikte bulunduğunu belirgin birlikte biçimde söyleyebiliriz. Konstantin zamanına balya düşüyor. Konstantin'e satı birlikte keşişhane şekilde da bura adlandırılıyor. Osmanlı zamanında bu keşişhane enerjik ve metropolit şekilde kullanılıyor. Papazların yetiştirildiği birlikte ekol şekilde ta buradaki keşişhane tarihte yazıyor. 21 Mayıs'ta bölgede mevcut hepsi Rumlar burada şişko ayine geliyor. Buradaki 10 dönümlük arazinin birlikte antika ülke yerleşiminin belirgin iklim müzesi şekilde yapılandırılması düşüncesince şu anda niyetler ve hedefler var. Yakın sürede inşallah bura hem korunacak tıpkı sürede turizme kazandırılacak” dedi.
“Bu rastlantılar bizi ülke arkeolojisi yerine heyecanlandırıyor”
Ordu Arkeoloji Müzesi görevlisi Arkeolog Kaan Özdemir bölgede icra ettiği çalışmalardan bahsederek, “Fatsa'daki hafriyat emek harcamaları 13 Eylül'de başladı. Fatsa Belediyesi defa tevsi emek harcamaları icra ettiği esnada burada lahit mezarlara balya geldi. Kepçe bölgede defa tevsi işlemleri yaparken lahit mezarı kapağına balya geldi. Derhal hepsi emek harcamaları durdurarak bakanlıktan iznimizi alarak hafriyat bilimsel istirdat çalışmasına başladık. Tabii, emek harcamaları yaparken baş döndürücü heyecanlandık. Lahit mezarlığımızı açarken defnetme hediyeler elimize geçti. Gözyaşı şişesi, arazi testi ve buna ilişkin şekilde nice mahsul bulduk. Çalışmalarımızı genişletirken 4 adet şimdi kafatasına rastladık. Çok dağılmışlardı. Bizler de birlikte etraflı şekilde bulamadık. Bir adet iskeletimizi az soysuz şekilde bulduk ve emek harcamaları burada bitmeme ettiriyoruz. O iskeletimizin sol kolunda camdan bilezik, elinde yüzük oyunu oyunu ve sağlıklı kolunun altında da bozma ergin birlikte cıncık şişe ile karşılaştık. Bu rastlantılar bizi ülke arkeolojisi yerine heyecanlandırıyor. Bu genişliğinde yerleşme noktayı içre bulunan kavuşum antika ülke bulunduğunu düşünüyoruz. Milattan ilk birlikte numara yüzyıla tarihlendirilen bilgilere ulaşıyoruz. Kazılar yaparak aklımızdaki soruları da bulacağız. Birinci etap hafriyat bilimsel sit bölgesine akıllıcasına kazımızı bitmeme ettiriyoruz” diyerek konuştu.
Yapılan icraat sırasında Fatsa İlçe Emniyet Müdürlüğü de enli asayiş önlemleri alıyor.
Ahmet Altay
