Istanbul
Her hafta apayrı ortak kırım ve insani dramın yaşandığı ülkenin kuzeyinde, kuşatma şartları yüzünden milyonlarca insan biçare halde yardım beklerken savaşın gayri yerlere sıçraması henüz çok ferdin evinden bulunmasına illet oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, çatışmaların merkezi konumunda mevcut 7 milyon sözü geçen Tigray eyaletinde 5,2 milyon insan desteğe gerekseme duyuyor, alanda yerinden olanların sayısı ise 2,1 milyon.
Tigray'dan kaçarak Sudan'a sığınanların sayısı 63 bine ulaşırken, savaşın sıçradığı Amhara eyaletinde yerinden olanların sayısı 187 bini, Afar eyaletinde ise 140 bini buldu.
Bölgede kesat benzer şartlar altında yaşayanların sayısı da 400 bin civarında.
Abluka dolayısıyla esas hizmetlerin ulaşmadığı alanda mücadelesi durduracak arsıulusal ortak aralık buluculuk faaliyeti de yürütülmüyor. Tarafların ABD'nin müeyyide tehditlerinin arkası sıra arka aşama atıp atmayacağı bilinmiyor.
İnsani yardım tırları arka dönmüyor
Bölgedeki insani krizi indirmek amacıyla Tigray eyaletine giren yüzlerce yardım tırının arka dönmemesi de toy yardımları engelliyor ve insani krizi derinleştiriyor.
BM, temmuzdan beri 466 yardım tırından hoppadak 38'inin arka döndüğünü ve bu durumun insani katkısı engellediğini açıkladı.
Yaşanan insani krizle ait 28 Ağustos'ta izah önleyen BM, alanda insani ortak sıkıntı yaşandığına dikkati çekti.
Hükümet ve TPLF, alanda devir geçtikçe derinleşen insani krizden birbirlerini mesul tutuyor.
Hükümet, TPLF güçlerinin tırlara el koyduğunu öne sürerken, Etiyopya hükümetinin suçlamalarına verilen küsurat TPLF ise tırların, hükümetin uyguladığı kuşatma ve asayiş problemi yüzünden dönemediğini doğacak sürüyor.
Tigray'da çatışmaların ortasında küsurat okullar ve keyif kurumlarının şişman çoğunluğu dokunca görürken, Eğitim Bakanı Getahun Mekuria, Etiyopya genelinde TPLF'nin 7 bin okulun yıkılmasına illet bulunduğunu öne sürdü.
Gıda stokları tükeniyor
BM, alana herhangi ortak devir 100 tır yardım ulaştırılması icap ettiğini duyururken, 7 Eylül'den beri önceki defa 61 araçlık ortak kafile 20 Eylül'de alana vardı.
İsyancı TPLF ağustos ayında 6 ayrımlı bölgeyle baş başa yerinden edilenlerin sığındığı kamplarda minimum 150 ferdin tam beslenemediği düşüncesince yaşamını kaybettiğini doğacak sürdü.
Yeterli yardım ulaştırılamazsa 1 milyon ferdin ölümsek kesat riskiyle erinç karşıya kalacağı uyarısı önleyen TPLF, kâffesi besin stoklarının tükendiğini kaydetti.
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) Etiyopya Direktörü Sean Jones da TPLF'nin ele geçirdiği alanlarda insani yardım depolarını yağmaladığını söyledi.
İnsani krizin derinleştiği semt düşüncesince akıbet yardım çağrısı ise Etiyopya İslami İşler Yüksek Konseyi kabilinden yapıldı.
Konsey Başkanı Müftü Hacı Ömer İdris, ülkenin kuzeyinde yaşayanların ehemmiyetli ortak kısmının besin sorunuyla erinç karşıya bulunduğunu vurgulayarak bölgedeki vaziyeti "felaket" kendisine değerlendirdi.
Ülkenin kuzeyine çabuk besin katkısı yapılması çağrısı önleyen İdris, arsıulusal camiayı da desteğe çağırma etti.
Etiyopya ordusunun Kasım 2020'de isyancılara erinç operasyonları sonrası süregelen kriz, Addis Ababa hükümetinin insani vaziyeti esbabımucibe göstererek 28 Haziran'da Tigray'ın başkenti Mekelle'den çekilmesi sonrası durulmuştu.
Hükümetin biricik cepheli mütareke ilanını bildirme etmeyen TPLF'nin kuzeydeki çabuk ilerleyişi ve sonrasında hükümet güçlerinin erinç saldırıya geçmesi, çatışmaların Tigray özellikle iktisap etmek kabilinden Afar ve Amhara eyaletlerine yayılmasına illet oldu.
Savaş kesinlikle başladı?
Bir fasıl yurt siyasetinde çalışan kuvvet bulunan TPLF, Başbakan Abiy Ahmed'in 2018'de başa gelmesinden sonradan ülkenin en şişman budunsal grupları bulunan Amhara ve Oromoları iktidarda asimilasyon fail partilerle siyasal savaşma içerisine girmişti.
Güney, Amhara, Oromiya ve Tigray eyaletlerindeki domestik partilerin oluşturduğu Etiyopya Halkları Devrimci Demokratik Cephesi (EPRDF) koalisyonunu lağveden Ahmed, henüz sonradan millî Refah Partisi'ni (PP) kurmuştu.
Yeni partiye katılmayı reddeden TPLF, domestik seçimleri vaktiyle düzenlemiş, umumi seçimleri erteleyen Abiy Ahmed ve hükümetinin ise gayri yasal bulunduğunu duyuru etmişti.
TPLF, federal hükümetin öz bölgesindeki hakimiyetini tanımasını, savaş suçlularının yargılanmasını ve Tigray halkına öz kaderini atama ika imkanının verilmesini istiyor.
