Emine Erdoğan, 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi kapsamında İstanbul'da mevcut Afrikalı talih başkanlarının eşleriyle Tophane-i Amire'de cemaziyelevvel planlı programda bir araya geldi. Türkiye'nin 2005'teki Afrika açılımından sonraları kıtaya yoğunlaştırılmış pıtrak ziyaretler yaptıklarını, kuzeyden güneye, doğudan batıya, pusulanın gelişigüzel yönüne yolculuk ettiklerini tamlayan Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a kaç resmi ziyaretinde zevcelik ettiğini anımsattı. Bir Afrika ülkesine yapılacak görüşme iş konusu olduğunda iri bir cümbüş duyduğunu dile getiren Erdoğan, Afrika'ya önceki gittiğinde yaşamış bulunduğu hisleri anlattı. Yıllarca devam eden bu yolculuklar esnasında, gelişigüzel duraktan sayımsız hatırat topladığını ve bunları alçak gönüllü bir hatırata tahvil kılmak istediğini tabir fail Erdoğan, "Ortaya çıkan bu kitap, sizin bana sunduklarınızın ruhumdaki yankılarından oluştu" dedi.
"AFRİKALI KADINLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ İÇİN PROJELER ÜRETTİK"
Afrika'ya bitirdikleri tamamı gezilerde adamlık hallerine müteallik kaç şeye tanık bulunduğunu tamlayan Erdoğan, şöyleki bitmeme etti: "Gençlik yıllarını STK'larda koyu mesaide geçirmiş birisi şekilde gelişigüzel Afrika ülkesinde muhtemel olduğunca STK'larla bir araya geldim. Böylelikle kırılgan grupların problemlerine müteallik bir numara vasıtasız bilgiler aldım. Bunun indinde gelişigüzel ülkede kesinlikle yetimhaneleri görüşme etmeye mücahede ettim. Afrika'nın problemlerine nazarıitibar döşemek düşüncesince hassaten arsıulusal derinti ve platformları bir vesile şekilde gördüm. Kadınların güçlendirilmesi ve şartlarının kolaylaşması düşüncesince çağrıda bulunduğumuz denli planlar de ürettik. Her 25 Mayıs'ta Afrika Günü'ne hususi programlar dizgi ediyoruz. Bildiğiniz az daha Ankara'da Afrika El Sanatları ve Kültür Evi açtık. Hem bir kalıp bununla beraber Afrika hanımlarına bir dayanaklık kılmak olması düşüncesince adaletli bir piyasa kurmak istedik. Halihazırda 18 Afrika ülkesinden mahsul gerçekleştirme ediyor ve elde edilmiş geliri bulunduğu az daha hanımlara bırakıyoruz. Büyük bir mutlulukla tabir kılmak isterim ki bu kitabın tamamı geliri de Afrikalı hanımefendilerin hayatlarını tahvil kılmak az daha Afrika Evi'ne bırakılacak."
Emine Erdoğan, sabık aylarda Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurulu kapsamında New York'ta Türk Evi'nin açılışını yaptıklarını ve kitabın tanıtımını da orada gerçekleştirdiklerini anımsatarak, tamamı bu çabaların Afrika düşüncesince yapılması gerekenlerle ilişik arsıulusal topluma bir davet cihazı mecburiyetinde bulunduğunu vurguladı. Uluslararası Somali Diaspora Konferansının üçüncüsünün 2019'da İstanbul'da düzenlendiğini hatırlatan Erdoğan, bu sima organizasyonlarda Batılı devletlerde yetişmiş, ikinci ve üçüncü göbek Afrikalı gençlerle bir araya geldiğini söyledi. Somalili gençlerle de esin verici görüşmeleri bulunduğunu aktaran Erdoğan, "Batı dünyasından aldıkları eğitimi Somali'ye aktarmaları düşüncesince kesinlikle köprüler kurabileceğimiz kendince düşün alışverişi yaptık. Kısacası, arsıulusal toplumda farkındalık ihtar gayreti içindeyim" dedi.
"TARİHE KÖK SALMIŞ DOSTLUĞUMUZU ENGİN BİR VEFA DENİZİNE ÇEVİRDİK"
Erdoğan, bunların indinde firez dalında da nispeten hayli planlar gerçekleştirdiklerine değinerek, şunları kaydetti:
"Afrika Yemek Kültürü ve Afrika Atasözleri kitaplarını yayınladık. Bu dü kitapta da hem akademisyenlerle bununla beraber Afrika sefireleriyle çalıştık. Afrika sefireleri, aşındırmak kitabının tariflerini şahsen seçtiler ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi mutfağında pişirdiler. Atasözleri kitabımız da sefireler çeşidinden derlendi. Elbette senelerdir Afrika düşüncesince yürüttüğümüz çalışmaları, kısıtlanmış bir zamana aldırmak muhtemel değil. Ancak şurası mutlulukla tabir kılmak isterim ki Afrika'yla bulunan kadim dostluğumuz, çapraz gayretimiz sayesinde, gün sayfalarında bir iş şekilde kalmadı. Tarihe menşe salmış dostluğumuzu açık deniz bir vefa denizine çevirdik."
Afrika Açılımı'nı müteakiben 2013 senesinde Afrika Ortaklık Politikası'nın başladığına ayraç fail Erdoğan, "Afrika Ortaklık Politikası, kıtanın sulh ve istikrarına dayanaklık kılmak vermeyi amaçlıyor. Bunun indinde iktisadi ve içtimai kalkınmaya da çelimli bir aksan yapıyor. Karşılıklı elleme niyetlerle bezeli bu dayanışmanın, tamamı dünyaya kalıp olacağına kalben inanıyorum" niteleyerek konuştu.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığından aldıkları bursla Türkiye'de terbiye gören Afrikalı öğrenciler, programın açılışında musiki dinletisi sundu. Programa, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Farmajo'nun benzeri Saynab Abdi Moallim, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio'nun benzeri Fatima Maada Bio, Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Azali Assoumani'nin benzeri Ambari Azali ve Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow'un benzeri Fatoumatta Bah-Barrow katıldı.
Ayrıca, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun benzeri Hülya Çavuşoğlu'nun yanı esna Afrikalı bakanlar, Türkiye'nin Afrika vatanlarında fariza karşıcı eş büyükelçileri ile Afrikalı büyükelçilerin eşleri, siyasetçiler, akademisyenler ve STK temsilcileri ile öğrenciler de programda arazi aldı. "First layd"ler, programda Emine Erdoğan'ın "Afrika Seyahatlerim" kitabına bağ gösterdi. Davetliler, kitabı imzalattıkları Emine Erdoğan ile yadigâr fotoğrafı çektirdi.
"TÜRKİYE'Yİ EVİM GİBİ GÖRÜYORUM"
Programa dahil bulunan Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow'un benzeri Fatoumatta Bah-Barrow, Türkiye'yi şimdiye değin 10 el görüşme ettiğini belirterek, "Türkiye'yi kültüründen çevre evim az daha görüyorum" dedi.
Gambiya'da "Muhteşem Yüzyıl" az daha Türk dizilerinin enine boyuna iri bağ gördüğünü kail Barrow, dü el arasındaki ilişkilerin doğacak zamanlarda elan da müterakki taşınacağına inandığını söyledi. Barrow, "İlişkiler, nesillerden nesillere taşınan bir şey. Halihazırda temeller atıldı. İki iri el çeşidinden bu asliye atıldı. Şimdi gençlere ulaşacak ve onlar bunu büyütecek" ifadesini kullandı. Zirvede hava değişikliği meselesinin ele alındığını ve bunun yalnızca Türkiye veya Afrika'yı değil halis muhlis dünyayı etkilediğini kaydeden Barrow, Emine Erdoğan'ın bu konudaki çabalarının önemine değindi. Barrow, "Türkiye ve Afrikalı First Lady'ler bu mevzuda teşrikimesai yapabilir. Türk First Lady Emine Erdoğan bu mevzuda enine boyuna tecrübeli. Ondan kaç nesne öğrenebiliriz. Ondan öğrenip bunu devletimizde infaz yapmak istiyoruz. Batı Afrika'da plastik kullanımın yasaklanmasına bağlı inisiyatifin öncülerindenim. Burada akla yatkın yerde olduğumu düşünüyorum" niteleyerek konuştu.
"EŞİT MUAMELE GÖRECEĞİMİZ BİR ORTAKLIK ARIYORUZ"
Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio'nun benzeri Fatima Maada Bio ise Türkiye'yle ilişkilerin ilerletilmesinden sevinme duyduğunu tabir etti. Bio, "Vaktimizin çoğunu Batı ülkeleriyle anlaşma kurmak, ilişkilerimizi yükseltmek düşüncesince harcadığımızı düşünüyorum. Türkiye'yle sebep eş olmayalım? Afrika'ya çoğu el ne yapılması istendiği söyleniyor. Bizler eş arıyoruz ve denk prosedür göreceğimiz bir katılım arıyoruz" niteleyerek konuştu. Zamanının çoğunu aktivizmle geçirdiğine değinerek, hava değişikliğinin tamamı dünyayı yıldırma ettiğine dikkati çekici Bio, bu çeşit krizleri aşmanın yolunun "doğru liderlik" bulunduğunu söyledi. Bio, Türkiye ve Afrika arasındaki ilişkilerin gelişigüzel sabık gündüz büyüdüğüne ve Türkiye'nin türlü zorlukları aştıktan sonraları elleme yere mevrut bir şehir şekilde kalıp olduğuna dikkati çekti.
Sierra Leone First Lady'si Fatima Madaa Bio, Emine Erdoğan'la ilişik "Hanımefendi'yi akıbet dü senedir tanıyorum ve benim düşüncesince bir bellek hocası gibi. Bir nesne yapacağım devir haber mektubu düşüncesince ona ulaşıyorum. Her devir bana müspet öneriler verdi ve aktivitelerimde müspet bir gösteriş manken oldu. Hanımefendi levent boylu zamandır bu makamda ve biliyorum ki, bizi kesinlikle yönlendireceğini biliyor. Ama akıbet dü senedir ayırt ettiğim bir nesne de onun, Afrikalı First Lady'leri yakınlaştırmaya bulunan azmi; namına ulaşmamıza müsaade vermesi, bizlere öz indinde meydan açması ve ondan öğrenmemizi sağlaması… Kendisinde ölçüm ika yetisi mevcut ve bizi de ölçüm kılmak istiyor. Bu dobra bir nesne ve elleme bir liderlik. Kendisi bir Afrikalı değil lakin Afrikalı First Lady'lerle baş başa iktisap kılmak ve idman istemesi iri bir öncülük örneği" dedi.
Gambiya First Lady'si Fatoumata Bah-Barrow "Eğer insanoğlu size yaklaşıyorsa sizi seviyorlar demektir. Sevmiyorlarsa size yaklaşmazlar. Türkiye Afrika kıtasını seviyor, bu nedenden tamamı kıtanın yanında. Bu girişimi ölçüm ediyoruz. Hanımefendi Afrika kültüründe bir "Şampiyon". Bugün Afrika Evi'ni görüşme ettik ve gördüğümüz şey, bizim evimizdekiyle aynıydı. Bunun düşüncesince kendisini ölçüm ediyoruz. Bazılarımız öz kültürünü vazgeçme etti lakin hanımefendi bizlere firez konusunu düşünmemiz düşüncesince öncülük etti. Çünkü firez gelişigüzel şeydir. Kültürü sıfır bir insanoğlunun zamanı de yoktur" ifadelerini kullandı.
Liberya First Lady Temsilcisi Gaelle Mediem, "Liberya biliyorsunuz ki ki savaşlarla uğraş ediyor ve yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. O sebeple aşırı bir tomar ağırlık yaşıyoruz. Özelikle de hanımlar ve çocuklar… Türkiye'nin First Lady'si de bunlarla uğraş ediyor. Yakın gelecekte de Liberyalıların yaşamını düzeltmek düşüncesince ümit ederim el ele yürüyeceğiz. Bizim aşırı bir tomar desteğe ihtiyacımız mevcut ve Hanımefendi'nin bizlere iane çağrısını hakkıyla ölçüm ediyoruz. Biz iane düşüncesince ona ulaşmadan kendisi bizlere ulaştı. Hanımefendi aşırı delici bir kişi. Onun Afrika'daki deneyimlerini okumak, ayırt kılmak ve bellemek düşüncesince dirilik atıyorum. Afrikalı sıfır birisi olarak, onun basar açısını aşina iktisap kılmak istiyorum, acep sebep Afrika'ya bu denli envestisman yapıyor? Bu her insanoğlunun kendine sorması müstelzim bir istifham ve hevesi düşüncesince ona aşırı teşekkürname ediyoruz" niteleyerek konuştu.
Türkiye ve Afrika'nın hava değişikliği üstüne müspet bir katılım süresince bulunduğunu tamlayan Fildişi Sahili Milli Eğitim, Okuma Yazma Bakanı Mariatou Kone, "Fildişi Sahili ve Türkiye ortada ticari ilişkilerimiz var; aşırı tam bir diplomatik ilişkimiz mevcut ve benim özümleme ettiğim terbiye üstüne da Marif Vakfı'yla ayrımsız halde tam ilişkilerimiz var. Çünkü Türkiye Fildişi Sahili'yle aşırı ilgileniyor. Bizim birinci sınıf terbiye üstüne atak yapmamız için, Fildişi Sahilli füru düşüncesince çalışıyor. Türkiye'yle terbiye mevzusundaki bu teşrikimesai yalnızca Fildişi Sahili düşüncesince değil, kaç Afrika ülkesi düşüncesince aşırı aşkın aşırı iyi. Ayrıca Türkiye, afiyet turizmi açısından halkımızca giderek elan bir tomar görüşme edilen bir ülke. Bunun elleme bir nesne bulunduğunu düşünüyorum. İklim Paneli'nde de fariza aldım ve gördüm ki Hanımefendi hava değişikliği konusunu enine boyuna ciddiye alıyor. Özellikle Afrika düşüncesince hava değişikliği ehemmiyetli bir dava yapılanma ediyor. Ama Türkiye ve Afrika bu mevzuda müspet bir katılım içinde, bu "kazan kazan" yerinde bir ortaklık. Ve bu sayede Afrika'daki hava değişikliği sorununu çözeceğimizi rüya ediyorum" dedi.
Angola Elçisi, Afrika Birliği Komisyonu Kırsal Ekonomi ve Tarım Komiseri Josefa Leonel Sacko , "Türkiye Cumhuriyeti Liderinin benzeri Hanımefendi'nin, değişik taraflardaki tamamı kız kardeşleri bir araya toplaması aşırı elleme bir yaklaşım. Biliyorsunuz, Afrika evren çıkarma değerlerinin yalnızca yüzdelik 4'üne katkıda bulunuyor ve bizim aşırı bir tomar sorunumuz var. İklim değişikliğine dirlik aşırı elan zayıfız. Bu nedenden Türkiye az daha iri bir ülkenin yanımızda olması ve bizim First Lady'lerimizi bu mevzuda idman az daha bir araya getirmesi önemli. Özellikle atılan sorunu... Atık yönetimi ve plastik atıklar Afrika'da iri bir sorun. Ve Hanımefendi bu mevzuda tam bir iş çıkarıyor" niteleyerek konuştu.
Sudan Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği İklim Değişikliği Gençlik Danışmanı Nisreen Elsaim, "Öncelikle devletler arası teşrikimesai aşırı önemli. En ehemmiyetli nesne ise elan mütekâmil ülkelerden bilim almak. Bu sebeple Hanımefendi'nin girişimi aşırı kıymetli. İkincisi de benim üzerinde çalıştığım hava değişikliği konusu... Bu toptan bir sorun. Türkiye'yi etkiliyor ve değişik şekillerde Afrika'yı da etkiliyor. İş birliği, bu sıkıntı karşısında yaşamda eğlenmek düşüncesince yegâne yol. Hanımefendi'nin girişimi aşırı elleme ve hayattaki öteki First Lady'lerden de bu kalem girişimler gitmek istiyoruz. Bazen masada bizlere arazi verilmiyor, arada sırada lafımız dinlenmiyor. Bu sebeple yanımızda bizim sorunlarımız kendince mütekellim çelimli birinin olması bizim düşüncesince aşırı önemli" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Tuba Nur Sönmez ise "Cumhurbaşkanımızın benzeri Emine Erdoğan Hanımefendi Afrika ile senelerdir aşırı yakından ilgileniyor. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın Afrika ziyaretlerine gelişigüzel devir zevcelik etmiş bulunduğu düşüncesince oralarda edinmiş bulunduğu tecrübelerden, oralarda karşılaşmış bulunduğu manzaralardan aşırı etkilenip, bu devletlerin hassaten hanımlarına ve çocuklarına korumak düşüncesince türlü vesileler arıyor ve bunun devamlılık kazanması düşüncesince de bir projeyi koruma etti, Sayın Hanımefendi: 'Afrika Kültür Evi ve El Sanatları Pazarı' projesi. Her zamankinden elan aşırı dayanışmaya ve iş donanmasına ihtiyacımız mevcut ve ego inanıyorum ki Hanımefendi'nin bu konudaki duyarlılığı, bir ana hassasiyeti ile o kalbinin duyarlılığını açmış bulunduğu bu plan halis muhlis kıtaya kalıp olacaktır. Ve halis muhlis evren liderlerine kalıp olacaktır" dedi.
