Washington
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Kurul görüşmeleri düşüncesince bulunmuş yer aldığı New York'ta Amerikan CBS monitör kanalında "Face the Nation" programı sunucusu Margaret Brennan’ın sorularını yanıtladı, Afganistan'daki gelişmeler ve Türkiye-ABD ilişkileri hakkındaki değerlendirmelerde bulundu.
"ABD’nin Afganistan’dan ayrılmasının alanı daha güvenilmez bir duruma getirdiğini düşünüyor musunuz?" sorusunu Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu biçimde cevapladı:
"20 senedir Amerika'nın burada kalışıyla semt tehlikesiz biricik bir duruma gelmedi ki. Tam aksine, semt rastgele biricik sabık çağ ağır anlamda kan kaybetti. Biz burada bine benzeyen elemanımızla havalimanının korunması dair fariza yürütme ettik. Bize en böylece havalimanının korunması teklifi ulaştığında Brüksel’de Sayın (Joe) Biden'la bunları konuştuk. Bizim hakeza biricik rolü üstlenebileceğimizi kendilerine söylediğimde, 'Üç şeyi de isteriz' dedim. Bunun bir tanesi geri ihtimam destek. Lojistik destekten talebimiz, yönetsel ve malidir. Bir öteki etap da başta şu an ellerinde mevcut silah, cephane ve benzerleri bunların Türkiye'ye devridir ancak anca şeyler ha ki kusursuz tersine (Hamid) Karzai Havalimanı'ndaki herkes silahların mühimmatların, vasıtaların bütünü Taliban'a verildi. Şu anda da Taliban orada Amerika'nın silahlarıyla cereyan ediyor. Bu gerçekleri de elbette kullanmak gerekir. Fakat kılıç kimi şeylere de alıştık. Aynı biçimde Türkiye'ye hücumcu yıldırı örgütleri de maatteessüf Amerika'dan baş döndürücü ağır silah, cephane desteği aldı. Bu, esbak hükümette de bire biricik biçimde oldu, şu anda da bire biricik biçimde oluyor. Öncelikle PKK/YPG/PYD yıldırı örgütlerine bu çeşit tabanca desteklerinin verilmemesi gerekir."
"ABD yıldırı örgütlerini desteklememeli"
“ABD’nin, DEAŞ'a huzur mücadelede bağlaşık şekilde görmüş yer aldığı gruplara tedbir etmiş yer aldığı silahların Türkiye’ye huzur kullanıldığına müteveccih biricik iddia mevcut mı? ABD desteğinden çevre bu gruplardan size müteveccih gözdağı mevcut mı?" şeklindeki suali Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bunu Sayın (Donald) Trump çağında de Trump'ın namına de anlatım etmiştim. Şu anda da gine bire biricik biçimde tırlarca silah, cephane ve benzerleri alana geliyor. Bunların hepsini kılıç kendilerine duyu örgütümüz yoluyla da anlatım ettik, anlatım ediyoruz. Bundan ahir süreçte de bire biricik biçimde elbette bunu anlatım edeceğiz." biçiminde yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunları Başkan Biden’a sundunuz mu?” sorusu üzerine, “Bunların hepsini kılıç muhataplarımıza sunduk. Şu anda benim İstihbarat Başkanım bire biricik biçimde muhatabına bunları sundu, sunuyor. Bundan sonraları da bunları sunmaktan çekinmeyiz. Çünkü kimi gerçekler var. ABD NATO ülkesidir. Biz bire biricik biçimde NATO ülkesiyiz. NATO’da el birliği içinde olmamız gerekirken yıldırı örgütleri buralardan bu çeşit destekleri almamalı. Bunu da bildirmek durumundayız.” dedi.
"Afganistan’a kimsenin vermediği desteği kılıç verdik"
Türkiye’nin Taliban’a Afganistan’daki havalimanını işletmesi düşüncesince iane ve uygulayım dayanak noktası sağlayıp sağlamadığı ve dünkü Taliban hükümetiyle ilgilendiren ne planladığı sorusu hakkındaki Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu biçimde konuştu:
“Şu anda daha bizim Taliban’la anlaşmaya vardığımız rastgele biricik madde yok. Şu anda Taliban daha baş döndürücü Katar ile biricik cereyan ediyor. Biz ise askerlerimizi, taharri memuru polis vatandaşlarımızı oradan çektik. Biz şu anda havalimanında yokuz. Taliban ile de şu anda rastgele biricik iş birliğimiz bulunmayan ancak biricik şeyi baş döndürücü belirgin ve belirgin söylemem lazım. Bizim Afganistan halkına huzur tarihten mevrut biricik birlikteliğimiz var. Kimsenin Afganistan'a vermediği desteği rastgele biricik devir kılıç verdik. Alt yapıda, yukarı yapıda Afganistan'da nice yatırımların içinde olduk ve bundan ahir süreçte de bunu yaparız. Dediğim gibi, bu meydana getirilen yanlışlıklar dolayısıyla de askerimizi çektik, taharri memuru polis vatandaşlarımızı çektik ve şu anda Afganistan'da kılıç yokuz."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Kabil Havalimanı'nın işletilmesine iane yazar etmeyeceğine ilişkin, "Dediğim gibi, bu, anlaşmalara, sözleşmeye bağlı. Burada şayet hakkıyla çapraz anlaşmalarla müspet biricik etap atılacak olursa… Şu anda Afganistan'daki hükümet ayrıntılı değil, kucaklayıcı değil. Kucaklayıcı, ayrıntılı sıfır biricik hükümetle hakeza biricik etap alaşağı etmek da bizim düşüncesince biricik kere muhtemel değil ancak bu ayrıntılı olursa, kucaklayıcı olursa biz de Türkiye şekilde orada toprak alırız." yorumunu yaptı.
Taliban ile idman düşüncesince "kadın hakları" vurgusu
"Taliban şu an elden koca evlatlarının okula gitmesine onay veriyor, kızlara onay etmiyor. Kamu kurumlarındaki hanımlara işe gelmemelerini söylediler. Taliban eylem göstermiş kabilinden durmuyor. Böyle biricik hükümetle meşgul mısınız?" sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye’nin bu mevzuda başta hanıma bakışı bellidir. Bizde eş yaşamın rastgele biricik durumunda vardır. Eğitimde, sağlıkta, adalette, yargıda vardır, yaşamın rastgele biricik durumunda vardır. Kendi devletimizde bu hakeza olduğuna göre, Afganistan’da kılıç sebep değişik biricik bilinçlilik düşünelim? Orada da bire biricik biçimde kadının yaşamın rastgele biricik durumunda olmasını istek ederiz. Kadınlar buralarda deli dolu gösteriş alır bir duruma geldiği anda, onlara eğitim, sağlık, adalet, emniyet, rastgele biricik noktada kılıç Afganistan'a da bu desteği veririz. Bunların eğitimlerine de başkaca devletimizde vesile sağlarız." yanıtını verdi.
"Mevcut halde Taliban'la idman istemiyorsunuz kabilinden görünüyor" ifadesi hakkındaki Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu saydığım mevzularla ilgilendiren şekilde şayet bunlar benimseme edilirse yapmaktayız ancak benimseme edilmezse yapamayız." dedi.
"Bundan sonraları ülkemize Afgan sığınmacı almaya gücümüz yetmez"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Şu an ülkesinden kaçan Afgan sığınmacılar var. Bunların birileri Türkiye'ye yöneldi. Geçen ay Türkiye'nin sığınmacı kaynağı iktisap etmek kabilinden biricik rolü ve yükümlülüğü olmadığını söylediniz. Bu kimin yükümlülüğü? Bu sığınmacıları benimseme etmek ABD'nin yükümlülüğü mü?" sorusu üzerine, "Şu anda ABD doğrusu bu çeşit sorumlulukları hesabına getirmedi ki… Şu anda pırtı dışı, pırtı içi iktisap etmek az daha benim ülkemde 300 bini fazla Afgan sığınmacı var. Bundan sonraları da ülkemize hala Afgan sığınmacı almaya gücümüz yetmez ancak Amerika, Afgan sığınmacıları buraya alacaksa o da ayrı biricik konu. Ben Amerika'nın sığınmacı politikalarını paylaşamam ancak ABD da benim sığınmacı politikalarımı herhalde paylaşamaz ancak tabii, başta belirgin söylüyorum, bizim kapımız da minval sabık hanı değildir." açıklamasını yaptı.
"20 senedir ABD orada hastalık vardı?"
"ABD'nin bu mevzuda daha fazlasını mı yapması gerekiyor?" sorusu hakkındaki Cumhurbaşkanı Erdoğan, "ABD'nin elbette ki baş döndürücü şeyler yapması gerekir, baş döndürücü da envestisman yapması gerekir. Çünkü 20 senedir ABD orada hastalık vardı? evvel bu soruların yanıtını Amerika'nın zat namına vermesi gerekirdi. O sosyolojik değerlendirmeyi yapması gerekirdi. Acaba bunlar sebep yapılmadı? Özellikle bu çeşit tabanca yapılandırması vesaire, bunlar ne düşüncesince yapıldı? Bunların üstünde durulması gerekir? Orada bayağı bodyguard görevlendirilirken bu bodyguardlara ödenen ücretler bayağı rakamlar değildi. Yani bunların hepsinin herkes Amerikalılar çeşidinden sorgulanması gerekir. 'Afganistan'a sebep girdik, şu anda sebep çıkıyoruz?'; bunun herhalde ABD çeşidinden sorgulanması icap eder sanarak düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
ABD Başkanı Joe Biden ile haziranda icra ettiği konuşma sırasında mevkidaşını Afganistan'daki gizil sorunlar dair uyarıp uyarmadığının sorulması hakkındaki Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bizim Brüksel’de konuştuğumuz şeyler daha çok, esrar meydanı konusu olmuştur. Havalimanı mevzusuyla ilgilendiren lazım soruları kendilerine yönelttim. ‘Eğer bizim orada olmamızı istiyorsanız başta geri ihtimam desteklerin verilmesi lazım, yönetsel ve finansal noktada lazım desteklerin verilmesi lazım. Biz de biricik NATO ortağı şekilde sizinle burada biricik cereyan edelim.’ dedim." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Siz de ABD kabilinden NATO’nun biricik parçasısınız. Rusya, Türkiye’nin S-400 iklim defans sistemlerini satın almaya bitmeme etmeyi planladığını söylüyor. Neden buna bitmeme ediyorsunuz? Biden sizden durmanızı arzuladı mi?" sorusu hakkındaki şunları söyledi:
"Ben Başkan Biden'a gerekenlerin hepsini söyledim. Şimdi de söyleyeyim; bakın kılıç F-35 uçaklarını aldık ve 1 bilyon 400 milyon dolar ifa yaptık. Fakat bizim bu 1 bilyon 400 milyon dolar ifa yaptığımız uçaklarımızı ABD bizlere konfirmasyon etmedi. Patriotlar noktasında bunları istedik, maatteessüf bu mevzuda da gine bire biricik biçimde bizlere Patriot vermedi. Sayın Trump’ın çağında de bunları görüştüğümüzde, konuştuğumuzda Sayın (Donald) Trump şurası söyledi; 'F-35’ler düşüncesince 1 bilyon 400 milyon dolar ifa eden Türkiye’ye F-35'leri sebep vermiyoruz?' Bunu evren basınının uğrunda söyledi. Peki şu anda benim bu 5 adet uçağım sebep verilmiyor? Bu parayı ego ödedim. Ödediğim servet ortada."
ABD'ye "Başka ülkeden alacağım defans sistemine karışma edemezsiniz" mesajı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin S-400 alımı karşısında ABD'nin tutumuna bağlı ise şu değerlendirmelerde bulundu:
"Ona karışamaz. Siz bana Patriot vermezseniz, defans noktasında benim biricik başka ülkeden alacağım rastgele biricik defans sistemine karışma edemezsiniz. Bakın bu mevzuda NATO Genel Sekreteri (Jens) Stoltenberg oldukça iyi biricik izah yaptı; 'Biz ortaklarımızın kimden, nereden, ne denli rastgele biricik meslek satın aldığına karışma edemeyiz.' dedi. Kim bu? Stoltenberg; NATO’nun Genel Sekreteri. Buyurun, asıl ortada. Kimse kusura bakmasın. Ben de şurası söyleyeceğim; Türkiye’nin düzenlilik riskini ki paylaşacak? Türkiye, zat düzenlilik riskini kendisi gerçekleştirme edemezse, acep birilerinin eline avucuna mı bakacak? Sen bana Patriot vermeyeceksin, benim ne ülkeden, ne defans sistemini aldığıma da karışma edeceksin! Öyle biricik bilinçlilik olamaz."
Sadece iklim kuvvetlerinin bu işe yetmeyeceğini tamlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Savunma sistemleri farklıdır, iklim kuvvetleri farklıdır. Çünkü şu anda iklim kuvvetleri noktasında da erte Amerika’nın F-16’ların devamını sürdüreceğine, benim elimde biricik güvence mevcut mı? Böyle biricik güvence de olmayacağına layıkıyla ihtimal o devir kılıç baş döndürücü daha değişik adımları da alaşağı etmek mecburiyetinde kalacağız." dedi.
"Türkiye, zat defans noktasındaki dört başı mamur kararlılığını ortaya koyacaktır"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bundan ahir çağda de kimesne bizim defans sistemleri noktasında ne ülkeden ne denli ne alacağımıza karışma edemez. Bunun kararını verecek bulunan biziz. Şu anda 84 milyon nüfusa cemaat biricik iklim bulunan Türkiye, zat defans noktasındaki dört başı mamur kararlılığını ortaya koyacaktır. Bu sonucuna da kimesne karışma edemez." sanarak konuştu.
Sunucunun "Bu, yanıtın 'evet' yer aldığı kabilinden anlaşılıyor." yorumu hakkındaki ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ne demek… Tabi ki evet." dedi.
"Orta Doğu’da ne yapacağımızın kararını kılıç veririz"
"Amerikan halkı ABD'nin Orta Doğu'da askeri dahli bulunmasına politik istenç göstermediğine değişmeyen verdi. Bu sizin ve ülkeniz düşüncesince ne derk geliyor?" sorusunu Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu biçimde cevapladı:
"Bu, Amerika'nın zat takdiridir, bunu kılıç belirleyemeyiz. Orta Doğu'da ne yapacağımızın kararını kılıç veririz. Ben elden biricik bilinçlilik söylüyorum. ABD NATO ülkesidir, Türkiye NATO ülkesidir. Amerika, bölgedeki PKK, PYD, YPG kabilinden yıldırı örgütleriyle bu arada mi cereyan edecek olmadan NATO'da bu arada yer aldığı dostuyla, Türkiye'yle bu arada mi cereyan edecek? Bunun kararını vermesi lazım. Ben ikincisini yeğleme ediyorum."
"Amerika’daki şef dostlarıma, yıldırı örgütlerine huzur duruşumuzu anlattım"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Biden yönetimi size Suriye ve Irak'taki müttefiklerine müteveccih politikasında değişikliğe gitme niyetinde bulunduğunu anlattı mi?" şeklindeki istifham üzerine, "Bu mevzulara duhul fırsatımız olmadı, zira üstünde durduğumuz madde ağırlıklı şekilde Afganistan'dı. Ama ego rastgele biricik devir Amerika'daki şef dostlarıma PKK, PYD, YPG yıldırı örgütlerine huzur duruşumuzu anlattım. Bunu Trump çağında de yaşadık. Dedik ki 'Bunların Türkiye’ye taşıdıkları binlerce tır silahı, cephanesi ne yapacaksınız?' Olumlu karşılık alamadık." dedi.
"Suriye'deki 900 ABD askerinin kalmasını mı olmadan gitmesini mi istiyorsunuz?" sorusu hakkındaki Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tabi ki benim burada tasarrufum olursa Suriye'den çıkmalarıdır, Irak'tan çıkmalarıdır. Afganistan'dan çıktıkları kabilinden çıkmalarıdır. Çünkü şayet dünyada kılıç barışa ihtimam etmeyi istiyorsak sulh düşüncesince o alanlarda kalmanın tek manası yok. Bırakalım o semt halkı, o bölgedeki idare kararını kendisi versin." sanarak konuştu.
"Putin'le bunları doğrusu konuşuyoruz"
"Suriye düşüncesince araya girilmesini Türkiye'ye mi bıraksınlar?" sorusunu ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bir kere şurası baş döndürücü belirgin belirgin söyleyeyim, kılıç istenmediğimiz yerde durmayız, istenmediğimiz yerde bulunmayız. Bakın kılıç şu anda Suriye'de 100 bin briket ev mensur ediyoruz. Evlerinden barklarından baştan sona uzaklaştırılmış bulunan aileler düşüncesince bunları kılıç mensur ediyoruz. Acaba öteki devletler ne yapıyor? Bu önemli." sanarak cevapladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "(Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'le bunun hakkındaki mı konuşacaksınız?" sorusunu, "Biz bunları doğrusu Putin'le konuşuyoruz." biçiminde yanıtladı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Temenni ederim ki Amerika, Rusya, İran ve Türkiye, Suriye'de de Irak'ta da bu semt insanlarının huzuru düşüncesince biricik emek vermek içinde olsunlar." sanarak konu
