Cezayir
2 Ekim'de Fransa’nın Le Monde gazetesinde piyasaya sürülen haberde, Cezayir’in tarihinin “gerçeklere mebni olmadığını ve Fransa'ya adavet ilişkin mensur edildiğini" tez fail Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Osmanlının ülkedeki hakimiyetini “sömürge” yerine tanımladı.
Macron'un bu açıklamaları Cezayir'de hem resmi aynı zamanda sivil polis polis kanattan tepkiyle karşılandı.
Cezayir yönetimi, Macron'un söylemlerine tepkime yerine 3 Ekim'de iklim bölgesini Fransız askeri uçaklarına kapattı ve arkası sıra Cezayir'in Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u danışma düşüncesince ivedilikle ülkeye çağırdı.
Cezayir halkı, Macron’un ülkede Osmanlı dönemiyle ilgilendiren icra ettiği tanımlamayı AA muhabirine değerlendirdi.
"Osmanlı Devleti Cezayir’e Haçlı Seferlerine erinç çabalamak düşüncesince geldi"
Üniversitesi talebesi Hacer Tiyab, Barbaros Hayrettin Paşa ve kardeşlerinin Cezayir’e Haçlı Seferlerine erinç çabalamak düşüncesince geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’de bulunmasının koloni gayeli olmadığını kaydeden Tiyab, “Fransa’nın Cezayir’i işgali aşırı vahşiceydi. Birçok perestiş noktayı ve cemiyete dokunca verdiler, nice insanı öldürdüler. Osmanlılar anca değildi. Kültürümüzle birleştiler, Keçiova Camii ve Kastah (eski şehir) kabil asar bıraktılar. Osmanlılar işgalci değildi.” ifadelerini kullandı.
Ekonomi ve Kamu Yönetimi Fakültesi talebesi Celal Muhammed ise Osmanlının Cezayir’e Cezayirlilerin çağrısı ilişkin geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’e girişinin İspanyolların işgali ilişkin 1518’de bulunduğunu tamlayan Muhammed, “Cezayir, Osmanlı donanmasından iane istedi. Barbaros kardeşler öğrenci karşılık verdiler ve İspanya işgalini kovdular.” dedi.
"Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam Fethiydi"
Muhammed, “Osmanlılar Cezayir'i nehiy etmedi. Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam fethiydi. Cezayir ve Kuzey Afrika Müslüman ve bu bizim gururumuz.” halinde konuştu.
Esnaf Hasan Budavud ise “Macron, Cezayir’in tarihiyle düzen kuşkulanmak istiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa’nın öz koloni dönemindeki suçlarını itiraf eylemek istemediğini kaydeden Budavud, Macron’un Osmanlı tarihiyle ilgilendiren açıklamalarını “sadece huzursuzluk çıkarmaya fiilen ortalığı karıştırmaya çabalıyor.” halinde yorumladı.
Budavud, Fransa’nın “şehitlerimizi katlettiğini itiraf etmesi gerekiyor, tarihimizi itiraf etmeliler.” ifadelerini kullandı.
Fransa kanadından mevrut söylemleri, “Cezayir ve Türkler ortada ağız dalaşı çıkarıyorlar” ifadeleriyle yorumlayan Budavud, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"(Osmanlılar) Cezayir düşüncesince tek dava çıkarmadılar. Şu vakte denli dü el ortada andıran müşterek kelep mevcut ve bu Müslüman olmamızdan kaynaklı. İkinci yerine (Türklerin) bizlere erinç kinleri yok, ancak Fransa ne hakla Osmanlılar Cezayir’i sömürdü diyor? Osmanlı Devleti Cezayir’i sömürmedi.”
"Osmanlının Cezayir’deki varlığı nehiy yerine değil tersine halkın talebi üzerineydi"
Güvenlik görevlisi Abdulkerim Burhale, “Osmanlı'nın Cezayir’deki varlığı nehiy yerine değil tersine Cezayir halkının talebi üzerineydi. (Cezayirliler çeşidinden gönderilen) name gün kitaplarında mukayyet ve mahfuz biçimde duruyor.” dedi.
Devlet memuru Seyit Ali Hulasi ise Cezayir’in emektar devirde Akdeniz’de İspanya, Fransa ve İtalya’nın birleştikleri Haçlı Seferlerine sunulan kaldığını ve bu yüzden Osmanlıyla “yardımlaştıklarını” söyledi.
Hulasi, Emeviler, Abbasiler ve peşinde da Osmanlı'yı hükümdar yerine gördüklerini belirterek, bu ülkeleri “din, dil, değerler ve kültür” kabil faktörlerin müşterek arada tuttuğunu kaydetti.
Hulasi, laflarını şu biçimde bitmeme ettirdi:
“Macron’un bu saldırısının müşterek gayrı sebebi, Cezayir’in acemi duruşuyla bu arada iktisat yerine Afrika pazarına yönelmesi. Fransa öz yatırımları ve serveti düşüncesince müşterek ziyan hissetti ve Cezayir’e zamanı yerine saldırdı. Biz Türkiye’nin o devre (İslam) hilafeti bulunduğunu biliyoruz.”
