İstanbul
Afrika kıtasındaki baş döndürücü sayıda ülkede sonuç zamanlarda tanıdık politik belirsizlikler ve aut dahil suçlamaları kıtanın müstemleke geçmişini baştan gündeme getirdi.
Afrika kıtasının aykırı ve yerüstü kaynaklarını sömürmekle baş başa 15'inci ve 19'uncu asır ortada icra ettikleri köle ticaretiyle ehven iş enerjisini de gerçekleştirme fail Batılı devletlerin Afrika kıtasındaki kudret arayışı dakika "yeni sömürgecilik" kendisine adlandırılıyor.
Batıya müteveccih huruç hareketini bloke kılmak düşüncesince anne kara ülkeleriyle art arda bağış anlaşmaları imzalayan Batılı devletler, beniz seneler süresince milyonlarca Afrikalı yerliyi topraklarına ve sömürgelerine geçirmek düşüncesince birbiriyle yarıştı.
Uzun seneler süresince köle ticaretinin anne durağı Batı Afrika sahilleri olurken sömürgelerini genişleten katı baş döndürücü dünya anadan görme köle ticareti yollarını ele geçirerek Doğu Afrika ve Güney Afrika limanlarından da köleleri "Yeni Dünya"ya taşıdı.
Afrika’dan Atlantik Okyanusu ötesine taşınan kölelerin sayısı açık kendisine bilinmezken, bu rakamın 25-30 milyon dolaylarında bulunduğu kestirim ediliyor.
Köle ticareti 15'inci yüzyılda Portekizliler kanalıyla başladı
Afrika'nın katı baş döndürücü ülkesinde geçmişi milattan öncesine denli uzanan köle ticareti, çoğu kez savaşlarda yada domestik ahali arasından hava edilerek ensesi kalın ailelere işlev kılmak düşüncesince satılan kölelerden meydana geliyordu.
Afrika kıtasına Avrupalıların kadem basmasıyla kıtalar arası özelliğe munsap ve gemilerle kitlesel köle ticaretinin başladığı çevrim 15'inci asır oldu.
15. yüzyıla denli Doğu ve Kuzey Afrika'daki limanlardan besleme kendisine gönderilen ve bağıl nice hakka erbap bulunan köleler, Portekizlilerin Batı Afrika kıyılarında yakaladıkları insanları köle kendisine satmaya başlaması ve derneşik seferler düzenlemesiyle toy ortak ticaret alternatifini aldı.
Amerika'nın keşfi sonrasında ve Hollanda, İspanya, İngiltere ve Fransa derece devletlerin müstemleke yarışına girmesiyle üsera giderek anne ticaret ögelerinden birisi biçimine geldi.
Kölelerin hem okyanusu geçe hem de vardıkları topraklarda gördükleri adamlık dışı muamelat giderek köleliğe erinç tepkilerin artmasına ve 19'uncu asrın sonuna akıllıcasına köleliğin yasaklanmasına minval açtı.
Deniz kabuklarına yanıt üsera
Batı Afrika'daki köle ticareti, Portekizlilerin 15'inci asır ortalarında toy ticaret olanakları ve giranbaha madenler araştırmak amacıyla Batı Afrika kıyılarına gelmesiyle başladı.
Batı Afrika kıyılarında köle ticareti düşüncesince en ortak tomar geçer limanlar Benin, Gana, Senegal, Gambiya, Kongo, Nijerya ve Angola'daydı.
Batı Afrika'dan kölelerin taşınmasında başat görevi İspanyollar ve Portekizliler canlandırırken bu devletlere ahir yüzyıllarda Hollanda ve İngiltere eklendi.
Portekizlilerin, Batı Afrika sahillerinden alarak taşıdıkları kölelerin sonuç durağı ise çoğunlukla Brezilya, Karayip adaları yada Kuzey ABD oluyordu.
Bir güncek düşüncesince 40 kişi
Portekizli tüccarlar, burada geçmiş kendisine madenlerde işletmek neredeyse kabile reislerinin savaşlarda hava almış bulunduğu yerlileri satın almaya başladı. Köle ticareti ilerleyici yüzyıllarda öteki Avrupa ülkelerinden mevrut şahıslar çeşidinden sürdürüldü.
17'nci asrın başına gelindiğinde İtalya, İspanya ve Portekiz'deki köle pazarlarında satılan kölelerin sayısının 50 bin yöresinde bulunduğu kestirim ediliyor. O çağda köle tüccarlarının ortak at karşılığında 25-30 köle sattığı belirtiliyor.
Tüccarlar, kabile reislerine yanlarında getirdikleri kumaş, silah, barut, bakır ve bronzdan mamul eşyalar, alkollü içecekler, ayrıca bahir kabuğu veriyor ve karşılığında onlarca, ara sıra yüzlerce Afrikalıyı satın alıyordu. Bu ticaret, ara sıra ortak şişe alkole yanıt 10 ad yada ortak güncek düşüncesince 40 ad biçiminde güçlü olabiliyordu.
Afrikalı kabile reisleri, Avrupalı tüccarlardan kölelere yanıt "deniz kabuğu" güçlü alıyor, bunu kabileler ortada değişim tokuşta "para" kendisine kullanıyordu. Miktarına layıkıyla bahir kabuğu karşılığında onlarca ayrıca yüzlerce Afrikalı, Avrupalı tüccarlara satılabiliyordu.
17. yüzyılda Orta ve Batı Afrika’dan köle taşımaya süregelen Fransız tüccarlar, şimdi sonradan Afrika’nın doğusundaki Madagaskar'da da ticari üsler elde etti.
Fransızlar, 17. ve 18. yüzyılda Morityus ve Reunion adalarına getirdikleri kölelerin şişman çoğunluğunu ise Madagaskar'dan getiriyordu.
Fransızların taşımış bulunduğu kestirim edilen köle sayısı ise tahminî 2 milyon.
Köle ticaretinin en ehemmiyetli merkezlerinden Goree Adası
Senegal'in başkenti Dakar açıklarındaki Goree Adası da Batı Afrika'daki köle ticaretinin en ehemmiyetli merkezleri ortada arazi alıyor.
Portekizlilerin 1450'de önemsiz ortak taş kilise mensur ederek yerleşime açmış bulunduğu Goree Adası, 1677'de Fransa'nın kontrolüne geçti. Fransa'nın adadaki hakimiyeti, 1960'da Senegal'in bağımsızlığını kazanmasına denli bitmeme etti.
UNESCO koruması altındaki talibi bugünkü dokunaklı şöhretine kavuşturan ise 1780'de mensur edilen "köle evleri" oldu.
Kıtanın günindi çeşidinden birleşen Afrikalılar, toy dünyaya yapacakları seyahat evveliyat bu evlerde afiyet durumları, gözyaşı ve boylarına layıkıyla birbirlerine zincirlenerek haftalarca bekletildi.
Bazı köleler, köle evinin okyanusa oluşturulan kapısından, Portekizce de "yüzen mezar" manasına mevrut "Tumberio" adlı gemilere bindirilerek Avrupa ve Güney Amerika'ya sevk edilirken birileri da köle pazarlarından 1 kilogram düğü yada kumpir karşılığı satıldı, birileri da yapım ve ev işlerinde çalıştırıldı.
Köle tüccarlarının iltisak noktası bulunan Goree Adası, milyonlarca Afrikalının köle kendisine alınıp satılmış bulunduğu kestirim ediliyor.
Üç köşeli ticaret ve İngiltere
Avrupa'daki Nantes, Rochelle, Bordeaux, Liverpool, Bristol, Amsterdam, Lizbon limanlarından koruyucu gemilerin, Afrika'nın muhtelif yerlerinden birleşen dinç ve metin köle adaylarının sergilendiği Goree Adası'na geldiği biliniyor.
Erkek kölelerin "değeri", boyları, kiloları ve adale durumlarına layıkıyla belirlenirken, eş ve ayrıntılar da ise ölçüt diş ve umumi afiyet durumlarıydı.
Afrika, Avrupa ve ABD kıtaları ortada gerçekleşen idmansız konu ve kölelerin satılmasıyla meydana getirilen üç köşeli ticaret, beniz senelerce Fransa, Portekiz, İngiliz ve Hollandalılar çeşidinden sürdürüldü.
Avrupa'dan getirilen mahsulat üsera karşılığında buraya bırakılırken, Batı Afrika'dan tahsil edilen üsera de idmansız konu karşılığında Amerika'daki ekincilik arazilerine taşındı.
İngiltere'nin Amerika'da kurduğu toy kolonilerine taşımış bulunduğu kölelerin çokları da Batı Afrika'dan geldi.
İngiltere, Afrika'da alakanın baş döndürücü bulunduğu kumaş, bakır ve barut derece maddeleri buraya bırakırken, karşılığında köle aldı. Karayip adalarına ve Amerika'daki İngiliz kolonilerine taşınan kölelere yanıt bire ortak gemiler bu kere de Avrupa'ya buralarda yetişen idmansız maddeyi götürdü.
Güney Afrika’ya geçmiş mevrut müstemleke ülkesi Hollanda
Birçok Avrupa ülkesinden şimdi ilkin Afrika'da müstemleke kuran Hollanda, Güney Afrika’ya geçmiş mevrut müstemleke ülkesi olma hususi durumunu taşıyor. Hollandalılar, 1652 senesinde "Hollanda Doğu Hindistan Şirketi"ni kurarak müstemleke bölgelerindeki çalışmalarını artırmıştır ve umut Burnu'nda mevcut Cape Town kentinin temellerini attı.
Güney Afrika'daki Hollandalı sayısı 1652'de çabucak 90 kişiyken bu nüsha 1795 senesinde 16 bine ulaştı. Aynı sene Hollandalılar çeşidinden bu ülkede köleleştirilen Güney Afrikalı sayısı ise 16 bin 839'a yükseldi.
Güney Afrika'yı köle ticaretinde özek kendisine kullanan Hollanda, başta Cape Town'da toplamış bulunduğu köleleri gemilerle ABD ve Avrupa kıtalarına götürdü. Tarihçilere göre, 1795 senesinde Cape Town'un nüfusunun üçte ikisi kölelerden oluşuyordu.
Hollanda'nın Afrika'daki müstemleke izlerinden en bilineni, Khoikhoi halkına müteveccih katliamları oldu. Hollanda, 1659, 1673 ve 1674-1677 yılları ortada Khoikhoi kabilesini köleleştirmek düşüncesince şişman katliamlar yaptı.
Ateşli silahlar ile Khoikhoi kabilesine hücumcu Hollandalılar binlerce Afrikalıyı öldürdü, evlerine ve arazilerine el koydu, köle kendisine kaçırdı ve bölgedeki saf kaynakları sömürdü.
Tanzanya, Almanların müstemleke başkenti ha
Almanların Doğu Afrika'daki müstemleke yönetiminin başkenti olan, Tanzanya'nın Bagamoyo kasabası, "Alman Doğu Afrikası" kendisine bilinen bugünkü Tanzanya, Ruanda ve Burundi'nin şişman yönünü içerisine düzlük müstemleke yönetiminin başkentliğini yaptı.
Köle ticaretinin anne merkezlerinden bulunan Bagamoyo, Zanzibar Adası'na yakınlığı nedeniyle izlemsel ciddiyete sahipti ve 17'nci yüzyıldan 19'uncu asrın sonlarına denli şişman seviyede Umman Sultanlığı'nın kontrolü altında kaldı. 17'nci asır öncesinde birtakım besin maddelerinin taşımacılığının yapıldığı Bagamoyo, bu tarihten sonradan Avrupa ve Amerika'da kalan köle ve fil işveli ihtiyacının karşılanmasında geçer toy ortak özek oldu.
Afrika'nın iç kesimlerinden sahile getirilen üsera ara sıra aylarca ara sıra de senelerce seyahat gerçekleştirmek zorundaydı. Bitkin sakıt ve hastalanan üsera yola bitmeme edemeyecekleri anlaşıldığında öldürülüyordu.
Kölelere minval süresince ayakta kalmaları ve erke toplamaları düşüncesince ise "bitter kola" ismindeki ortak çeşit incir yediriliyordu.
Doğu Afrika'da 19'uncu yüzyılda topraklarından koparılan Afrikalı kölelerin yüzdelik 23'ü Arabistan, İran ve Hindistan'a, yüzdelik 18'i Güney Afrika ve Amerika'ya, yüzdelik 6'sı ise Fransızların şeker hastalığı hastalığı kamışı tarlalarında çalıştırılmak neredeyse Reunion Adası'na ve Morityus'a götürüldü.
Kıtalar arası köle ticaretinin unutulan merkezi Kamerun'daki Bimbia Limanı
Kamerun'un Limbe şehri civarlarında mevcut "Bimbia köle limanı", kıtalar arası köle ticaretinin yüzdelik 10'unun yapıldığı özek bulunmasına karşın köle ticareti tarihinde unutulan merkezlerden biri.
Kamerun çeşidinden millî miraslar arasına tahsil edilen Bimbia köle limanı, bire ortak sürede emektar ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve adlı sanlı musiki yapımcısı Quincy Jones derece ünlülerin atalarının köle kendisine ABD kıtasına gitmeden eskiden sonuç durağı.
Afrika kıtasının ayrımlı bölgelerinden ABD kıtasına gitmek neredeyse getirilen kölelerin bağlandığı zincirlerin ve zindanların kalıntılarını dakika de gitmek mümkün.
Bimbia Limanı üstünden ABD ve Avrupa kıtasına götürülen kölelerin sayısı milyonlarla tabir ediliyor.
