İstanbul
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın peşi sıra evvel Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in de ıslah yapılmasını istediği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), almış olduğu kararlarla kıtadaki doğrudan elden herhangi ortak krize karışma edebiliyor.
Veto hakkına ehil 5 ülkenin hevesleri doğrultusunda müdahaleler ve ambargolarla karşılaşan Afrika ülkeleri, özlük sorunları düşüncesince imal edilen çözümün de parçası olmayı istem ediyor.
Birleşmiş Milletlerdeki (BM) en şişman diyalekt gruba ehil bulunan ve 54 ülkeyi ortamında barındıran Afrika Grubu, topu topu BM üyelerinin kısaca yüzdelik 28'ini teşekkül ediyor ve konseyde veto hakkına ehil minimum 2 koltuğa ehil iktisap buyurmak istiyor.
Son günlerde meydana getirilen çağrıların peşi sıra AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Addis Ababa Üniversitesi Barış ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (IPSS) Direktörü Yonas Adaye Adeto, şu anki durumun "yeni ortak müstemlekecilik biçimi" bulunduğunu ve Konseyde çabuk reforma gerekseme duyulduğunu söyledi.
Kıtadaki çatışmaların "siyahların" değil "beyazların" anlaşmazlığı üstüne çıktığına dikkati çekici Adeto başkaca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kesif pıtrak meydana getirdiği "dünya beşten büyüktür" çağrısının topu topu dünyada ciddi ortak anlaşma kurulmasına önderlik ettiğini belirtti.
"Bütün zooloji eşittir tek birileri hâlâ eşittir"
BMGK'nin "adil" ve "kapsayıcı" olmadığına aksan fail Adeto, bulunan gestalt düşüncesince George Orwell'in Hayvan Çiftliği eserindeki "Bütün zooloji eşittir tek birileri hâlâ eşittir." cümlesini hatırlattı.
Yapıdaki herhangi ortak devletin denk haklara ehil olması icap ettiğini tek bazılarının değişik muamelat gördüğünü dile getiren Adeto, BMGK’nin bundan dolayı çabuk reforma gerekseme duyduğunu kaydetti.
BMGK'deki değiş talebinin yalnızca liderlerin değil topu topu Afrika'nın talebi bulunduğunu tamlayan Adeto, topu topu Afrikalıların Afrika’nın sorunlarının Afrikalılar kanalıyla çözülmesi gerektiğine inandığını söyledi.
Adeto, "Afrika'daki sorunlara Afrika'nın yokluğunda değişmeyen verilmemesi dair hacısı hocası mutabık. Afrika, BMGK'nin ortak parçası iktisap buyurmak zorunda." dedi.
Etiyopya ordusunun değişik ülkelerdeki BM sulh güçlerine meydana getirdiği katkıya atıfta bulunan Adeto, Afrika'nın dünyada oynadığı devim bilimi gösteriş zımnında "daimi koltuğu" doğruluk ettiğini vurguladı.
Adeto, Afrika'nın Türkiye, Çin yahut Rusya üzere karındaş devletlerin desteği ile sürekli koltuğu alması icap ettiğinin altını çizerek, Afrika Birliği temelinde ve ya birleşmiş Afrika kendisine sürekli temsilciliğin olabileceğini anlatım etti.
"Afrika'yı baştan müstemlekeleştirmek istiyorlar"
Kıtadaki herhangi ortak birim numara çatışmanın temelinin müstemlekecilik evveliyatına derece uzandığını dikkata çekici Adeto, Kenyalı edip Ali Mazrui'nin "Her yağız çatışması ortamında parafin ortak kökene sahiptir." değerlendirmesini paylaştı.
Etiyopya'daki bulunan çatışmanın da bunun ortak örneği bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Adeto, Amerika yönetiminin Etiyopya çeşidinden yıldırı örgütü kendisine benimseme edilen Tigray Halk Kurtuluş Cephesini kullanarak ülkeyi ele geçirmeyi amaçladığını anlatım etti.
Afrika'nın kukla hükümetler kanalıyla baştan sömürgeleştirilmesinin istendiği fikrini doğacak devam eden Adeto, "Etiyopya'yı arama buyurmak düşünmek Afrika'nın baştan sömürgeleşmesinin başlangıcı demek." niteleyerek konuştu.
"Dünya beşten büyüktür" düşüncesi ortak ittifaka kez açıyor
Adeto, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'dünya beşten büyüktür' düşüncesi banko tek banko doğru. Bu, bizlere ayrımsız sürede global manada ve ilkin Afrika-Türkiye ortada ciddi ortak anlaşma kurduruyor." dedi.
Bu fikrin "bencil" değil "diğerkam" ortak düşünüm bulunduğunu kaydeden Adeto, Erdoğan’ın ortaya koyduğu yaklaşımın Etiyopyalılar çeşidinden şişman özen gördüğünü söyledi.
Adeto, "Bu dünya, içerisinde bulunan 8 bilyon kişiye ilgili ortak yer, kendisini seçilmiş, ferişte ve ya oğan kendisine görenlere değil. Bizler Allah'a aitiz." dedi.
Tek cepheli yaklaşımların benimseme edilmemesi icap ettiğini kail Adeto, bundan dolayı Erdoğan'ın ıslah çağrısının peşinde durulması icap ettiğini kaydetti.
