Afganistan yetimhanelerindeki füru besin krizi zımnında aç yatıyor

Kabil

Afganistan'daki yetimhaneler, arsıulusal yardımların durmasının arkası sıra hesaplı krizle boğuşurken, kollar ise besin problemi çekiyor.

Başkent Kabil'deki Alaaddin Kız Yetimhanesinde canlı çocuklar, AA muhabirine kaygılarını anlattı.

Alaaddin Yetimhanesi resmi şekilde "kız yetimhanesi" şekilde bilinmesine karşın koca kollar da 12 yaşına derece burada kalabiliyor.

Yetimhanede şu an 45'i kız, 55'i koca toplamda 100 bebek yaşıyor.

Afganistan'da "devlet" ve "özel" kazanmak şartıyla 68 yetimhane bulunuyor fakat bunların 26'sı ülkenin içerisine girmiş bulunduğu iri hesaplı buhran zımnında çalışarak kapatılmış durumda. Maddi hastalıkların çözülememesi biçiminde çalışkan birtakımı yetimhanelerin de kapatılması gündemde.

Gıda, kıyafet ve mahrukat yetersizliği asliye sorun

Uluslararası yardımların kesilmesi yetimhanelerde gıda, giysi, yakıt, tıbbi ve kırtasiye malzemeler ilkin kazanmak şartıyla nice eksikliğin artmasına minval açtı. Taliban sonrası yetimhaneler et, süt, meyve, göveri derece besinleri gerçekleştirme edemez bir vaziyete geldi.

Binalarda aklık müteharrik canlılık ve teshin sistemi bulunmuyor. Elektrikler pıtrak kesif kesiliyor, tecrit üreteci düşüncesince de mahrukat bulunamıyor. Sular da pıtrak kesif kesilirken, içmece suyu temininde de ağır teessürat yaşanıyor.

Odaların içindeki tuvaletlerin yeteri derece temizlenememesinden meydana gelen dem etrafa münteşir durumda. Havaların soğumasıyla ağırlık yorganlar kullanılmaktadır fakat canlılık kesintisi ve mahrukat problemi zımnında odalar bilhassa akşamları dargın oluyor.

Yönetim az da olsa mevrut gıda, kıyafet ve mahrukat yardımlarıyla yetimhaneyi ayakta tutmaya çalışırken, millî ve arsıulusal kuruluşlara "yardım" çağrısı yapıyor.

5 kız kardeşin yaşamı sonuç 2 yılda ast yukarı oldu

Hasibe Nebizade (14), 4 kız kardeşi Tayyibe (9), Tuğba (8), Züleyha (6) ve Yelda (3) ile baş başa kısaca sonuç ortak senedir Alaaddin Yetimhanesinde yaşıyor.

12 yaşındaki Bektaş adlı koca kardeşleri ise Pervan vilayetindeki ortak yetimhanede yaşamını sürdürüyor.

Önceki hükümet devrinde er bulunan babaları dü sene önceki Belh vilayetinde ortak helikopter kazasında, anneleri ise sabık sene Pervan vilayetinde yaşanmış bulunan baskın felaketinde anneanneleri, babaanneleri ve teyzeleriyle yaşamını kaybetti.

Çocuklarla ilgilenen yegâne yakınları bulunan dayıları ise Kapisa vilayetinde yaşıyor. Annelerini kaybettikten sonraları çelimsiz ortak müddet dayılarında küsurat çocuklar, maddesel gidiş yetersizliği zımnında Alaaddin Yetimhanesine yerleştirildi.

Annelerini kaybetmelerinin etkisiyle Tayyibe (9) ve Züleyha (6) yaşadıkları sarsıntı kararı ruhsal mesail göstermeye başladı. Maddi imkansızlıklar zımnında Tayyibe ve Züleyha, şu anne derece doktora götürülemedi.

Hasibe, Tayyibe ve Züleyha'nın görüşme zorluğu çektiğini, yaşlarına akıllıca tavırlar sergilemediğini ve sonsuz ağladıklarını anlattı.

Dayılarının ayda ortak çıkarlarını görüşme ettiğini tamlayan Hasibe, bebek yaşta kardeşlerinin sorumluluğunu aldığını ve bu durumun kendisini aşırı üzdüğünü tabir etti.

Hasibe, en sevilmiş bulunduğu yemeğin hoşur pilav bulunduğunu dile getirerek, bunu en sonuç 2 ay önceki yediğini söyledi.

Afganistan'da yönetimin değiştiğini tabir fail Hasibe, "Şiddet hala bitmeme ediyor. İnsanların durumunun da elden aşırı biçimsiz bulunduğunu biliyorum. Güzel eyyam görürüz inşallah. Yetimhanede birtakımı eyyam aç kalıyorum. Eğer yetimhane kapatılırsa aşırı üzüleceğim, en azından burada şen ediyoruz." diyerek konuştu.

Hasibe, çağının çoğunu kız kardeşleriyle ilgilenmekle geçirdiğine dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"En iri arzum, hastalanmış bulunan dü kız kardeşimin iyileşmesidir. Doktor kazanmak isterim zira kardeşlerim iyileşmezse ego onları otama edeceğim. En iri korkum ise kardeşlerimin iyileşememesi. Babamla aşırı dobra hatıralarım oldu. Hep baş başa ibret çalışırdık. Bana akıllıca yolu gösterirdi. Bu sebeple kardeşlerime kızdığımda gece olduğunda rüyamda babamı görüyorum. Bana 'kardeşlerini çarpma huysuz taktirde erinçsiz olurum.' diyor."

"Yetimhaneden çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne yok"

11 yaşındaki Şiraz Pupelzei, 4 sene önceki babasını kaybettikten sonraları annesinin baştan evlendiğini ve kendisini istememesi sayesinde yetimhaneye getirildiğini aktardı.

İleride tayyareci olup halkına görev kılmak istediğini vurgulayan Şiraz, "4 sene ha annem beni görmeye gelmedi. Beni sormuyor, kendisinden de salık yok. Bir amcam mevcut o herhangi ortak hafta beni görmeye geliyor. Bana harçlık veriyor, birtakımı kimi de evine götürüyor, esvap alıyor." dedi.

Şiraz, spor yapmayı sevdiğini, en aşırı sevilmiş bulunduğu hoşur pilavı en sonuç ortak ay önceki yediğini dile getirdi.

Yetimhaneden dışarıya katı çıkamadıklarını fakat ülkede kesat yaşandığını duyduklarını aktaran Şiraz, "Herkesin çetin halde bulunduğunu ve hükümet değişikliği yaşandığını biliyoruz. Afganistan'ın geleceğinden umutluyum, inşallah ortak devir dobra olacak. Özellikle cuma namazı günleri aşındırmak yetersizliği zımnında aç kalıyoruz. En iri korkum ise yetimhaneden çıkarılmamız. Çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne de yok. Sokakta kalırız. Babamı aşırı az hatırlıyorum, ortak defa rüyamda gördüm bu kadar. Annem beni bıraktığı düşüncesince özleyemiyorum da."

Sevita, annesini bekliyor

Son 7 senedir Alaaddin Yetimhanesinde canlı 11 yaşındaki Sevita Samedi, babasını hatırlamıyor ve bozukluk ölüm ettiğini de bilmiyor.

Annesinin ninesi ile yaşadığını özetleyen Sevita, maddesel imkansızlıklar zımnında annesinin namına bakamadığını söyledi.

Sevita, annesinin seyrek kendisini görüşme ettiğini, en sonuç dü ay önceki annesini çelimsiz süreliğine gördüğünü ve annesinin babasının ölümü kendince namına bilgelik vermediğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Kalacağım arazi ve bana bakacak kimsem bulunmadığı düşüncesince yetimhaneye getirildim. Terzilik ve aşçılık yapmayı seviyorum. En aşırı pizzayı seviyorum, seneler önceki yemiştim. En aşırı sevdiğim cümle gazetecilik. Ülkede yaşanmış bulunan gerçekleri bulunduğu derece belirtmek istiyorum. Bu meslekle halkıma görev kılmak istiyorum. En iri korkum ise yetimhanenin kapatılması ve bizim buradan atılmamız."

Babasını hiçbir hatırlamamasına karşın rüyalarında gördüğünü tamlayan Sevita, "Annemi aşırı özlüyorum. Onun daima yanımda olmasını isterim ve onunla devir yapmak istiyorum." dedi.

Arzu, kızların terbiye almasını istiyor

11 yaşındaki Arzu Azizi ise 6 senedir yetimhanede yaşadığını, spor yapmayı, el ve tekellüm işleriyle uğraşmayı sevdiğini söyledi.

Anne ve babasını kaybettikten sonraları yetimhaneye yerleştirildiğini tamlayan Arzu, ailesi kendince ortak bilgisinin olmadığını dile getirdi.

Arzu, "Anne ve babam ego küçükken öldüğü düşüncesince hatırlamıyorum fakat buna karşın az daha herhangi ortak tün rüyamda görüyorum." dedi.

İleride hoca kazanmak istediğini vurgulayan Arzu, "Afganistan'ın savaştan kurtulması ve huzura kavuşmasını istiyorum. Kız evlatların gine okullarına gitmesini istiyorum. Okullar ve üniversitelerin açılmasını istiyorum." diyerek konuştu.

Arzu, yetimhanede birtakımı kimi aşındırmak yetersizliği zımnında aç kalabildiklerini anlatarak, "En aşırı sevdiğim yemek, kavrulmuş onu da en sonuç biraz ay önceki yemiştim." ifadesini kullandı.

Taliban sonrası yurt ekonomisi iri dokunca gördü

Taliban'ın 15 Ağustos'ta hükûmet merkezi Kabil'e girerek yurt yönetimini devralması ve NATO güçlerinin ülkeden ağız ağıza ayrılması yurt ekonomisini içten etkiledi. Bu süreçte nice iş noktayı düşkün kalırken, Taliban sonrası Afganistan'a müteveccih arsıulusal yardımlar maktu ve yurt haricinde mevcut rezervler dondurulmuştu.

Kış aylarında ise ülkede kesat ve fakirliğin artacağı bekleniyor.

BM'ye ilişkin Gıda ve Tarım Örgütü ile Dünya Gıda Programının verilerine göre, yurt nüfusunun yarısından fazlasına bedel mevrut 22,8 milyon ad ağır manada besin problemi yaşayacak.