Washington DC
ABD'de acemi sima koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla gayret ele geçiren gıda fiyatlarındaki artış, 2011'den buyana en erdemli seviyeye ulaşırken, ülkede enflasyonu körüklemeye bitmeme ediyor.
Dünya genelinde gıda tutarları akıbet 10 senenin en erdemli seviyesine çıkarken, erdemli fiyatlar ABD'de de son kullanıcıların dirim maliyetini artırıyor.
ABD Çalışma Bakanlığının açıklamış bulunduğu akıbet veriler, Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) eylülde salname bazda yüzdelik 5,4 artarak 13 senenin en erdemli seviyesine çıktığını gösteriyor.
Ülkede, erke fiyatlarının yanında gıda fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin enflasyonun sevimsiz güçlerinden bir tanesi olmaya bitmeme etmesi dikkati çekiyor.
Gıda enflasyonu 10 senenin zirvesinde
Son açıklayan TÜFE verileri, ülkede gıda enflasyonun eylülde maaş yüzdelik 0,9 ve salname yüzdelik 4,6 arttığını ortaya koyuyor.
Gıda enflasyonundaki salname artışın Aralık 2011'den buyana kaydedilen en erdemli artım bulunduğu kayıtlarda toprak alıyor.
Enflasyon hesaplamasında toprak düzlük marketlerdeki 6 anne gıda grubu endeksinin tümünde salname bazda yükseliş görülürken, en baş döndürücü artışın yüzdelik 10,5 ile "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunda gerçekleştiği dikkati çekiyor.
Bu gıda grubunu, yüzdelik 3,7'lik artışla alkolsüz içecekler, yüzdelik 3,1 ile öteki gıda malzemeleri, yüzdelik 3 ile ürün ve sebzeler, yüzdelik 2,7 ile tahıllar ve unlu mamuller ve yüzdelik 0,6 ile motorin ve motorin ürünleri strateji ediyor.
Market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü et ürünleri artırıyor
ABD'de market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü zait "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunun altında ise sığır ve dana hitit fiyatlarındaki salname yüzdelik 17,6'lık yükseliş öne çıkıyor.
TÜFE verileri, ayrımsız devirde hınzır hitit fiyatlarının yüzdelik 12,7, tavuk ile gülük üzere kümes hayvanı fiyatlarının yüzdelik 6,1, balık ve derya ürünlerinin fiyatlarının ise yüzdelik 7,1 arttığını gösteriyor.
Bu devirde er bezi fiyatlarına bağlı endeksin de yüzdelik 12,6 arttığı kaydediliyor.
Yüksek enflasyonun doğacak aylarda sürmesi bekleniyor
Analistler, enflasyondaki yükselişin erke fiyatlarındaki artışın da etkisiyle doğacak aylarda sürebileceğini, bu durumun Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) erdemli enflasyonun iare olduğuna müteallik görüşüne alan okuduğunu belirtiyor.
Fed yetkilileri ve Beyaz Saray, ülkede erdemli enflasyonun sebebi olarak, tedbir zincirinde yaşanmış bulunan sıkıntıları gösteriyor.
Tedarik zincirindeki darboğazların kötüleştiğine ayraç fail analistler, probleminin andıran sürede düzelmesinin katı belkili olmadığını düşünüyor.
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda da yükselen enflasyonun salgınla ait arz-talep uyumsuzluklarını ve birlikte sene öncesine nazaran erdemli mal fiyatlarını yansıttığı aktarılıyor. Enflasyon risklerinin fevk taraflı olduğuna özen çekilen raporda, Fed üzere özek bankalarının enflasyonun baş döndürücü yükselmesi yerinde mal politikasını sıkılaştırmaya müheyya olması gerektiği vurgulanıyor.
"Salgın azaldıkça şişkinlik itidalli bir duruma gelecek"
Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi, AA muhabirine, erdemli enflasyonun, global tedbir zincirlerini elan da karışmasını sağlayarak degaje tabanlı sıkıntılara ve elan erdemli fiyatlara hastalık bulunan Kovid-19 salgının Delta varyantının kararı bulunduğunu söyledi.
Daha birlikte tomar insanoğlunun hastalanmasıyla salgının iş gücü piyasasında bozulmaya hastalık olduğuna ayraç fail Zandi, bu durumun elan erdemli iştirakçi maliyetine, etkin eksikliğine ve nedeniyle elan erdemli fiyatlara hastalık bulunduğunu anlattı.
Zandi, erdemli enflasyonun iare olacağını belirterek, "Salgın azaldıkça, tedbir zinciri ve iş gücü endüstrisi sorunları çözülecek ve şişkinlik itidalli bir duruma gelecektir." dedi.
Enflasyonun doğacak sene bu zamanlarda Fed’in yüzdelik 2’nin az buçuk üstündeki hedefine yaklaşmasını beklediğini tamlayan Zandi, şişkinlik beklentilerinin düşüt ve stabil kalmasının da atılganlık donör bulunduğunu tabir etti. Zandi, şişkinlik beklentilerinin düşüt kalması biçiminde erdemli enflasyonun süreklilik göstermeyeceğine ayraç ederek, "Enflasyonun doğacak senenin sonlarında yahut 2023'ün başlarında yüzdelik 5'in az buçuk üstündeki bulunan düzeyinden yavaşlayarak bunun kısaca yarısına yaklaşmasını bekliyorum." dedi
