Brüksel
Avrupa Birliği (AB) 2021'de toy insan koronavirüsle (Kovid-19) mücadeledeki değimsiz politikaların minval açmış yer aldığı krizlerin yönetimi, aşılamaların hızlanması, savunmada muhtariyet ve transatlantik ilişkileri ihya çabaları, Belarus ile mülteci gerginliği, şişkinlik ve erke fiyatlarındaki artım kabil mevzulara yoğunlaştı.
2020'de endamsız müddette salgının merkezi anons edilen AB devletleri esenlik materyali ihracatına engellemeler getirip, birbirlerine sınırlarını kapatırken AB kurumları kuvvetsiz kaldıkları düşüncesince eleştirilere maruz kaldı.
2021'nin evvela günlerinde AB'nin gündemi, Schengen bölgesinde başıboş dolaşımını güvence dibine benimseme eylemek düşüncesince Birlik genelinde gezilerde kullanılmak neredeyse aşılama sertifikası oluşturulmasıydı.
Ancak senenin evvela 3 ayında uzuv devletler bu mevzuda ayrılmış durumdaydı. Turizm devletleri yazları ekonomilerini canlandırabilmek düşüncesince bahis konusu uygulamaya devrolmak isterken Fransa ve Almanya kabil birtakım devletler ise hâlâ aşının himaye süresi kabil bilgilerin kemiksiz olmaması ve "ayrımcılık" endişesiyle uygulamaya hamam bakmadı.
17 Mart'ta AB aşılama sertifikasında evvela adımı atarak lüzumlu kanuncu düzenlemeyi hazırladı, şehadetname 1 Temmuz bakımından yürürlüğe girdi. Bugüne değin 5 kıtada Türkiye'nin de aralarında yer aldığı 60'dan birlikte tomar vatan düzene karışma edildi.
Aşı anlaşmalarına gayret verildi
Aynı dönemde, döllenme süreçlerini ağır ilerlettiği sebebi öne sürülerek mevzuya eğilen AB, gizil aşıların alımına müteveccih aşırı sayıda ticari geçim yaptı.
Bu çerçevede AB ilkin BionTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson&Johnson ilkin kazanmak neredeyse aşırı sayıda şirketi ile aşılama alıntı sözleşmeleri imzaladı.
AB, opsiyonlar karışma kazanmak neredeyse BioNTech-Pfizer ile 2,4 milyar, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson&Johnson ile 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon, Novavax ile 200 milyon ve Valneva ile 60 milyon düze aşılama benimseme eylemek düşüncesince sözleşmeler yaptı.
Söz konusu aşıların tasarruf onayı almasının peşi esna hassaten tedarikte teessürat giriş gösterdi. AB tarafı april ayında aşılama alıntı anlaşmasına uymadığı ve tedariki geciktirdiği sebebi öne sürülerek AstraZeneca'ya dirlik Brüksel Mahkemesi'nde sorun açtı. Taraflar aylarca birbirlerini sözleşmeye uymamakla suçlama etti.
Diğer üreticilerden aşırı sayıda aşılama ısmarlama fail ve teyit düzlük AB ile AstraZeneca'nın uzlaşması eylülü buldu.
AB, hanuman nihayetinde uygulamaya koyduğu Kovid-19 aşısı ihracatını sınırlandıran mekanizmayla birliğin ön alıntı anlaşması imzaladığı BioNTech-Pfizer, AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson&Johnson, CureVac ve Moderna firmalarının AB ülkelerindeki tesislerinde imal edilen aşıların gayrı devletlere destursuz satılmasını engelledi.
Aşının AB dışına satışı, üretimin yapıldığı ülkenin ve AB Komisyonunun müsaade vermesi şeklinde beklenen oluyordu. İzin alınması düşüncesince kuruluşların AB'ye sağlamayı üstlenme etmiş yer aldığı miktardaki aşıyı teyit etmesi gerekiyordu.
Firmalardan yeteri kadar aşılama teyit düzlük AB, aşılama tedarikinde yaşanmış bulunan problemlerin aşılmasıyla uygulamaya koyduğu dışarı satım müsaade mekanizmasını sene nihayetinde yürürlükten kaldırmaya değişmeyen verdi.
Nüfusun yüzdelik 67,3'ü ehliyetli aşılandı
AB 19 Ocak’ta uzuv ülkelerdeki yetişkinlerin yüzdelik 70'inin yaza derece minimum birlikte düze aşılama olması düşüncesince gaye koydu, sonraları süreci yaz sonuna uzattı. Haziran başlangıcında AB'de meri aşılama dozu sayısı 250 milyonu aştı, 27 Temmuz'da ise yüzdelik 70 hedefine ulaşıldığı açıklandı.
Yıl sonu bakımından AB'de nüfusun tümünün yüzdelik 67,3'ü ehliyetli aşılandı. Avrupa İlaç Ajansı (EMA), 2021'de AB vatanlarında BioNTech-Pfizer'a ek namına Moderna, AstraZeneca ve Johnson&Johnson ve Novavax firmalarınca imal edilen aşıların kullanımına müsaade verdi.
ABD ile ilişkilerde kademeli iyilik çerçevesinde transatlantik sözleşme güçlendirildi
AB, sene başlangıcında ABD'de dayanıklı aşırı mevzuda dirlik karşıya geldiği Donald Trump sürecinin bitmesini kıvançla karşıladı.
AB Dış İlişkiler Konseyi, 22 Şubat'ta, videoteyp konuşma kanalıyla Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile küresel, aut politika ile asayiş politikaları dalında düşünüm alışverişinde bulunmuştu.
AB Konseyi Başkanı Michel, 25 Mart'ta AB liderleri ortada planlı zirveye, Amerika Başkanı Joe Biden'ı da çağırma etmişti.
Michel, “ABD Başkanı’nı gelecekteki iş birliğimiz ile alakalı görüşlerini paylaşması düşüncesince toplantımıza katılmaya çağırma ettim. Transatlantik ittifakımızı baştan nesir ika zamanı.” ifadelerini kullanmıştı.
Biden, böylelikle reislik koltuğuna oturmasından tahminî 2 ay sonraları AB Liderler Zirvesi'ne videoteyp konferansla sarılmış ve AB ile Amerika arasındaki ilişkilerin baştan canlandırılmasına bağlılığını dile getirmişti.
15 Haziran'da planlı AB-ABD Zirvesinde dü aktör, Çin’e yaklaşımda istişare, Rusya’nın istikrarsızlaştıran davranışlarına dirlik bütünlük ilkin kazanmak neredeyse Kovid-19, global iktisadi toparlanma, çevre, büyüme, ticaret, global ve lehçe asayiş hikayelerinde eş vakfe belirledi.
Afganistan ve AUKUS krizleri gölgesinde Stratejik Pusula arayışı arttı
AB’nin defans ile asayiş sahalarında NATO ve ABD'den hür eylem edemeyişi hasebiyle Birlik ortamında levent boylu süredir aralıklarla gündeme getirilen "özerk askeri güç" fikri, 2021'de hâlâ aşırı tartışılır oldu.
AB, Haziran 2020'de "Stratejik Pusula" ismi maruz operasyonel defans rehberini yapmaya başlamış, evvela namına yıldırma analizleri yapılmıştı. Konu 2021’de evvela namına 26 Şubat’ta AB liderlerinin defans ve asayiş mevzulu toplantısında ele alındı. Toplantıya NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de alınması dikkati çekti. AB liderleri de Stratejik Pusula'nın "NATO'ya seçenek olmadığını" ve "ABD’nin yükünü büzüşmek anlamına geleceğini" yoğun pıtrak dile getirdi.
ABD'nin peşi esna NATO'nun da Afganistan'dan çekilmesi ve Fransa'nın, Amerika ile İngiltere kabilinden tahtelbahir anlaşmasında çevrim dışı bırakılmasıyla akıntı fail AUKUS krizi ve sene ortalarında “Belarus yönetiminden yönelen "hibrit" tehdit, AB içerisinde dikkatleri birlikte el hâlâ Stratejik Pusula'ya çevirdi.
5 bin insana derece çıkabilen çabuk geçiş kuvveti kabil unsurlar içeren Stratejik Pusula'nın Şubat 2022'deki AB Liderler Zirvesi'nde sonuç durumunu alması planlanıyor.
Rusya ile ilişkilerde gerilim tırmandı
2021, AB-Rusya ilişkileri, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Politikası Josep Borrell'in 7 Şubat'ta anlatım etmiş yer aldığı "yol ayrımı" düzeyine geldi.
Sene başlangıcında AB, Almanya'dan dönüşünde Moskova'da gözaltına tahsil edilen Rus aykırı Aleksey Navalnıy'ın hemen başıboş bırakılması düşüncesince Rusya'ya çağrıda bulundu.
Borrell'in Moskova ziyareti esnasında AB ülkelerinden 3 diplomatın bitmiş dışı edilmesi Belarus, Ukrayna, Gürcistan, Suriye, Libya kabil nice konudaki anlaşmazlıklar, AB Dışişleri Bakanlarının 22 Şubat'ta, Blinken'ın da katılımıyla düzenlemiş yer aldığı görüşmede Rusya’ya müeyyide sonucu çıkmasıyla sonuçlandı.
19 Nisan'da AB, Rus ordusunun Ukrayna sınırıyla Kırım'daki askeri hareketliliği ve yığınağı hasebiyle Rusya'ya dirlik Ukrayna ile ehliyetli el birliği mesajı verirken, sene sonuna akla yatkın Rusya'nın Ukrayna sınırı yakınındaki askeri yoğunlaşmasının artması, AB'nin tavrının sertleşmesine minval açtı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 7 Aralık'ta Rusya'nın Ukrayna'ya dirlik agresif eylemde bulunması şeklinde bu ülkeye kaba yaptırımlar uygulayacakları tehdidinde bulunurken 13 Aralık'ta AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "AB bakanlarının bütünü zaman şu mevzuda aşırı netti. Ukrayna'ya dirlik rastgele birlikte saldırganlığın Rusya düşüncesince siyasal neticeleri ve faziletkâr iktisadi bedeli olacaktır.” mesajını verdi.
Geri itmeler arsıulusal basında azade toprak aldı
Başta Yunanistan kazanmak neredeyse birtakım AB ülkelerinin mültecileri sınırlarından arka ittiklerine ilişikli haberler, 2020 ve 2021'de nice arsıulusal matbuat kuruluşunda azade biçimde toprak aldı.
AB'nin yolsuzlukla savaş ofisi, 12 Ocak'ta Birliğin Sınır Koruma Ajansı Frontex kendisince anket açtı.
Mart başlangıcında AB Komisyonu, Yunanistan'ın aşırı sayıda sığınmacıyı Türkiye'ye arka itmesinin ardından, bu kabil vakalarda AB ülkelerinin Avrupa değerleri doğrultusunda eylem etmesi ve esas haklara hürmet göstermesi icap ettiğini bildirdi.
Son namına Ekim 2021'de Alman Spiegel dergisi, Almanya Birinci Televizyon Kanalı ARD'nin Monitor programı, Fransız gazetesi Liberation, Sırp gazetesi Novosti ve RTL Hırvatistan Lighthouse Report, SRF Rundscha ve ARD Viyana ofisi kabil matbuat kuruluşları, Hırvatistan ve Yunanistan’da 8 aydan birlikte tomar devam eden araştırmalarını yayımladı.
Bu haberlerde, arka itmeler ve mültecilere meri hüküm belgelendi ve azade çapta nağme getirdi.
Görüntüler ve ifadeler kabil kanıtlarla maruz istihbarat ile alakalı AB Komisyonu, güzeşte hafta haberlerin "çok düşünce verici" bulunduğunu belirtti.
AB Komisyonunun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson, Yunanistan'ı gayrikanuni arka itmelere ilişikli gelişmeleri araştırmaya çağırdı. Johansson, temmuzda da Yunanistan'ın mültecileri denizden Türkiye'ye akla yatkın hoşnutluk dışı arka ittiğini benimseme etmiş, bunun "temel Avrupa değerlerinin ihlali" bulunduğunu söylemişti. Johansson, başkaca Yunan hükümetinin sınırlarına mevrut göçmenleri gayrikanuni biçimde bitmiş dışı etmeyi durdurması icap ettiğini dile getirmişti.
Macaristan ve Polonya ile Hukukun Üstünlüğü tartışıldı
AB ile Polonya ortada 2021'de kaza bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve millî yasaların AB hukukunun üzerinde olup bulunmadığı kabil mevzularda anlaşmazlıklar yaşandı.
Polonya'nın yargıçlara müteveccih düzen bağı mekanizmasının haricinde Polonya Anayasa Mahkemesi'nin "ulusal yasaların birtakım bölgelerde AB hukukundan evvela geldiğine" müteveccih 8 Eylül’de almış yer aldığı karar, ağız dalaşı konusu oldu. Polonya hükümeti sonucu savunurken AB kurumları, AB yasalarının millî yasalardan faziletli bulunduğunu belirtti.
20 Temmuz'da Komisyon, Polonya ve Macaristan'da hassaten kaza bağımsızlığı kabil demokratik standartların aşındığını belirterek bu devletlerin hali düzeltmemesi şeklinde "yetkilerini kullanmaktan çekinmeyeceğini" bildirdi.
27 Ekim’de AB Adalet Divanı, Polonya'nın günce 1 milyon ekü mal cezası ödemesine hükmederken AB, Polonya'ya verilecek fonları onaylamadı.
AB Adalet Divanı, 16 Kasım'da da Macaristan'ın "güvenli" sevgili üçüncü ülkelerden gelenlerin dehalet başvurularının reddedilmesine imkân sağlayan ve dehalet başvurularına iane sağlayanlara cezai müeyyide öngören yasalarının, AB hukukunu çiğnediğine değişmeyen verdi.
Belarus ile mülteci krizi yaşandı
AB, Belarus'ta Ağustos 2020'de meydana getirilen seçimlere alavere dalavere karıştırıldığı ve muhalefete bası uygulanmış yer aldığı sebebi öne sürülerek bu ülkeye yaptırımlar uyguluyordu.
Yunanistan'dan Litvanya'ya revan Ryanair'e ilgilendiren uçağın 23 Mayıs'ta bomba suç duyurusu yapıldığı iddiasıyla Belarus vatan sahasındayken acele gerileyiş yapması ile alakalı süregelen gerginlik, AB’nin vakadan birlikte güneş sonraları meydana getirilen AB Liderler Zirvesi'nde gelişmeyi kınaması ve 4 Haziran’da Belarus'a ilgilendiren vatan yolu şirketlerinin Avrupa vatan piyasası ile AB ülkelerindeki havalimanlarını kullanmasını yasaklayıcı kararıyla sonuçlandı.
21 Haziran'da yaptırımlara aşırı sayıda büyüklük görevlisi ve iş insanının yanında Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun oğlu da karışma edildi.
AB, senenin sonuç aylarında Belarus yönetimini Irak kabil ülkelerden göçmenleri getirerek AB devletleri Polonya, Litvanya ve Letonya sınırlarına göndermek, "düzensiz toprak kayması taşıt namına değerlendirmek ve Birlik'i bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla" suçladı.
Kasım ayında AB, göçmenleri pınar devletlerde kapatmak düşüncesince hamleler yapmış oldu ve bu amaçla aşırı sayıda ülkeyle temasa geçti.
2 Aralık Belarus'a yandaki AB ülkelerine gayrikanuni geçişleri kolaylaştıran faaliyetleri birleştirme fail yahut bunlara imdat sağlayıcı ad ve kuruluşları da müeyyide listesine düzlük AB, binlerce Iraklının ülkesine arka dönmesini motivasyon etti.
Kamu borcu arttı
AB vatanlarında amme borcunun katışık gayrimenkul içi hasılaya (GSYH) payı müstevli tedbirleri hasebiyle 2021'de çabucak arttı.
AB kurallarına göre, alışılagelen koşullarda uzuv devletlerin amme borçlarının da GSYH'lerinin yüzdelik 60'ını geçmemesi gerekiyordu. AB üyesi ülkeler, müstevli hasebiyle güzeşte sene bahis konusu kuralları askıya benimseme ika sonucu almış ve amme masraflarını yükseltmişti.
Bu gidiş 2021'de de bitmeme etti. AB üyesi devletlerin yardan ilavesi kriterlerde belirlenen yüzdelik 60'lık amme borcu oranını aştı.
Kamu borcunun GSYH'ye payı sonuç verilere layıkıyla Yunanistan'da yüzdelik 207,2, İtalya'da yüzdelik 156,3, Portekiz'de yüzdelik 135,4 İspanya'da yüzdelik 122,8 Fransa'da yüzdelik 114,6 ve Belçika'da yüzdelik 113,7'yi buldu.
Brexit kavgası bitmeme etti
AB ile üyelikten ayrılan İngiltere ortada Kuzey İrlanda ve balıkçılık kabil Brexit kaynaklı ehemmiyetli mevzularda ihtilaflar sürdü.
Brexit Ayrılık Anlaşması'nın birlikte parçası namına imzalanan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası bulunan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticari ilişkileri düzenliyordu.
Protokole göre, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük kurallarına naşir olmaya bitmeme ediyor. AB kuralları gereği Tek Pazar'a, zımnında Kuzey İrlanda'ya İngiltere kabil bundan böyle AB üyesi sıfır birlikte ülkeden birtakım mamüllerin direkt gönderimi sona ermesi anlamını taşıyordu.
Özellikle, Birleşik Krallık'tan Kuzey İrlanda'ya sosis, salam ve kıyma kabil besin ürünlerinin ve ilaçların gidemeyecek olması İngiltere tarafında şişman rahatsızlığa sebep oluyordu.
Londra, AB'den İrlanda protokolünün değiştirilmesini arzu etti. Taraflar halen bu problemlerin giderilmesi düşüncesince danışmalar yürütüyor.
İngiltere Brexit hasebiyle Fransa ile de balıkçılık kaynaklı teessürat yaşadı.
Özellikle İngiltere'ye ilişikli Jersey Adası yönetimi, özlük karaca sularında avlanmaya sürdürmek talip Fransız balıkçı teknelerinden geçmişteki faaliyetlerine ilişikli iddia sunmalarını istemişti. Bu durum, İngiltere ve Fransa ortada gerilime sebep oldu.
Balıkçılık adalet ve kotalarına ilişikli anlaşmazlıkta Fransa ile İngiltere ortada meydana getirilen görüşmelerde dü tarafı kıvançlı fail birlikte uzlaşma sağlanamadı.
Paris, balıkçılık krizinde birlikte hal bulunmaması şeklinde dişe diş önlemlerini yaşama geçireceğini açıkladı. Ancak halen İngiltere, Fransa'nın arzu etmiş yer aldığı sayıda tekneye müsaade vermedi.
Enflasyon şahika yaptı
Enflasyondaki artım eylül, evvela teşrin ve bitmiş teşrin aylarında da bitmeme etti. Avro mal birimini kullanan AB ülkelerinden meydana mevrut Avro Bölgesi'nde bitmiş teşrin ayında şişkinlik üstün dereceli kırdı.
Avro Bölgesi'nde, kasımda salname şişkinlik yüzdelik 4,9'luk oldukça sonuç 25 senenin en faziletkâr seviyesine ulaştı.
Enflasyon, bu zamanda Almanya'da yüzdelik 6, Fransa'da yüzdelik 3,4, İspanya'da yüzdelik 5,5, İtalya'da yüzdelik 3,9, Hollanda'da yüzdelik 5,9 ve Belçika'da yüzdelik 7,1 seviyesinde belirlendi.
Enflasyondaki çabuk yükseliş ve umumi fiyatlardaki artım Avrupalıları da tasalı etmeye başladı.
Enerji krizi giriş gösterdi
Avrupa'da hassaten güz aylarıyla bu arada katıksız safi taş yağı lambası ve yalıtım kabil erke ürünleri tutarları çabucak yükseldi.
Bu durum, şita aylarında faziletkâr faturalarla karşılaşan tüketicileri tasalı etti.
Doğal safi taş yağı lambası ihtiyacının yüzdelik 90'ını ithal fail AB devletleri erke ilişkin alınacak önlemler ilişkin eş davranış belirlemeye çalıştı.
Fransa, İspanya ve İtalya'nın başını çekmiş yer aldığı birlikte ekip ülke, AB katıksız safi taş yağı lambası ve yalıtım piyasalarının güncellenmesini ve yalıtım üretimindeki pınar fiyatlarının ayrıştırılmasını istedi.
Enerji fiyatlarının doğacak sene sayı farkı seviyelere dönmesini gözleyen Almanya, Avusturya ve Hollanda kabil ülkeler, küsurat erke fiyatlarına dirlik AB yalıtım sahasının düzeltilmiş edilmesine dirlik çıktı.
Başını gene Fransa'nın çekmiş yer aldığı 10 yöresinde ülke, çekirdeksel erke santrallerinin AB sürdürülebilir ve yeşil mali envestisman sınıflandırmasında toprak almasını arzu etti.
Aralarında Polonya ve Macaristan'ın bulunmuş yer aldığı birlikte ekip vatan de erke fiyatlarındaki yükselişten AB'nin vatan dostu dönüşümünü sağlamayı hedefleyen Yeşil Mutabakat ile alakalı politikalarını mesul tuttu.
Bu gruplaşmalar kararında Brüksel'de meydana getirilen AB Liderler Zirvesi'nde erke ilişkin eş birlikte yöntem belirlenemedi.
