Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği terimi öncesinde işlenmiş bulunan bazısı icraat olsa da 20.06.2012 tarihinde piyasaya sürülen 6331 mahdut iş sağlığı ve güvenliği kanunuyla yaşamımıza girdi. 6331 mahdut iş sağlığı ve güvenliği kanunu işverenleri iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarına müteveccih lazım tedbirlerin alınmasıyla ve sürdürülebilir bir duruma getirilmesiyle memur tutuyor.
“İstihdam edilmesi kanuni zorunluluk”
“Kanun çerçevesinde az daha dört başı mamur işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilişik icraat yapılması ve iş güvenliği uzmanı istihdam edilmesi kanuni ıztırar biçimine gelmiştir” diyen İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Mustafa Tatlıcan, “İş sağlığı ve güvenliği hizmeti borç işyerleri az tehlikeli, kazalı ve aşırı kazalı kazanmak amacıyla 3 sınıfa ayrılmaktadır. Tehlike sınıfına bakılmaksızın 50'den ortak tomar çalışanı bulunan kâffesi işyerleri, kazalı ve aşırı kazalı sınıfta yer meydan ve minimum 1 çalışanı bulunan kâffesi işyerleri iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almakla yükümlüdür. Ancak amme kuruluşları ile az kazalı sınıfta yer meydan ve 50'den az çalışanı bulunan işyerleri 30 Haziran 2023 zamanı itibarı ile hizmet almak zorundadır. İş Sağlığı ve Güvenliği yükümlülüklerinin adına getirilmesiyle işletmelerdeki iş kazaları, cümle hastalıkları, güdeleme düşüklüğü, çalışan verimsizliği vb. kabilinden durumların minimuma indirilmesi ve güvenli düzentileme ortamı oluşturulması amaçlanmaktadır” biçiminde konuştu.
“Türkiye 9'uncu tam yer alıyor”
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun en akıbet yayınlamış bulunduğu verileri paylaşan Tatlıcan, “2020 senesinde iş kazası sayısı 384 bin 262 ve cümle rahatsızlığı sayısı 908 alegori görülmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) sayımlama ünitesi ILOSTAT'ta yer meydan tabloya gereğince 100 bin çalışan başına fâni iş kazalarının en aşırı yaşandığı devletler listesinde Türkiye 9'uncu tam yer almaktadır. Türkiye'den evvela en aşırı fâni iş ilçesinin yaşandığı devletler ise sırası ile Filistin, Küba, Ermenistan, Mısır, Kosta Rica, Zimbabve, Özbekistan, Nikaragua Cumhuriyeti'dir. Türkiye'den sonradan en aşırı fâni iş kazalarının yaşandığı devletler de Meksika, Brezilya, Moldova, Tayland, Belize, Ukrayna, Amerika, Rusya, Seyşeller, Moğolistan, Kazakistan, Litvanya, Kırgızistan bulunduğu görülmektedir” dedi.
“Uygulamalar yetersiz”
İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının Türkiye'de tam olmadığını tamlayan Tatlıcan, “Bu vaziyette iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarına değgin yapılması gerekenler ise; işverenlerin ve çalışanların yükümlülüklerini en güzel biçimde adına getirmeleri ve devletin de denetleme mekanizmasını geliştirerek iş kazaları ve cümle rahatsızlıkları minimal seviyeye indirilmesi düşüncesince icraat yapması gerekmektedir” sanarak konuştu.
“Güvenlik kültürü eksik”
İş sağlığı ve güvenliğinde en ehemmiyetli eksiklerden ortak tanesinin “Güvenlik Kültürü” olduğuna yer veren İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Programı Öğr. Görevlisi Mustafa Tatlıcan, “Güvenlik kültürü terimi önceki kez, 1986 senesinde Çernobil'de meydana mevrut çekirdeksel kazadan sonradan hazırlanmakta bulunan ortak raporda kullanılmıştır. Hazırlanan bu rapor, Çernobil kazasında ehemmiyetli dizayn eksikleri, örgütsel yanlışlar ve çalışanların ihlallerinin ehemmiyetli ortak gösteriş oynadığına ayraç etmektedir. İş sağlığı ve güvenliğine değgin tetkikat yapıldığında umumi alegori uygulayım önlemlerin alındığı ve derneşik aralıklarla çalışanlara pedagoji bilimi verilerek iş kazaları ve cümle rahatsızlıkları engellenmeye çalışmış bulunduğu görülmektedir. Ancak tahsil edilen bu önlemlerin çıtırbom bulunduğu gösterilen iş kazası ve cümle rahatsızlıkları istatistiklerinde görülmektedir” sanarak konuştu.
Çalışanların risk, kaza, cümle rahatsızlıkları ve asayiş kültürü karşı bilinçlendirilmesinin ehemmiyetli olduğuna aksan işleyen Mustafa Tatlıcan şu ifadelerle laflarını tamamladı:
“Güvenlik kültürünü geliştirebilmek için; yönetimin asayiş kültürünü benimsemesi, iş güvenliğine değgin değerler, tutumlar ve bağlılığın geliştirilmesi, dümen ve çalışanlar ortada çapraz güven ve adaletli yaklaşımın sağlanması, işletmelerde riziko değerlendirmesi, aceleci gidiş planı, afiyet gözetimi, vadi gözetimi, derneşik aralıklara güvenli tutum eğitiminin yapılması ve işletmelerde meydana mevrut iş kazaları, cümle rahatsızlıkları ve ramak kaldığında olayların ifade edilmesi ve lazım mercilere iletilmesi gerekmektedir.”
