İstanbul
TGDF'den meydana getirilen açıklamaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıklamış olduğu Dış Ticaret Verileri temel alınarak Agrimetre çeşidinden hazırlanmakta bulunan TGDF Dijital Veri Paneli verileri paylaşıldı.
Buna göre, 01 ile 24 fasılları arasındaki hepsi GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili mamüllerin engelleme edilmiş olduğu hesaplamalara bakıldığında, 2021’nin 10 ayında bu sektörün aut tecim dahası esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran yüzdelik 20,3 arttı.
Özet Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde gösterilen aut tecim verilerine göre, 2021’in 10 ayında ihracat, esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 19,6 artarak 18,1 bilyon dolara, müstesna alım yüzdelik 19,4 artarak 13,5 bilyon dolara ulaştı.
Aylık bazda bakılınca Ekim 2021’de ihracat, esbak senenin ayrımsız ayına mucibince yüzdelik 22,6 artarak 2,2 bilyon dolar, maaş müstesna alım ise yüzdelik 33,1 artarak 1,3 bilyon dolar adına gerçekleşti. Aylık müstesna alım ağustos ve ilkgüz aylarına nispeten az buçuk gerilese de teşrinievvel ayında da esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran bariz ortak çoğalma kaydedildi.
İthalat, 2021 yılının evvel aylarında bariz ortak çoğalma şevki sergiledi. Nisan ayında, esbak senenin ayrımsız ayına mucibince yüzdelik 25 kalan maaş müstesna satım ve müstesna alım çoğalma hızının yavaşlaması ile bu trendde değiş görüldü.
İhracat mayıs ayında da bariz biçimde artarken, 2021 senesinde evvel kat mayıs ayında ithalatın esbak senenin ayrımsız ayına nazaran gerilemesi, senenin esasen bu yana bitmeme fail faziletkâr müstesna alım trendini değiştirdi. İhracatın artması, ithalatın yavaşlaması yönündeki müspet trend, haziranda güçlenerek bitmeme etti. Temmuz, ağustos, ilkgüz ve teşrinievvel aylarında ise bu trend değişti ve ithalatta gine ehemmiyetli artışlar kaydedildi.
Dış tecim dahası sene sonuna çelimli girdi
2021 yılının başlarında ithalatın çoğalma eğiliminde olmasından aksi etkilenen aut tecim dengesi, senenin evvel dört ayında esbak senenin ayrımsız periyodunun peşinde kalmıştı.
Mayıs verilerinin gelmesiyle beraberce 2021’de evvel kat aut tecim fazlası, esbak senenin ayrımsız periyodunun dair çıktı, 2021’in evvel 5 ayında, esbak senenin ayrımsız zamanına nazaran yüzdelik 32,1 artarak 1,63 bilyon dolar adına gerçekleşmişti. Bu senenin 10 ayında aut tecim dahası esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 20,3 artışla 4,66 bilyon dolar oldu.
Birim müstesna satım kıymeti 2021’in 10 ayında, esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 2,8 artarak 1.099 dolar/ton adına gerçekleşti. dışalım ünite kıymeti ise esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 31 artışla 604 dolar/tona yükseldi. Birim müstesna alım değerinin 2021’in esasen bu yana faziletkâr seviyede bitmeme etmesi aksi ortak evolüsyon adına değerlendirildi.
Dış ticarette en faziletkâr oylumlu mahsulat fındık, un ve makarna
Bu senenin 10 ayında ihracatta öne çıkan mahsulat sırayla fındık içi (0,95 bilyon dolar), un (0,93 bilyon dolar) ve makarna (0,63 bilyon dolar) olurken bu mahsulat hep ihracatın kestirmece yüzdelik 13,8’ini oluşturdu.
Aynı çağda en aşırı ithal edilen mahsulat ise sırayla buğday (1,7 bilyon dolar), soya fasulyesi (1,3 bilyon dolar) ve incelmemiş gün çiçeği hasım (0,7 bilyon dolar) oldu. Bu 3 ürün, hep ithalatın kestirmece yüzdelik 27,5’ini, şu demek oluyor ki 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
1 yıldan ortak tomar süredir taşınmazlar içre paha artışları ile sık sık gündeme mevrut ve 760 milyon dolarlık müstesna alım ile 2020’de en ortak tomar ithal edilen 3. mahsul bulunan ayçiçek yağında müstesna alım trendi 2021’de de bitmeme etti. Ayçiçek ve ayçiçek hasım 2021 senesinde da en aşırı ithal edilen mahsulat ortada toprak aldı. Ham gün çiçeği hasım 2021 yılının hâlâ 10. ayında, 2020 yılının tamamında erişilen seviyeyi yakaladı.
Ağustos (263 milyon dolar), ilkgüz (367 milyon dolar) ve teşrinievvel (237 milyon dolar) aylarındaki faziletkâr buğday ithalatı sayıları dikkati çekti.
Büyük seviyede hile endüstrisi çeşidinden beğenilen soya fasulyesinin haziran (246,9 milyon dolar), orak ayı (150,6 milyon dolar) ve ağustos (158,1 milyon dolar) aylarındaki faziletkâr seviyedeki ithalatı dikkati çekmişti. Bu üründe, mayıs-ağustos aylarında 800 milyon doların, sene toplamında ise 1,3 bilyon doların üstünde müstesna alım yapıldı. Eylül ve teşrinievvel ayında ise esbak aylar derece faziletkâr müstesna alım gerçekleştirilmedi.
En aşırı müstesna satım karşıcı sektörler
2021’in 10 ayına ilgili aut tecim verileri sektörlere mucibince incelendiğinde kaba kabuklu meyveler (1 bilyon 850 milyon dolar), diyabet hastalığı ve lezzetli mamuller (1 bilyon 816 milyon dolar), gözyaşı sonuç (1 bilyon 697 milyon dolar), nebati yağ (1 bilyon 396 milyon dolar) ve balıkçılık ve su ürünleri (1 milyar33 milyon dolar) sektörleri en ortak tomar müstesna satım karşıcı sektörler adına sıralandı. Toplam ihracatın yüzdelik 43’ü bu 5 kol çeşidinden gerçekleştirildi.
Aynı çağda efsanevi yemi (3 bilyon 676 milyon dolar), nebati yağ (2 bilyon 250 milyon dolar), un (2 bilyon 18 milyon dolar), kakao-çikolata (610 milyon dolar) ile esrar ve mamulleri (422 milyon dolar) sektörleri ise en aşırı müstesna alım karşıcı sektörler adına sıralandı. Toplam ithalatın yüzdelik 66,6’sı, şu demek oluyor ki 3’te 2’si bu 5 kol çeşidinden gerçekleştirildi. Bu oranın faziletkâr olması, ithalatın az buçuk sektörde yoğunlaştığını gösterdi.
Tek başına efsanevi yemi sektörü, 2021’in 10 ayında 3,7 bilyon dolara yakın miktar ile hep ithalatın yüzdelik 27,3’ünü, şu demek oluyor ki 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
Fiyat artışları ile gündemde toprak bulan nebati yağ sektörü, 2021’in 10 ayında 2 bilyon doları aşan müstesna alım ile hep ithalatın yüzdelik 16,7’sini oluşturdu. Küresel piyasalardaki fiyatın Mart 2020 – Mart 2021 zamanında 2 katından ortak tomar artarak çoğalması ve döviz fiyatlarındaki fevk taraflı hareketlilik, ithalata ilişkin bu sektörde dünya içi fiyatların bariz ortak biçimde artarak çoğalması ile sonuçlandı.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
2021 yılının evvel 10 ayında esbak senenin ayrımsız zamanına mucibince ihracatını bedel adına en ortak tomar arttıran sektörler nebati yağ endüstrisi (470 milyon dolar artış), diyabet hastalığı ve lezzetli mamuller endüstrisi (373 milyon dolar artış), parafin et endüstrisi (273 milyon dolar artış), balıkçılık ve su ürünleri endüstrisi (259 milyon dolar artış) ve gözyaşı sonuç endüstrisi (199 milyon dolar artış) oldu.
Aynı çağda ihracatın gerilediği sektörler esrar ve mamulleri endüstrisi (93 milyon dolar düşüş) ve makarna endüstrisi (6 milyon dolar düşüş) oldu. Kuru meyve/sebze ve un sektörleri ihracatı senenin evvel 4 ayında esbak yıla nazaran gerideydi. Bu sektörlerdeki ihracatın toparlanması dikkati çekti.
2021 yılının 10 ayında esbak senenin ayrımsız ayına mucibince ithalatı bedel adına en aşırı kalan sektörler efsanevi yemi endüstrisi (834 milyon dolar artış), nebati yağ endüstrisi (510 milyon dolar artış), un endüstrisi (283 milyon dolar artış), hint bademi ve çikolata endüstrisi (103 milyon dolar artış) ve bakliyat endüstrisi (47 milyon dolar artış) oldu.
İthalatın en aşırı düşmüş olduğu 5 kol makarna (178 milyon dolar düşüş), diyabet hastalığı ve lezzetli mamuller (73 milyon dolar düşüş), kaba kabuklu meyveler endüstrisi (45 milyon dolar düşüş), esrar ve esrar mamulleri (39 milyon dolar düşüş) ve deli dolu efsanevi ticareti endüstrisi (26 milyon dolar düşüş) oldu.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2021’in evvel 10 ayında aut tecim verileri devletler bazında incelendiğinde en aşırı müstesna satım yaptığımız 5 dünya Irak (2 bilyon 208 milyon dolar), Almanya (1 bilyon 449 milyon dolar), Rusya (1 bilyon 140 milyon dolar), Amerika (962 milyon dolar) ve İtalya (737 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeye meydana getirilen ihracat, hep ihracatımızın yüzdelik 35,8’ini oluşturdu.
Ülkelere mucibince en aşırı ihraç ettiğimiz mahsulat Irak düşüncesince un, tavuk eti, gofret ve konserve domates, Almanya düşüncesince ambalajlanmış fındık, fındık içi ve kiraz, Rusya içinse alabalık, şeftali ve üzüm oldu.
Ülke bazında müstesna alım verileri incelendiğinde, 2021 yılının evvel 10 ayında en ortak tomar müstesna alım yaptığımız devletler Rusya (2 bilyon 861 milyon dolar), Brezilya (1 bilyon 408 milyon dolar), Ukrayna (908 milyon dolar), Amerika (705 milyon dolar) ve Malezya (650 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeden meydana getirilen ithalat, hep ithalatın yüzdelik 48,5’ini oluşturdu.
Rusya’dan meydana getirilen ithalatta öne çıkan mahsulat buğday, incelmemiş gün çiçeği hasım ve dane mısır, Brezilya’dan meydana getirilen ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün, Ukrayna’dan meydana getirilen ithalatta buğday, yemlik ve dane darı oldu.
