İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos ayına bağlı sanayi üretimi verilerini açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 13,8, maaş bazda ise yüzdelik 5,4 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksindeki artma ise salname bazda yüzdelik 19,9 oldu.
Sanayi üretim endeksi ağustosta maaş yüzdelik 5,4, salname yüzdelik 13,8 arttıAA Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi'ne eklenmiş bulunan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta güzeşte senenin ayrımsız zamanına layıkıyla yüzdelik 9,31 artmasını bekliyordu. Ağustos çağında arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de salname bazda yüzdelik 13,07 artacağı öngörülmüştü.
Analistler, sanayi üretimindeki artma eğiliminin bitmeme ettiğini kaydederek, bahis konusu eğilimin gelişme üstünde müspet olacağını, üst taraflı revizyonları da yanı sıra getirebileceğini vurguladı.
AA Finans analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, mevzuya bağlı meydana getirdiği değerlendirmede, takvim etkisinden arındırılmış endeksin üç maaş cümbüşlü averajının salname değişiminin yüzdelik 15,6'ya yavaşladığını belirterek, üçüncü çeyrek ortasında henüz alışılagelen artma seviyelerine yavaşlamış halde bulunduğunu söyledi.
Sanayi üretiminin ana şevki açısından izlenilen bahis konusu endeksin temmuzda güreşçi köprüsü haset tesiri ile kaba düştüğünü anımsatan Bürümcekçi, ağustos ayında ise 138,6 ile dünkü zamanı zirvesine çıktığına dikkati çekti.
Bürümcekçi, sanayi üretimi verilerine çeyrekler bazında bakıldığında, bu sene evvel çeyrekte yüzdelik 2,6, ikinci çeyrekte yüzdelik 1,6 artışlar sonrası üçüncü çeyreğin evvel dü ayında da esbak çeyrek averajının yüzdelik 1,2 üstünde bitmeme ettiğini kaydetti.
Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin ikinci çeyrekte yüzdelik 40,3 arttığını ve ek bedel artışının da yüzdelik 40,5 adına açıklandığını anlatım fail Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Önceki üç çeyrekte de, yüzdelik 8,5, yüzdelik 10,2 ve yüzdelik 11,3 değişime yanıt ek bedel değişim yapmak yüzdelik 7,3, yüzdelik 10,3 ve yüzdelik 11,7 ile yaklaşan olmuştu. Üçüncü çeyrek evvel ayında ise güzeşte senenin ayrımsız sürecinin yüzdelik 9 üstünde bitmeme edilmektedir ve üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 8-9 aralığında üretim artışının yakalanabileceğini düşündürüyor."
"Tarihi efdal seviyeler büyümenin enerjisini koruyacağını gösteriyor"
Haluk Bürümcekçi, üçüncü çeyrek görünümü kılavuz göstergelere bakıldığında, Türkiye PMI endeksinin temmuz-eylül averajı ile esbak çeyreğe layıkıyla açık arttığını belirtti.
Başta gezim peyda etmek kabilinden misyon sektörlerinde açık toparlanma izlendiğinin ve aut talepte de toparlanmanın bitmeme ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmesinde bulundu:
"Genel adına üçüncü çeyrekte ulusal sağlık artışının çeyrekten çeyreğe gine fazlalık olabileceğine ayraç etti. Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı efdal seviyeler 2020 yılının ayrımsız dönemlerine layıkıyla büyümenin gine enerjisini koruyacağını gösteriyor. Üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin evvel dü ay neticeleri çeyrekten çeyreğe artışın bitmeme edeceğini düşündürüyor. Son çağda servet politikasının relaks sürecine girmesi, mali koşulların bağıl salpa seyrini koruması ve aut alakanın deli dolu global iktisadi etkinlik sebebi ile çelimli seyretmeye bitmeme etmesi gelişme eğilimine dayanaklık etmek veriyor. Buna karşılık, bankacılık güven kütlesi trend artışının hudutlu kalması ve hediye artışlarının yüksekliği iç istem üstünde dun yönde etkide bulunmaya başladı. Bu doğrultuda yüzdelik 9,3 bulunan 2021 yılı gelişme tahminimiz üstündeki üst taraflı risklerin azaldığını düşünmekteyiz."
"Büyüme projeksiyonları açısından fazlalık kalmaya bitmeme ediyoruz"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminde ağustos ayında gerçekleşen maaş artışla beraber, orak ayı ayında trend dışı bulunan dönemsel düşüşün ağız ağıza düzelerek, baştan trendin karşı çıkıldığını söyledi.
Sanayi üretimi verisini gelişme açısından beklentilere değgin fazlalık adına kıymetlendirmek icap ettiğini dile getiren Erkan, "Özellikle kapital mülkü yanındaki artma ve eğilim, GSYH'nin de en ehemmiyetli belirleyicilerinden çakılı kapital oluşumu açısından olumlu. Yılın art kalanında ise, başta akıbet çağda erke fiyatlarında yaşanmış bulunan yücelme ile beraber, umumi iktisadi gelişme tarafında da gündeş etkisinde bırakır dengelenebilir." ifadelerini kullandı.
Erkan, global tedbir zinciri ile alakadar sıkıntıların, sanayi üretimindeki artışın sürdürülebilirliği dair sakınma konusu bulunduğunu belirtti.
Otomotiv sektöründe kamga kaynaklı sıkıntıların üretim bandını etkilediğin ve bunun yansımasının görülebileceğini aktaran Erkan, "Küresel üreticilerin bazılarının beş altı günce üretim durdurması bitirdikleri görülüyor." dedi.
Erkan, gelişme projeksiyonları açısından fazlalık kalmaya bitmeme edildiğinin altını çizdi.
Yıllık yüzdelik 9 civarındaki umumi uzlaşma gelişme tahminlerine değgin riziko dengesini üst taraflı gördüklerini anlatım fail Erkan, "Son çeyrekler, hem senenin ikinci çeyreği büyümesinin normalize olması, tıpkı zamanda lazım erke tutarları ve tedbir zinciri kaynaklı üretim yavaşlaması, gerekse de ihtimal turizmde yaşanabilecek muhtemel müşterek yavaşlama tesiri ile henüz alışılagelen gelişme paylarını gösterebilir. Yılın geneli açısından ise, OVP'de öngörülen ve bu piyasanın umumi beklentisinin de yoğunlaştığı yüzdelik 9 seviyelerinin üstünde gelişme gerçekleşebilir." değerlendirmesinde bulundu.
