İstanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, son teşrin ayında enflasyondaki yükselişe en bariz ulama erke grubundan gelirken, salname mahveden enflasyonuna ulama enerjide 0,73 puan, hizmette 0,30 puan, alkol-tütün-altında 0,15 puan, gıdada 0,13 nokta ve esas mülk grubunda 0,11 nokta arttı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) ilk teşrin ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzdelik 3,51 arttığını ve salname enflasyonun yüzdelik 21,31'e yükseldiğini açıklamasının arkası esna TCMB'nin Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.
Rapora göre, son teşrin ayında enflasyondaki yükselişe en bariz ulama erke grubundan geldi. Uluslararası erke fiyatlarında bu zamanda müşterek hacim relaks görülürken, TL'deki görünümle ilkin akaryakıt, tulum doğal taş yağı lambası yağı ve kömür edinmek neredeyse ülke içi erke tutarları artım kaydetti.
Enflasyondaki yükselişte öne çıkan müşterek öbür takım misyon endüstrisi oldu. Bu grupta lokanta-otel grubu fiyatlarındaki hızlanma bariz kurda gerçekleşti. Taze hasılat ve göveri dışı besin enflasyonundaki seyir, aşındırmak hizmetleri enflasyonunu menfi yönde etkiledi.
Kasım ayında toptan besin ve zirai para fiyatlarındaki yükseliş şevki tahıllar öncülüğünde sürerken, bu gelişimin menfi yansımalarına rağmen taravetli hasılat ve göveri enflasyonundaki görünüş ve baz etkisiyle besin salname enflasyonu sınırlanmış müşterek miktarda geriledi. Temel mülk fiyatlarındaki maaş artım ise hızlandı. Bu grupta, müşterek geçmiş senenin son teşrin ayındaki erdemli artım zımnında salname para şişkinliği bağıl ufki seyretti.
Aynı çağda para fiyatlarında başlayan menfi seyir, hazırlık zincirlerinde artarak bitmeme fail aksamalar ve TL'deki gelişmelerle baş başa yetiştirici fiyatlarında erke ve aralık malları ilkin edinmek neredeyse genele yayılan artışlar görüldü. Bu görünüş altında B ve C göstergelerinin salname enflasyonları ve anne eğilimleri yükseldi.
Söz konusu gelişmelerle kasımda geçmiş ayak tabanı uyarınca salname mahveden enflasyonuna katkı; enerjide 0,73 puan, hizmette 0,30 puan, alkol-tütün-altında 0,15 puan, gıdada 0,13 nokta ve esas mülk grubunda 0,11 nokta arttı.
"Hizmet sektöründe salname para şişkinliği lokanta-otelde bariz edinmek neredeyse tamamı ast gruplarda yükseldi"
Hizmet tutarları kasımda yüzdelik 1,88 yükselirken, takım salname enflasyonu 1,45 nokta artarak yüzdelik 16,88 oldu. Yıllık enflasyon, lokanta-otelde bariz edinmek neredeyse tamamı ast gruplarda yükseldi.
Lokanta-otelde salname para şişkinliği son teşrin ayında yüzdelik 28,90 seviyesine ulaşırken, ast grubun misyon enflasyonu üstündeki menfi tesiri belirginleşti. Bu gelişmede, ekmek-tahıl ürünleri ile et ve et ürünleri neredeyse besin fiyatlarındaki görünümle baş başa aşındırmak hizmetleri fiyatlarındaki yüzdelik 4,24'lük artım öne çıktı. Konaklama hizmetleri fiyatlarında da yüzdelik 2,43 ile yükseliş şevki sürdü.
Diğer hizmetler grubunda ise sigorta hizmetlerinin yanı esna ad çekme duyarlılığı erdemli bulunan bakım ve tamirat hizmetlerinde erdemli paha artışları gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle incelendiğinde, icar enflasyonundaki yükseliş eğiliminin son teşrin ayında da sürdüğü izlendi.
Temel mülk salname enflasyonu kasımda 0,10 nokta gerileyerek yüzdelik 18,36 oldu. Bu çağda salname para şişkinliği dayanabilen mülk grubunda gerilerken, giysi ve pabuç ile öbür esas mallar gruplarında artım gösterdi. Türk lirasındaki gelişmelere ilişkin namına erdemli maaş paha artışı gözlenen dayanabilen mülk grubunda, müşterek geçmiş senenin bire müşterek dönemindeki erdemli baz yardımıyla salname para şişkinliği geriledi.
Dayanıklı mülk tutarları bu zamanda yüzdelik 4,06 artarken, bu gelişmede yüzdelik 5,21 ile otomobil, yüzdelik 5,31 ile möble ve yüzdelik 2,40'la parafin pırtı fiyatlarındaki artışlar belirleyici oldu, öbür elektrikli ve elektriksiz aletlerdeki yükseliş ise yüzdelik 0,63'le sınırlanmış kaldı.
Diğer esas mallarda kırat gelişmeleriyle baş başa paha artışları, konutun bakım onarımı, ferdî bakım ürünleri, evle ilişik mertlik malzemeleri ve ev içi gestalt ürünleri ön planda edinmek neredeyse takım geneline yayılarak bitmeme etti. Grup maaş enflasyonu da yüzdelik 4,27 oldu.
Öte yandan, giysi ve pabuç tutarları kasımda yüzdelik 1,65 terfian sezonluk averajının altında artım gösterirken, takım salname enflasyonu yataya benzeyen müşterek ilerleyiş izledi.
"Tarımsal kuraklık, kırat gelişimleri ve girdi maliyetleri can alıcı olmaya bitmeme etti"
Enerji tutarları kasımda yüzdelik 5,95 artarken, bu zamanda arsıulusal erke tutarları ölçülü seyretti. TL'deki görünümle baş başa yüzdelik 14,25'le sert yakıt, yüzdelik 13,96'yla tulum doğal taş yağı lambası yağı ve yüzdelik 12,34'le sıvıyakıt gruplarında erdemli maaş artışlar kaydedildi. Böylece salname erke enflasyonu kasımda 6,38 nokta terfian yüzdelik 32,14 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler tutarları kasımda yüzdelik 3,92 artarken, takım salname enflasyonu müşterek geçmiş yıldaki erdemli bazın da etkisiyle 0,30 nokta gerileyerek yüzdelik 27,11'le erdemli seyrini korudu. Yıllık enflasyon, işlenmemiş besin grubunda 3,98 nokta düşüşle yüzdelik 25,22'ye geriledi, mamul besin grubunda ise 3,15 nokta artışla yüzdelik 28,86'ya yükseldi.
İşlenmemiş besin enflasyonundaki gerilemede temelde taravetli meyve-sebze tutarları can alıcı olurken, mevsimsellikten arındırılmış veriler ilkgüz ayından beri taravetli meyve-sebze grubunda gözlenen düzeltmenin göveri kaynaklı namına bu zamanda de sürdüğüne ayraç etti.
Bu dönemde, öbür işlenmemiş besin grubu genelinde fiyatlar yüzdelik 5,47'yle ehemmiyetli seviyede yükselirken, et, yumurta, patates, kuruyemiş ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar öne çıktı. Bu gelişmelerde zirai kuraklık, kırat gelişimleri ve girdi maliyetleri can alıcı olmaya bitmeme etti.
İşlenmiş gıdada maaş paha artışı yüzdelik 4,83'le hızlandı. Bu çağda genele yayılan erdemli artışlar görülmekle baş başa bilhassa zirai susuzluk ve arsıulusal hububat fiyatlarında gözlenen menfi ilerleyiş ile kırat gelişmelerinin yansımalarının hissedildiği nan ve tahıllar grubundaki maaş yüzdelik 7,20'lik yükseliş dikkati çekti.
Öte yandan, al et fiyatlarındaki artışların etkilerinin izlendiği mamul et ürünleri, arsıulusal yağ fiyatlarının etkilerinin görüldüğü katı-sıvı yağlar ile diyabet hastalığı ve şekerle irtibatlı verim grupları öne çıktı. Bu gelişmeler kararında taravetli hasılat ve göveri dışı besin grubunda salname para şişkinliği 2,23 nokta terfian yüzdelik 29,76'ya ulaştı.
"Tüketici tutarları üstünde yetiştirici tutarları kaynaklı baskılar sürdü"
Yurt içi yetiştirici tutarları son teşrin ayında yüzdelik 9,99 artarken, salname para şişkinliği 8,31 nokta yükselişle yüzdelik 54,62 oldu.
Alt gruplar geneline yayılan erdemli paha artışlarında TL'deki gelişmeler ve zirai mahsulat ilkin edinmek neredeyse para fiyatlarındaki erdemli ilerleyiş belirleyici olmaya bitmeme ederken, hazırlık zincirindeki aksamalar gine belirginleşti. Bu çağda yer yağı ve anne maden aut imalat uran fiyatlarının şevki ehemmiyetli seviyede yükseldi.
Ana uran gruplarına uyarınca incelendiğinde, salname para şişkinliği erke ve aralık mallarında elan bariz edinmek neredeyse tamamı ast gruplarda yükseldi. En bariz artım ise yüzdelik 13,33 ile erke grubunda gerçekleşti. Bu gelişmede canlılık enerjisinin istihsal ve dağıtımı, arıtılmış edilmiş yer yağı ürünleri, doğal taş yağı lambası yağı imalatı ve kömür imalatı öne çıktı.
Aylık yüzdelik 11,55 yükselen aralık malları fiyatlarında demir-çelik ile öbür metaller, gestalt ip ve elyafları, kimyevi ve plastik mahsulat dikkati çekerken, öbür ast kalemlerde de bariz artışlar izlendi. Sermaye mallarındaki paha artışında ise maden bina ürünleri, motorlu kişmiri taşıtları ile bunların zerre ve takıları ve makineler ön plana çıktı. Dayanıklı istihlak malları tutarları mobilya, mücevherler ve ev aletleri öncülüğünde yükselirken, çerden çöpten istihlak mallarındaki artışta et ürünleri, gestalt ürünleri, katı-sıvı yağlar ile öbür besin ürünleri belirleyici oldu.
Bu gelişmelerle mahveden tutarları üstünde yetiştirici tutarları kaynaklı baskılar sürdü.
