İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kabilinden açıklayan verilere göre, sanayi üretim endeksi eylülde maaş yüzdelik 1,5 azalmasına rağmen salname bazda yüzdelik 8,9 artım kaydetti. Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de eylülde salname yüzdelik 8,8 artarak art arda yükselişini 2'inci taban taşıdı.
Sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 8,9 arttıAA Finans'ın anketine eklenmiş bulunan ekonomistler, eylülde ortak geçmiş senenin bire ortak zamanına gereğince takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yüzdelik 10,34 ve arındırılmamış sanayi üretim endeksinin yüzdelik 8,03 artacağını öngörüyordu.
Veriye bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, trend açısından henüz kemiksiz kaynak verdiğini düşündükleri takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin üç maaş eğlentili averajının salname değişiminin, salgının önce dalgasının yaşandığı Mayıs 2020'de yüzdelik eksi 17,1 ile koyu noktasını gördüğünü anımsatarak, henüz sonraları gözlenen toparlanmanın devir kurnaz girdap ortak seyirle bitmeme ettiğini söyledi.
Endeksteki toparlanmanın bu yıla girişte güçlendiğini, haziranda ise yüzdelik 41,2 artışla tarihindeki en erdemli kıymetine ulaştığını aktaran Bürümcekçi, bahis konusu değişimin 3. çeyrek böylece henüz alışılagelen artım seviyelerine yavaşladığını tabir etti.
Bürümcekçi, üçüncü çeyrekte sanayi üretimindeki artışın yüzdelik 9 olduğuna ayraç ederek, "Eylül gerçekleşmesi sonrası üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 9'luk üretim artışı kaydedilmiş durumda. Bunun ise ulusal sağlık düşüncesince yüzdelik 7 yöresinde artışa ayraç etmiş bulunduğu söylenebilir. Son çeyreğin önce kocaoğlan bulunan önce teşrin düşüncesince ise kılavuz göstergeler kuvvet kaybının ölçülü ortak halde bitmeme ettiğine ayraç etmişti. Başta gezim edinmek kıl payı fariza sektörlerinde açık toparlanma izlenirken, aut talepte de toparlanma sürdü. Dolayısıyla, umumi namına üçüncü çeyrekte ulusal sağlık artışı çeyrekten çeyreğe gene fazlalık olabilir." sanarak konuştu.
"Büyüme tahminimiz üstündeki riskler fevk döndü"
Haluk Bürümcekçi, büyümeyi; dünyalık politikasındaki relaks ve aut ilginin yukarı, güven hacmindeki sınırlanmış artış, erdemli şişkinlik ve mali koşulların ise aşağılık yönde etkilediğini dile getirdi.
Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı erdemli seviyelerin, senenin artan çağında ortak ivme kaybı olsa üstelik büyümenin 2020'nin bire ortak zamanına gereğince gene enerjisini koruyacağını gösterdiğine aksan işleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"İkinci çeyrek gerçekleşmesi sonrası çağda çeyrekten çeyreğe değişimlerin ufki bulunduğu ortak senaryoda üstelik 2021 yılı ulusal sağlık büyümesi yüzdelik 8,6 namına gerçekleşmekte. Oysa ki üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin çeyrekten çeyreğe yüzdelik 1,6 henüz artım kaydettiği görülüyor. Buna ek olarak, akıbet çağda dünyalık politikasının aceleci ortak relaks sürecine girmesi ve aut ilginin enerjik kâmilen konuşu etkinlik zımnında çelimli seyretmeye bitmeme etmesi çoğalma eğilimine dayanak noktası vermektedir. Buna karşılık, bankacılık güven kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve paha artışlarının yüksekliği iç arzu üstünde aşağılık yönde etkide bulunmaya başlamış kabil görünse de güven faizlerinde ricat sonrası güven kütlesinin kısmını yeniden fevk çevirmesi ve mali koşulların halen cansız görünmesi, iç ilginin açık yavaşlaması riskinin azaldığını düşündürmektedir. Bu sene düşüncesince yüzdelik 9,3 bulunan çoğalma tahminimizi korurken, tahminimiz üstündeki risklerin bol yukarıya döndüğünü düşünmekteyiz."
"Sanayi üretimi umumi trend düzleminde çelimli bölgede kalmaya bitmeme ediyor"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminin beklentilerinin altında kaldığını belirterek, "Nisan 2020'den bu yana çelimli çoğalma trendinde bulunan sanayi üretiminde maaş ve salname rakamların dönemsel manada yavaşlamaya ayraç ettiğini, fakat umumi trend düzleminde çelimli bölgede kalmaya bitmeme ettiğini gözlemliyoruz." dedi.
Global bildirme kesintileri ile paha baskılarının, ilkin üretim getirisi ve erke ithalatında zorluklara ayraç ettiğini özetleyen Erkan, iç talepte ortak hacim gelişememiş çekilmenin maaş bazda ümit ötesinde daralmayı açıkladığını, fakat salname çoğalma rakamlarının halen sanayi tarafında ince çelimli bulunduğunu söyledi.
Erkan, dışarı satım desteğinin de sanayi kısmına ehemmiyetli ulama verdiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İhracat desteği üretim görünümü açısından da ehemmiyetli görünüyor ve tığ çelimli yerin korunmasını bekliyoruz. Diğer yandan ilkgüz ve önce teşrin dönemleri ertesinde hem kâmilen bildirme ve şişkinlik sıkıntıları, bununla beraber seviye kaynaklı maliyet artışlarıyla girdi ithalatında zorlanma ve üretim maliyetleri ile arzu kaynaklı yavaşlama olabileceğini düşünüyoruz. Kurların tesiri çerçevesinde, gelinen seviyeler de iç arzu desteğinin azalacağı anlamına geliyor. dışsatım ve üretim görüntüsünün çelimli yardımıyla senenin gelişememiş kalanının ise çoğalma açısından kayda bedel halde müspet geçmesini bekleriz. Büyümenin 3. çeyrekte yüzdelik 5'in üzerinde, 2021 genelinde ise yüzdelik 9,6 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz."
