İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2021'de yüzdelik 11, güzeşte senenin sonuç çeyreğinde yüzdelik 9,1 büyüme kaydetti.
Türkiye ekonomisi 2021'de yüzdelik 11 büyüdüTürkiye 2021'in sonuç çeyreğinde de büyümede zirveyi bırakmadıAA Finans Beklenti Anketi'ne uyarınca ekonomistler, 2021'de Türkiye ekonomisinin yüzdelik 11,1 büyümesini, 2021 yılı 4. çeyrekte ulusal gelirin yüzdelik 8,7 artmasını öngörmüştü.
Verilere dair değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, senenin sonuç çeyreğinde Türkiye ekonomisinde büyümenin beklentilerin üstünde gerçekleştiğine ayraç ederek, 2021 yılı ulusal dirimsel toplamının da 802,7 bilyon dolarla 2017’den buyana en faziletli ederine ulaştığını söyledi.
Büyüme trendinin gücüne dair göstergelerin geçmiş çeyreğe uyarınca ölçülü artışa ayraç ettiğini aktaran Bürümcekçi, "Üretim yöntemiyle hesaplanan Gayrisafi Yurt içi Hasıla'yı (GSYH) sonuç çeyrekte endüstri ve görev alanı fevk çekti. Bu dönemde, toplanmış ilişik değere ortak geçmiş senenin ayrımsız çeyreğine uyarınca hizmetler yüzdelik 16,7, mal yüzdelik 13,7, endüstri yüzdelik 10,7, ekincilik yüzdelik 3,3 ve yurt faaliyetleri yüzdelik 3,1 çoğalma anlamında ulama sağlarken, yapım alanı yüzdelik 3,9 gerileme anlamında el yaptı." dedi.
Bürümcekçi, masraflar yöntemiyle hesaplanan GSYH bazında bakılınca sonuç çeyrekte hususi istihlak harcamalarının ve açık aut alakanın büyümeyi fevk çektiğini, yatırımların ve istif azalışının aksi etkilediğini belirterek, şunları kaydetti:
"Stoklar büyümeyi 7 nokta aşağılık çekerken, açık aut arzu büyümeye 4,2 nokta ulama sağladı. hususi yatırımların işareti bulunan makine-teçhizat yatırımları yüzdelik 7 ile sonuç 9 çeyrektir fevk fazladan yükseliş kaydetti. Önümüzdeki fasıl görünümünü ele aldığımızda ise geçmiş sinyaller büyümenin senenin geçmiş çeyreğinde ortak hacim çelim kaybettiğine ayraç ediyor. İmalat ve öbür sektörler mürşit göstergelerinin birlikte canlılık tüketimi, cesaret kartı masrafları ve müstesna satım kabilinden konsantre frekansta açıklayan öbür mürşit göstergeler senenin geçmiş dü ayında büyüme eğiliminin korunduğunu fakat salname artışların şimdi hudutlu olabileceğini düşündürdü. Bu bağlamda, ulusal dirimsel endeksinin zamanı zirvesinde olmasının da katkısıyla çeyrekten çeyreğe artışların ufki kalmış olduğu senaryoda yüzdelik 3 büyümeye iktiran etmek emeksiz görünmektedir. Dönemsel değişimlerin hudutlu da olsa zait olması yerinde ise yüzdelik 5’e iktiran etmek beklenen dururken, çabucak çeyrekten çeyreğe gerileme yahut düşüşler görülmesi yerinde yüzdelik 3'ün altındaki büyüme tahminleri realist görünecektir."
"Bu yılı yüzdelik 3,5 yöresinde ortak büyümeyle kapatabiliriz"
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova da kendisinin güzeşte yıla dair yüzdelik 12'lik büyüme beklentisinin geniş altında kalındığını belirterek, Türkiye ekonomisinin sonuç 6 çeyrektir art arda büyüdüğünü, bunun azımsanamayacağını söyledi.
Büyüme rakamlarında salgının tesirinin dip hissedildiğine ayraç fail Arzova, "Bu sene ayrımsız miktarda ortak büyüme görmeyeceğiz lakin ego bunu daralma yerine değil normalleşme halinde nitelendiriyorum." dedi.
Arzova, verinin detaylarına bakıldığında, araba donatı yatırımlarında salname bazda gözlenen yüzdelik 7'lik büyümenin önemine aksan yaparak, şunları kaydetti:
"Diğer taraftan yapım yatırımlarında da yüzdelik 8'lik ortak tedenni var. İnşaat sektöründeki bu durum, büyümeyi aksi etkileyen ortak durum. Stoklar tarafı da büyüme üstünde en aksi katkıyı karşılayıcı eleman oldu. Öte taraftan sonuç 4 çeyrektir gece gündüz sakıt iş gücü ödemelerinin toplanmış büyüme içindeki oranı yüzdelik 25,8'e denli geriledi. Bu iyice bağan ve sonuç zamanlarda görmediğimiz ortak oran. Enflasyonun en ehemmiyetli tesirini burada gördük diyebiliriz. Büyümenin hissedilmemesinin en ehemmiyetli sebeplerinden birisi bu. Tüm bunlara rağmen büyüme verisi umumi yerine olumlu. Yüzde 11'lik ortak büyüme azımsanacak ve küçümsenecek ortak tutar değil. Mevsim etkisinden arındırılmış sayılara baktığımızda çeyreklik bazda yüzdelik 1,5'lik ortak büyüme var. Bu da ehemmiyetli ortak büyüme. Kaldı ki bu aylar büyümenin dip hissedilmediği, yavaşlamanın olabileceği aylar yerine değerlendirilir lakin mevrut tutar iyice kuvvetli."
Bu sene düşüncesince büyüme açısından şartların az buçuk şimdi mütekait bulunduğunu özetleyen Arzova, jeopolitik gerilimler ve Rusya'ya makbul yaptırımların tesirinin giderek gözlenebileceğini anlatım etti.
Arzova, müstevli sonrası normalleşme yaşanılacağına da dikkati çekerek, "Tüm bu nedenlerle bu senenin Türkiye'nin gizil gelişmesine andıran seviyelerde, yüzdelik 3,5 yöresinde ortak rakamla kapatılacağını düşünüyorum. Bu da tahminlerin ötesinde ortak tutar ve gelişmelere dair yerine revizyonlara elbette tutulabilir." diyerek konuştu.
"Bu sene büyümenin yüzdelik 3-4 bandına gerçekleşeceğini düşünüyorum"
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu ise açıklayan rakamların şaşırtı olmadığını, iyice çelimli açıklayan verinin etraf beklentileri doğrultusunda gerçekleştiğini söyledi.
Detaylara bakıldığında, hizmetler ve endüstri ağırlıklı ortak büyüme kaydedildiğine ayraç fail Aslanoğlu, "Baz tesiri ve ekonomilerin açılmasıyla büyümenin hizmetler sektörüne yansıdığını görüyoruz. Sanayi alanı elhak 2020'nin ikinci yarısından itibaren enerjisini ortaya koymuştu, bu sonuç çeyrekte de bitmeme etmiş görünüyor. Burada ihracatımızın endüstri ağırlıklı ürünlerden oluşması etkili." dedi.
Aslanoğlu, müstesna satım ve gezim sektörlerinin öne çıkmasıyla aut ticaretin büyümeye ehemmiyetli ulama sağladığını vurgulayarak, iç alakanın de bağan kalmadığını anlatım etti.
Bir öbür dikkati çekici noktanın ise yatırımlardaki çoğalma bulunduğunu tamlayan Aslanoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yıllık bazda yatırımlardaki artış, ihracattaki yükseliş ve bu paralelde sığa kullanımının artırılması doğrultusunda ekonominin bu talebi istikbal ihtiyacıyla anlatılabilir. Diğer taraftan iş gücü faktörlerinin payının ise azaldığını görüyoruz. Bu denli çelimli ortak büyüme senesinde en azından buranın atıl kalmasını beklerdik lakin iş gücü payının azalması büyümedeki aksi yan diyebiliriz. Bu sene Türkiye gene büyüme kaydedecektir lakin 2021'e nazaran mahsus ortak yavaşlama da durmak gerekli. Normal karşılanacak ortak durum. Özellikle Rusya-Ukrayna-Rusya arasındaki savaşın bizlere ve Avrupa'ya aksi yansımalarından kaynaklanacak ortak aut arzu kilo vermesi büyüme düşüncesince aksi olabilir. İç talepte de ortak kilo verme görebiliriz. dışsatım ve turizmin seyri, açıklanacak destek sunar ve jeopolitik gelişmeler paralelinde baştan gözden geçirilebilir lakin şimdilik bu sene büyümenin yüzdelik 3-4 bandına gerçekleşeceğini düşünüyorum."
