Çipten gıdaya global arz dar boğazları enflasyonu körüklüyor

Berlin/Washington

Yeni sima koronavirüs (Kovid-19) salgınında Delta varyantı ve hazırlık zinciri dar boğazları toptan ekonomiyi menfi etkilemeye bitmeme ediyor.

Lojistik sıkıntılar, iş gücü eksikliği ve faziletkâr erke tutarları denli toptan eder baskıları beklenenden şimdi çabuk artıyor.

Birçok yerde gemiler yüklerini boşaltamadan kıyılarda beklerken, esmer yolu ve çıpa yolu taşımacılığında tıkanmalar yaşanıyor.

Arz dar boğazlarının 2022'ye derece sürmesi bekleniyor

Lojistik teessürat taşımalık maliyetlerini artırırken, bire birlikte sürede sektörde Kovid-19 salgınının da etkisiyle çalışacak öge bilmek zorlaşıyor.

Küresel hazırlık zincirlerinin parçası bulunan çalışanlar, lüzumlu önlemlerin alınmaması şeklinde toptan muvasala sisteminin çökebileceği uyarısında bulunuyor. Son olarak, toptan kara, iklim ve bahir yolu taşımacılığı örgütlerinin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'na gönderdikleri mektupta, hepsi nakliyat sektörlerinde iştirakçi problemi yaşandığına dikkati çekildi.

Tedarik zincirindeki kırılma, erke arzından navlun fiyatlarına az şimdi eksiksiz kazançlı işleyişi menfi etkiliyor.

Kovid-19 salgının başlangıcında eğreti kendisine tanıdık arz dar boğazlarının 2022'ye derece sürmesi bekleniyor.

Gelişmiş devletlerde enflasyonunu 2022'de yüzdelik 2'nin üstünde kalması bekleniyor

Küresel ticarette yaşanmış bulunan arz dar boğazları ve faziletkâr finans fiyatları, yetiştirici ile mahveden fiyatlarını üst taraflı baskılıyor.

Çipten gıdaya nice ürünün tedarikinde yaşanmış bulunan sıkıntı, Amerika ve Almanya denli mütekâmil devletlerde bile enflasyonu körüklüyor.

Gelecek senenin başlangıcında müstevli çağında devreye tahsil edilen KDV indirimleri denli kimi "bir defaya anlaşılan önlemlerin" ortadan kalkması beklenirken, özellikle katıksız kavara yağı lambası yağı kazanmak amacıyla erke fiyatlarındaki akıbet dalgalanma, bitmeme fail hazırlık zinciri sorunları ve ekonominin aşamalı kendisine normalleşmesiyle kalan öğrenci ilişkin kendisine yaşanmış bulunan eder artışlarının sürmesi bekleniyor.

Bu kapsamda, mütekâmil devletlerde enflasyonunu 2022'nin şişman bölümünde yüzdelik 2'nin üstünde kalacağı öngörülüyor.

AA muhabirinin akıbet açıklayan verilerden derlediği bilgilere göre, ABD'de salname pahalılık ağustosta yüzdelik 5,3 seviyesinde gerçekleşirken, Avro Bölgesi'nde de eylülde yüzdelik 3,4 ile akıbet 13 senenin en faziletkâr seviyesinde bulunuyor.

Yüksek enflasyonda erke ve besin fiyatlarındaki artışlar öne çıkıyor

Dünya genelinde yaşanmış bulunan faziletkâr enflasyonda, erke ve besin fiyatlarındaki yükselişler öne çıkıyor.

Son açıklayan TÜFE verileri, ABD'de erke fiyatlarının ağustosta güzeşte senenin bire birlikte zamanına layıkıyla yüzdelik 25 arttığını ortaya koyuyor.

Son 13 senenin en faziletkâr enflasyonunun kaydedildiği Avro Bölgesi'nde de erke fiyatlarındaki salname artışın eylülde yüzdelik 17,4'ü bulması dikkati çekiyor.

Avrupa ve ABD'de erke kalemi altında katıksız kavara yağı lambası yağı fiyatlarındaki artışlar yakından strateji edilirken, kavara yağı lambası yağı fiyatlarının bu sene Avrupa'da yüzdelik 350'den, ABD'de ise yüzdelik 120'den birlikte tomar arttığı hesaplanıyor.

Kovid-19 salgınına müteveccih kısıtlamaların gevşetilmeye başlanması, aşkın ısıdam ve ilgisiz iklim dolayısıyla cazibe ile katıksız kavara yağı lambası yağı tüketiminin çoğalması karşısında arzın çıtırbom kalmasının katıksız kavara yağı lambası yağı fiyatlarının artmasına başlangıç bulunduğu belirtiliyor.

Avrupa'da katıksız kavara yağı lambası yağı vadelileri eylülde yüzdelik 90,2 artışla 97,8 avroya çıkarken, bahis konusu gelişmelerin halihazırda faziletkâr seyreden toptan pahalılık baskılarını desteklemesi ve evren ekonomilerini şimdi kavi birlikte konuma sürüklemesinden fikir ediliyor.

Küresel besin fiyatlarında yüzdelik 30'un üstünde artış

Lojistik aksaklıklar ve taşımalık maliyetlerinin çoğalması zirai finans fiyatlarında da artışa minval açıyor. Bu doğrultuda kalan eder baskıları besin fiyatlarındaki artışı da yanı sıra getiriyor.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri, toptan besin eder endeksinin ağustosta güzeşte senenin bire birlikte ayına nazaran yüzdelik 32,9 arttığına ayraç ediyor.

TÜFE verileri ise besin enflasyonunun ağustosta ABD'de salname yüzdelik 3,7 ve Avro Bölgesi'nde eylülde yüzdelik 2,1 arttığını gösteriyor.

Çip krizi makine ve elektronik fiyatlarını etkiliyor

Dünya genelinde çip arzında yaşanmış bulunan teessürat da elektronikten makine ve parafin eşyaya derece fiyatlarda dalgalanmaya başlangıç oluyor.

Birçok makine şirketi çip problemi dolayısıyla üretimlerinin düştüğünü belirtirken, sakıt makine üretimi ikinci el araçlarda bile fiyatların artmasına başlangıç oluyor.

Çip sıkıntısının 2023'e derece makine fiyatlarını faziletkâr seviyelerde tutması bekleniyor.

Merkez bankalarının yetkilileri enflasyonun eğreti bulunduğu görüşünde

Gelişmiş ülkelerdeki faziletkâr pahalılık fikir deposu oluştururken, ekonomistler dü ayrımlı düşünce ortaya koyuyor.

Bazı ekonomistler, enflasyonun arkasındaki sevimsiz faktörlerin eğreti olduğunu, temel etkilerinin 2022'nin ilkin yarısında ortadan kalkacağını savunuyor. Bazıları ise Kovid-19 sonrası makul döşeme bulunduğu düşüncesince enflasyonun hızlanma riskinin serbest bulunduğunu belirtiyor. İş gücü piyasasındaki gevşekliğin enflasyonu frenleyeceği görüşü de akıbet senelerde ivme kazanıyor.

Merkez bankalarının yetkilileri, enflasyonun eğreti bulunduğu görüşünü savunurken, kalan eder baskıları bu görüşe düzlük okuyor.

ABD Merkez Bankası Başkanı (Fed) Jerome Powell ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, enflasyonun mihman olamayacağını belirtiyor. Ancak Powell, akıbet açıklamalarında, enflasyonun temelinde yatan arz taraflı kısıtlamaların şimdi da kötüleştiğine ayraç ederek, enflasyonun düşürülebilmesi düşüncesince ilkin arz dar boğazlarının çözülmesi icap ettiğinin altını çiziyor.

"Enflasyon süreci baştan açılmayla bağlantılı"

19 ülkeli Avro Bölgesi'nin kredi politikasını belirleyen ve derinliğine birlikte süredir yüzdelik 2'ye DOĞRU pahalılık hedefine ulaşmada teessürat canlı ECB'nin başkanı Lagarde da akıbet açıklamalarında, Kovid-19 sonrası ekonomilerde çelimli toparlanmanın pahalılık eğilimlerini desteklediğini belirtiyor. Lagarde, "Şu anda baştan açılmayla irtibatlı eğreti birlikte pahalılık süreci görüyoruz." değerlendirmesinde bulunuyor.

Salgından tehlikesiz şekilde adam kazanmak ve enflasyonu sürdürülebilir yüzdelik 2 seviyesine tefriş etmek düşüncesince ahenkli kredi politikası izlenmesi icap ettiğini tabir fail Lagarde, müstevli öncesindeki 10 yılda mütekâmil iklim ekonomilerinde enflasyonun bağan seyrettiğini anımsatıyor.

Avro Bölgesi'nde enflasyonun ağustos ayında yüzdelik 3'e ulaştığını hatırlatan Lagarde, bu oranın doğacak aylarda şimdi da yükselmesini bekliyor.

Avro Bölgesi'ndeki mecmu enflasyonun yarısının erke fiyatlarından kaynaklandığını tamlayan Lagarde, kimi sektörlerde arz ve istem arasındaki dengesizliklerin tutarları üst ittiğine ayraç ediyor.

Lagarde, hizmetler sektöründe de enflasyonun yükseldiğini anımsatarak, müstevli kaynaklı etkisinde bırakır geçtikten sonraları enflasyonun düşeceğini öngörüyor.

ABD'de 1960'lı yılların sonları ile kıyaslanıyor

ABD'de salname enflasyonun ağustosta yüzdelik 5,3 seviyesinde gerçekleşmesi doğacak aylarda fiyatların yükseleceği korkusunun artmasına faktör oluyor. Amerika basınında, bulunan kazançlı gestalt ile 1960'lı yılların sonları ortada kıyaslamalar yapılarak "enflasyon birlikte el yükselmeye başladığında müstear nekahet oluşturmadan enflasyonu dizginlemenin aşkın çetin olacağına" müteveccih yorumlara toprak veriliyor.

Ülkede 1960'ların sonlarında ekonominin aşkın ısınmasına delik yumulmuş ve enflasyonun kontrolü kaybedilmişti. Bu da 1970'li yılların aslında itibaren 10 salname birlikte süreçte fiyatların yükselmesine faktör olmuştu.

Eski Amerika Hazine Bakanı ve Dünya Bankası Başekonomisti Larry Summer, Alman Handelsblatt gazetesine meydana getirdiği açıklamada, pahalılık dair gelişmelerin 1960'lı yılların sonralarıyla paralellik gösterdiğini tabir ederek, ABD'deki tehlikenin Avrupa'dakinden şimdi şişman olduğuna dikkati çekti.

Summer, "Fiyat gelişimleri dair ağır endişelerim var. ABD'deki ve hayattaki pahalılık risklerinin hafife alındığına inanıyorum." ifadelerini kullandı.

"Enflasyonun tesiri azalmaya başlayacak"

Moody's Analytics Kıdemli Ekonomisti Ryan Sweet, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, nice ülkede tanıdık pahalılık artışının eğreti bulunduğunu söyledi.

Ekonominin baştan normalleşmesi, toptan hazırlık zinciri sorunları ve aşkın sayıda finans eksikliğinin mahveden fiyatlarındaki hızlanmanın arkasındaki esbap kendisine sıralayan Sweet, "Ekonominin baştan açılması birlikte tane seferlik birlikte fenomen ve finans kıtlığı önümüzdeki sene süresince çözülecektir. Tedarik zinciri sorunları doğacak yıla derece düğümlü olmaya bitmeme edecek fakat enflasyonun tesiri azalmaya başlayacak." dedi.

Sweet, kalan ücretlerin harcanabilir gelirleri artırdığı, kredi talebini yükselttiği ve fiyatların artmasına başlangıç bulunan birlikte ücret-fiyat sarmalının gelişim göstermesi şeklinde ABD'deki enflasyonun bulunan krizi şimdi biçimsiz birlikte şeye dönüştürebileceğini, bunun çoğu el eğreti olmadığını söyledi. Sweet, derinliğine vadeli pahalılık beklentilerinin Fed'in yüzdelik 2 hedefinin üstüne çıkmasına başlangıç olabildiği düşüncesince Fed'i endişelendirecek birlikte cins istem taraflı pahalılık bulunduğunu kaydetti.

"Enflasyon problemi şimdi mihman duruma yetişme sinyali verirse biçim bankaları sıkılaşacak"

Gelecek beş altı sene süresince enflasyonun ehemmiyetli birlikte dava olmaktan çıkacağına ayraç fail Sweet, kalan amme borcu, demografi, siber düzenlilik ve jeopolitik gerilimlerin şimdi şişman güçlükler yaratacağını kaydetti.

Sweet, enflasyonun hanehalkının satın kabul etme enerjisini azalttığını fakat Kovid-19 pandemisinde toptan çapta kalan artırım miktarı dolayısıyla nötr kaldığını tabir etti.

Merkez bankalarının enflasyonu ehlileştirmek düşüncesince stratejileri bulunduğunu vurgulayan Sweet, "Birincil araç, siyaset faizlerini yükselterek kredi politikasını sıkılaştırmaktır. Enflasyon problemi şimdi mihman duruma yetişme sinyali verirse biçim bankaları sıkılaşacak." dedi.