İstanbul
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) 2013 yılından buyana geçerli ve sistemin büyümesinde ehemmiyetli gösteriş üstelenen yüzdelik 25 büyüklük yardımı desteği, 5 puanlık artışla yüzdelik 30'a çıkarken analistler, bahis konusu adımın sistemi yatırımcılar düşüncesince baş döndürücü hâlâ cazibedar bir vaziyete getirmesinin beklendiğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan cemaziyelevvel Kabine Toplantısı'nın arkası sıra icra ettiği açıklamada, BES'e büyüklük katkısının yüzdelik 25'ten yüzdelik 30'a çıkarılacağını söyledi.
Analistler, bu adımın sistemin nema ivmesini müspet yönde etkilemesinin kestirim edildiğini aktararak, minimum ücretteki artışın da iştirakçilerin yararlanacağı büyüklük katkısının yukarı limitini yükselttiğini belirtti.
BES'e katılanların sayısında ve kaynak büyüklüğünde akıbet zamanlarda ehemmiyetli beraberinde hacme ulaşıldığını kaydeden analistler, BES'in artırım dair yatırımcılara yararlı beraberinde seçenek oluşturduğunu dile getirdi.
Analistler, BES'in millî tasarrufların artışını desteklemek, kapital piyasalarının derinliğinin artması, ekonomiye finansman kapasitesi sağlanması kabilinden eleştiri noktalarda olaya müdahale ettiğini bildirerek, başta 2013 senesinde süregelen yüzdelik 25 büyüklük yardımı teşviki, 2017 senesinde yaşama geçirilen Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ve geçtiğimiz aylarda kanunlaşan 18 gözyaşı altı evlatların düzene karışma olma imkanının sistemin büyümesine ehemmiyetli katkıda bulunduğunu söyledi.
Yeni katkıyla beraberce iştirakçilerin yüzdelik 30'luk çakılı nema elde edeceğine yer veren analistler, acemi adımların sistemin hâlâ da yaygınlaşmasına katkıda bulunmasını beklediklerini anlatım etti.
"BES kapital piyasaları ve yatırımcılar ortada güreşçi köprüsü görevi görüyor"
Ata Yatırım Portföy Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Gerz mevzuya bağlı AA muhabirine icra ettiği açıklamada, akıbet adımların BES düşüncesince müspet bulunduğunu belirterek, "Türkiye ekonomisinin bankacılık ağırlıklı olmaktan kapital sahası ağırlıklı olmaya geçişinde BES'in anahtar beraberinde görevi var." değerlendirmesinde bulundu.
Yeni oranlarla beraberce maaş bazda BES'te büyüklük desteğinin yukarı limitinin 894 liradan 1.500 liraya çıktığını kaydeden Gerz, "5 bin liralık ödeyen 1.500 liralık büyüklük yardımı almaya doğruluk kazanacak. Ancak çoğunluğun ödeyebileceği rakamlar 1.000 liralık civarında. 1.000 liralık ödeyen de 300 liralık büyüklük desteği alacak. Üst limitin çoğalması hâlâ baş döndürücü ensesi kalın kesimi etkilerken, hâlâ az gelirli bölümü büyüklük desteğinin yüzdelik 30'a çıkması etkiliyor ve bu sistemi isteklendirme ika yönünde ehemmiyetli beraberinde adım." biçiminde konuştu.
Gerz, bu eğri devirde BES'i ve BES aracılığıyla kapital sistemini müzaheret kılmak hesabına atık bu adımların müspet bulunduğunu bildirdi.
BES'in kapital piyasaları ve yatırımcılar ortada güreşçi köprüsü vazifesini gördüğüne dikkati çekici Gerz, fahri BES yatırımcı sayısının derinlemesine beraberinde aradan sonradan 7 milyonu geçtiğini ve birikimlerin artmaya bitmeme ettiğini kaydederek, piyasalarda kararlı gidişatın sistemin yaygınlaşmasına iane edeceğini dile getirdi.
Gerz, BES fonlarının güçlenmesinin piyasalarda oynaklık azaltıcı tesirinin de bulunduğunun 2018 ve 2019'da görüldüğünü fakat bu seferki oynaklığın baş döndürücü anide bulunduğu düşüncesince BES fonlarının daha devreye giremediğini düşündüğünü söyledi.
"Yatırım danışmanlığının da gelmesi BES'in açığını kapatmış olacak"
Sert dalgalanmaların bulunduğu ortamda kurumsal yatırımcıların tepke göstermesinin tehirli bulunduğunu kaydeden Mehmet Gerz, şunları kaydetti:
"Böyle beraberinde ortamda geçmiş ferdî yatırımcı fonlarını değiştirecek sonradan kurumsal yatırımcı ona uyarınca pay senedi ilişki yahut döviz satacak, bunları gerçekleştirmek devir meydan şeyler. Ayrıca, BES'te şu an envestisman danışmanlığı eksikliği var. Yatırımcı saf şekilde hakeza hallerde ne yapacağını bilemiyor. Dolayısıyla serbest envestisman danışmanlığının, akçasal planlamanın adeta beraberinde akçasal danışmanlık kabilinden yayılması geçişsiz etraflı ülkeye. İnsanlar elbette sağlığı düşüncesince doktora gidiyorsa, bu da akçasal afiyet meselesi. Burada da beraberinde akçasal doktora gidebiliyor olması geçişsiz fakat bu daha müdevven değil. Bu çabucak bankalar ve akçasal kurumlar ortamında yapılabiliyor. Halbuki, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) lisanslı, sektörde görmüş geçirmiş şahısların serbest envestisman danışmanlığı kurumları açabiliyor olması lazım. Yatırımcının BES'ine danışmanlık yapmak, envestisman fonlarının seçimine iane etmek, gerekiyorsa mesken kredisi seçimine iane etmek, bütçe yapmasına iane kılmak kabilinden nice bölgede gösteriş oynayabilir. Yatırım danışmanlığının da gelmesi BES'in açığını kapatmış olacak ve başta hakeza günlerde BES fonlarının enerjik akım edebilmesi düşüncesince beraberinde dayanak noktası de olacaktır."
Gerz, Türkiye'nin temelleri baş döndürücü katı beraberinde cümle kurduğuna dikkati çekerek, sistemin beraberinde aşama öteye gidebilmesi ve Türkiye'de kapital piyasalarının büyümesi düşüncesince envestisman danışmanlığının uygulamaya katılması gerektiğini, amma velakin BES'in ve envestisman fonların hâlâ da aceleci gelişeceğini anlatım etti.
Katılımcı sayısının 7 milyon yöresinde durakladığını aktaran Gerz, sistemde mütebeddil oranlarla beraberce envestisman danışmanlığının da getirilmesiyle yatırımcı sayısının artmasının belkili bulunduğunu dile getirdi.
Gerz, dünya malı dağılımında pay oranının çoğalması icap ettiğini de vurgulayarak, "Son zamanlarda döviz mevcudat baş döndürücü artmıştı. Eğer dövizde denge sağlanırsa, oradan pay senedine beraberinde kayma yaşanabilir ki bu da, hem elçi açısından bununla ortak Türkiye'deki firmalar açısından baş döndürücü müspet beraberinde evolüsyon olur." değerlendirmesinde bulundu.
