Berlin
İkinci Dünya Savaşı'nın arkası sıra Soğuk Savaş'ın sembolü bulunan Berlin Duvarı'nın yıkılmasının üstünden 32 sene geçişine rağmen Almanya'da maşrık eyaletleri, günindi eyaletlerine mucibince hesaplı adına geride kalmaya bitmeme ediyor.
Almanya'da 13 Ağustos 1961'de yapımına başlanan ve 28 sene Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) ile Demokratik Almanya Cumhuriyeti'ni (DDR) yarıcı duvar, 9 Kasım 1989'da yıkıldı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Almanya; ABD, İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği kabilinden 4'e bölündü. ABD, İngiltere ve Fransa'nın kontrolünde mevcut yerlerin yönetimleri birleştirilerek 1949'da "Batı Almanya" adına isimlendirilen BRD kuruldu. Sovyetler Birliği yönetimindeki kısımda ise "Doğu Almanya" adına vasıflandırılan DDR duyuru edildi.
Savaşın arkası sıra BRD, hesaplı adına evolüsyon sağlamış oldu ve burada halkın bol bolamat seviyesi arttı. DDR'de ise aksiyon sağlanamayınca başta güre ve talimli 2,5 milyondan müşterek tomar kişi, Batı Almanya'ya barhana etti. Bu kaçışları engel olmak düşüncesince Doğu Almanya yönetimi, 13 Ağustos 1961'de Sovyetler Birliği kontrolündeki bölgenin çevresini çıpa tellerle çevirdi.
17 Ağustos 1961'de Soğuk Savaş'ın sembolü biçimine doğacak 3,6 mt. yüksekliğinde duvar mensur edilmeye başlandı. Sonraki senelerde "Utanç Duvarı" veya "Berlin Duvarı" adına da anılacak duvar, hem dü Almanya'yı aynı zamanda dünyayı dü kutuplu düzene ayırdı. Duvar, Berlin kentini de ikiye böldü. Kentin etrafında tahminî 155 kilometre uzunlukta duvar örüldü.
Süreç ortamında duvarın etrafında asayiş önlemleri artırıldı, "ölüm şeridi", "iç duvar" ve 302 dikiz kulesi kabilinden unsurlar eklendi. Doğu ve Batı Berlin ortada 8 hudut kapısı kuruldu. Friedrichstrasse Caddesi üstündeki "Checkpoint Charlie", en ünlü hudut intikal noktası adına misyon verdi.
Duvarın örülmesine rağmen müşterek tomar sayıda kişi, Batı Almanya'ya uzaklaşmak isterken yaşamını kaybetti. Kayıtlara mucibince 136 kişi, savuşma teşebbüsü esnasında öldürüldü.
Demokratik Almanya Cumhuriyeti'nde halk, Sovyetler Birliği'nde duruluk ve baştan teşkil (Glasnost ve Perestroyka) politikasıyla 1989'da sokaklara çıktı, Macaristan ve o çevrim adı "Çekoslovakya" bulunan diyar üstünden BRD'ye kaçmaya başladı.
Doğu Almanya, hesaplı göstergelerde Batı Almanya'nın bunca gerisinde
DDR yönetimi, ülkedeki gösterilere ve gelişmelere kelimesiz kalamadı. 9 Kasım'daki matbuat toplantısında çıkarılan yolculuk düzenlemesiyle halkın Batı Almanya'ya geçebileceği duyuruldu. Bunun ilişkin Doğu Almanlar, hudut intikal noktalarına akış etti. Halk, ilişkin çıkmış olduğu duvarı yıkmaya başladı. Böylece 28 sene 2 ay 28 gündüz ayakta küsurat "Utanç Duvarı", 9 Kasım 1989'da yıkıldı. Duvarın ortadan kalkması dü Almanya'nın 3 Ekim 1990'da birleşmesine kez açtı.
Birleşmenin arkası sıra Alman hükümeti, Almanya'nın doğusundaki alana "ayrıcalıklı" yatırımlar gerçekleştirmesine rağmen gine de doğudaki eyaletler hesaplı adına batıdaki eyaletlerin arkasında kaldı.
Son yıllardaki ehemmiyetli gelişmelere rağmen Alman hükümetinin 2020 verilerine mucibince hazırladığı "Alman Birliğinin Durumu" ile alakalı sonuç salname tutanağa göre, emektar Doğu Almanya, işsizlikten gelire derece ehemmiyetli hesaplı göstergelerde Batı Almanya'nın bulunmuş olduğu noktadan bunca uzakta toprak alıyor.
Ülkenin maşrık eyaletleri, hesaplı bakımdan günindi eyaletleri ile aradaki farkı azaltmasına rağmen bu eyaletlerin strüktürel adına cılız olma nitelikleri bitmeme ediyor. Ülkenin batısı ile doğusu arasındaki hesaplı farklar sürerken, doğudaki faziletkâr avarelik ve gençlerin batıya toprak kayması de iri mesail adına dikkati çekiyor.
Birleşmeden sonraları Doğu Almanya'ya biraz iri uran kuruluşu yahut müşareket merkezinin yerleşmesi de doğudaki hesaplı büyümeyi zorlaştırdı.
İstihdam açısından durum
Eski Doğu Almanya'da işsizlik, batıya mucibince faziletkâr kalmaya bitmeme ederken, 2020'de emektar Batı Almanya'nın 6 eyaletinde averaj avarelik payı yüzdelik 5,6, emektar Doğu Almanya'nın 10 eyaletinde ise yüzdelik 7,3 oldu.
Verilere göre, Doğu Almanya'daki işçiler, garplı meslektaşlarına mucibince henüz az ecir almaktadır ve henüz derinlemesine çalışıyor.
Berlin Duvarı'nın yıkılmasından 31 sene sonraları Alman artı makine üreticisi BMW, Doğu Almanya'da mevcut Leipzig'deki fabrikasında haftalık emek vermek saatlerini 2026 yılına derece üç etapta 35 saate indirecek. Böylece BMW Group çalışanları, batıdaki meslektaşlarından 3 vakit müşterek tomar idman durumunda kalmayacak.
Volkswagen de mayısta Doğu Almanya'daki fabrikalarında haftalık emek vermek saatlerini Batı Almanya fabrikalarındaki kabilinden 35 saate düşürmüştü.
Doğu ve batıda tazminat, brüt ücretler, aylık ve harcanabilir gelir farklı
Eski Doğu Almanya'daki çalışanlar, emektar Batı Almanya'dakilere mucibince henüz az kazanıyor. Alman hükümetinin "Alman Birliğinin Durumu" tutanağına göre, toplanmış tazminat, brüt ücretler, aylık ve harcanabilir (vergi sonrası) gelir, emektar Doğu Almanya'da emektar Batı Almanya'ya mucibince derinlemesine süredir henüz az ölçüde bulunuyor. Eski Doğu Almanya'da 2019'da adam başına harcanabilir gelir 21 bin 46 avro, emektar Batı Almanya'da ise 23 bin 706 ekü oldu.
Nüfus Doğu Almanya eyaletlerinde 16,2 milyon, Batı Almanya eyaletlerinde ise tahminî 67 milyon.
Kişi başına sakıt GSYH ise 2020'de emektar Doğu Almanya eyaletlerinde 32 bin 422 avro, emektar Batı Almanya eyaletlerinde ise 41 bin 940 ekü oldu.
Almanya'da doğudaki hayat standartları ve cemaat olunan hususi varlıkların batının arkasında kalması dikkati çekiyor. Batılı haneler averaj 182 bin avro, doğudaki haneler ise 88 bin ekü varlığa cemaat bulunuyor.
Uzmanlar, Almanya'nın 32 sene ilk baştan birleşmesini "uzun müşterek zaman" adına nitelendirirken, Doğu ve Batı Almanya halkının hesaplı ve toplumsal anlamda baştan birlik anlamıyla birleşmesinin henüz derinlemesine devir alacağını belirtiyor.
Doğu eyaletlerdeki hesaplı mesail halkın toplumsal ve siyasal hayatına da yansıyor.
Almanya'da baş döndürücü sağcı Almanya düşüncesince Alternatif (AfD) Partisi'nin oylarının, maşrık eyaletlerinde günindi eyaletlerine mucibince yükselmesi ilgi çekiyor. 26 Eylül'de meydana getirilen umumi seçimlerde AfD, Almanya'nın doğusunda toprak meydan Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde birinci, Brandenburg ve Mecklenburg-Vorpommern'de ise ikinci mükemmel toprak almıştı.
